Star Wars-prequel Andor is dé verrassing van seriejaar 2022

2022 was het jaar van de franchise-serie. Je hoefde maar met je ogen te knipperen en er rolde weer een nieuwe serie uit een grote franchise van de lopende band. Marvel kwam met Ms. Marvel, Moon Knight en She-Hulk, Netflix bracht een nieuwe reeks Stranger Things, en de twee grootste series van dit najaar waren verwant aan Lord of the Rings (The Rings of Power) en Game of Thrones (House of the Dragon). De Star Wars-franchise kon uiteraard niet achterblijven, en kwam op de proppen met The Book of Boba Fett en Obi-Wan Kenobi - twee series die hooguit konden doorgaan voor acceptabele tussendoortjes.

Maar toen kwam daar uit het ogenschijnlijke niets ineens Andor.

Op papier leek deze twaalfdelige Star Wars-serie niet bepaald een kanshebber voor de titel ‘sterkste franchise-serie van het jaar’. Andor was immers een prequel van Star Wars-film Rogue One, die zelf weer een prequel was van A New Hope (1977). Rogue One is een uitstekende film, maar was bij veel fans lang niet zo geliefd als andere titels uit het Star Wars-universum, vooral door de duistere toon en gewaagde plotkeuzes. Rebellenkapitein Cassian Andor (Diego Luna) was een sterk personage in die film, maar leek niet bepaald in dezelfde categorie te vallen als legendes Luke Skywalker, Han Solo en Baby Yoda. Toch moeten we inmiddels echt concluderen dat Andor met afstand de beste franchise-serie van dit jaar is. Sterker nog: Andor is sowieso een van de allerbeste series van 2022.

Om een verklaring te vinden voor die kwaliteit kunnen we het best beginnen achter de schermen, bij showrunner Tony Gilroy. Het is misschien geen naam die direct een belletje doet rinkelen, maar Gilroy was als schrijver eerder onder meer verantwoordelijk voor de eerste vier Bourne-films, Michael Clayton, én Rogue One. Gilroy is een man die je om een boodschap kunt sturen, hij grossiert in sterke, doordachte dialogen en in gelaagde karakterontwikkeling. En daar was in het Star Wars-universum na een paar fikse teleurstellingen (zie ook films als Solo en The Rise of Skywalker) meer dan ooit behoefte aan.

Andor speelt zich grofweg vijf jaar af voor de gebeurtenissen in Rogue One. Waar Cassian Andor in die film een gevierd én gevreesd gezicht is van het verzet tegen het Galactische Keizerrijk, is hij als de serie begint niet meer dan een ietwat lompe draaideurcrimineel. Dat Andor niet zomaar een doorsnee heldenverhaal is, blijkt wel uit de openingsscène, waarin Andor twee agenten van het Keizerrijk tamelijk genadeloos elimineert. Zijn acties zorgen ervoor dat het Keizerrijk hem met man en macht probeert te vinden, én dat Andor op de radar komt van de mysterieuze Luthen Rael (Stellan Skarsgård), die hem rekruteert voor een geheime missie.

Waar de eerste afleveringen van Andor al behoorlijk intrigeren, is dit een typisch geval van een serie die met de aflevering beter wordt. Hoogtepunten zijn de zesde aflevering (die draait om een overval op een depot van het Keizerrijk) en de tiende aflevering (die over een gevangenisopstand gaat). Vooral die tiende aflevering kan de boeken in als een van de sterkste tv-uren van de laatste jaren, met name door de adembenemende actiescènes, de schitterende decors en twee voortreffelijk geschreven én geacteerde monologen, van Skarsgård en Andy Serkis.

Die monologen tonen meteen de voornaamste kracht van Andor. Het script van de serie is gelaagd en heeft een heel volwassen toon, waardoor de Star Wars-wereld eindelijk een keer echt kleur krijgt, in plaats van dat het alleen maar draait om tovenaars in de ruimte. Natuurlijk zijn er verwijzingen naar andere Star Wars-producties, maar in tegenstelling tot series als The Mandalorian en The Book of Boba Fett vertelt Andor veel meer een eigen verhaal, dat vaak meer wegheeft van een politieke thriller dan van een grote sciencefictionserie. In Andor wordt het menselijke aspect (lees: de onderdrukking in het Keizerrijk) van dit fascinerende universum eindelijk een keer écht invoelbaar gemaakt.

Gilroy durft daarbij ook de tijd te nemen om de personages goed neer te zetten. Sommige kijkers klaagden over het relatief lage tempo van de serie, maar Gilroy en consorten hebben heel goed begrepen dat je voor een goede Star Wars-serie heus wel wat verder kunt kijken dan Chewbacca, Luke Skywalker en aliens. Het tweede (en laatste) seizoen van Andor is inmiddels in de maak. Als de serie de lijn van deze voortreffelijke eerste reeks voortzet, kan Andor zomaar eens de boeken ingaan als een van de beste Star Wars-producties aller tijden.