Forum

Brieven kunnen worden geredigeerd c.q. ingekort. Over (niet-)plaatsing wordt niet gecorrespondeerd.

Met belangstelling heb ik het verhaal van Alima gevolgd, knap om dit helemaal samen te stellen uit bestaande beelden (2Doc: Ze noemen me baboe, NPO 2, 29 juni jl.). Wat ik vreemd vond was dat het woord ‘baboe’ werd vertaald als ‘kindermeisje’. Ik heb zelf acht jaar in Indonesië gewoond – van 1946 tot eind 1954 – en onze drie zoons zijn daar in die periode geboren. De baboes die bij ons werkten maakten het huis schoon, deden de was en dergelijke werkzaamheden, maar het waren geen kindermeisjes. Bovendien spraken wij hen niet aan als baboe, we gebruikten gewoon hun naam.

BEP KAMPHUIS, WIJK EN AALBURG

In ‘Forum’ #27/28 schrijft Nienke Sugeeta Noordenbos niet zo geïnteresseerd te zijn in Dylan, maar wel is ze ‘ontzettend nieuwsgierig’ naar de privéafspraken die voor hem prevaleerden boven het ophalen van de Nobelprijs. Misschien begrijpt ze het woord ‘privé’ niet helemaal?

RON ALBERTS, DEN HAAG

De bezoekers konden er ongestoord blowen (VPRO Gids #25, p. 22, ‘Vrijstaat Kralingen’). Klopt. Toch had de organisatie er wel iets aan gedaan om het een beetje binnen de perken te houden. Of had hoofdinspecteur Coster hier ook de hand in? Het alleenrecht op de verkoop van tabak was gegund aan sigarettenfabriek Laurens met als reden dat Laurens alleen sigaretten produceerde, géén shag! Omdat ik redacteur was van het personeelsblad Laurens Melange gingen mijn vrouw en ik met vrijkaarten naar Kralingen om voor dat tijdschrift een verslag te maken. Twee van de 100.000 bezoekers is als percentage te verwaarlozen, maar voor ons – zeventigers inmiddels – was het een festival om je een heel leven te herinneren.

TYCHO HUIJTS, ZOETERMEER

In het artikel ‘Een wijdverbreide praktijk’ (VPRO Gids #27/28, p. 56) laat u een facet van de mensenhandel onbelicht. Tussen ca. 1550 en 1863 zijn er zo’n tien miljoen mensen vanuit Afrika naar de Amerika's vervoerd. Afrika's werkelijke verlies was echter groter. Elke uittocht van 120.000 slaven vertegenwoordigde in feite 375.000 personen. Van die 375.000 overleden er 187.500 bij gevangenneming en/of transport, verzorgd door Afrikanen vanuit het gehele continent naar de westkust, waar zij werden verkocht aan blanke handelaren. Aan boord van slavenschepen overleden tijdens de overtocht 37.500 slaven (ongeveer evenveel als blanke bemanningsleden), en na ontscheping 30.000. Als arbeider bleven de genoemde 120.000 over (cijfers uit A.W. IJzerman: Het moderne kapitalisme, p. 444). Deze cijfers vertellen ons dat, niet verwonderlijk, in eerste instantie economische motieven van beide zijden tot de trans-Atlantische slavenhandel leidden en deze lang in stand hielden.

ARNE ZUIDHOEK, UTRECHT

Wat een leuk stukje van Martin Kaaij over Bachs Kunst der Fuge (VPRO Gids #26, p. 66, ‘Een avond met vier maten’)! Toch is het thema misschien niet zo kleurloos als hij het ervaart. Het begint inderdaad vrij statisch met de drieklanknoten d-a-f-d, maar de toon cis die daarna komt is adembenemend en door Bach in het werk op talloze manieren van de meest gedurfde harmonieën voorzien. In de tweede helft van het thema vindt een ritmische versnelling plaats die het stuk anderhalf uur aan de gang houdt. Ook het emotionele element komt ruimschoots aan bod, luister naar de tegenmelodie in de derde fuga, of naar de nieuwe thema’s in de achtste en tiende fuga. En niet te vergeten het hartverscheurende B-A-C-H-thema in de slotfuga. Jammer dat Holland Baroque deze slotfuga afbreekt na Bachs laatste noten, terwijl er een prima voltooiing van mijn hand bestaat, waarvoor ik een compliment mocht ontvangen van Ton Koopman.

THEO NEDERPELT, ZEIST