Forum

Brieven kunnen worden geredigeerd c.q. ingekort. Over (niet-)plaatsing wordt niet gecorrespondeerd.

Ilja Leonard Pfeijffer was als laatste zomergast meteen ook de gedroomde zomergast (VPRO Zomergasten, zondag 23 augustus jl.). En Janine Abbring was een uitstekende gesprekspartner. Een in alle opzichten een evenwichtige uitzending: qua fragmenten, qua wisselwerking tussen Ilja Leonard Pfeiffer en Janine Abbring en qua lengte – niets te lang. Een prachtige, boeiende avond. Dank!

CLARIET BOEYE

Naar aanleiding van de Zomergasten-avond met schrijver/dichter Ilja Leonard Pfeijffer en het interview in Nooit meer slapen met zangeres en performer Sevdaliza (zie ook: VPRO Gids #33/34, p. 72, ‘Sevda is van zichzelf’) wil ik graag opmerken hoe opvallend ik de overeenkomsten tussen de twee kunstenaars vind. Bij beiden is verandering van identiteit als wereldburger een drijfveer in hun werk. Hun visie wordt gekenmerkt door het bevragen van genderverhoudingen, religieuze verschuivingen en de vervreemding van de mens van zijn natuurlijke omgeving – in een wereld van voortschrijdende technologische ontwikkeling en ecologische en culturele teloorgang en transformatie. Wanneer dergelijke kunstenaars elkaar zouden beïnvloeden, en misschien zelfs zouden samenwerken, zou dit kunnen leiden tot een totaalkunstwerk van poëzie, muziek en theater dat mensen aan het denken zet in een wereld die steeds onstuimiger wordt.

BRAM HERMENS, BEELDEND KUNSTENAAR, EINDHOVEN

De kracht van de VPRO ligt in de ontmaskering van hardnekkige mythes, zoals weer eens blijkt uit het reisverslag dat Emy Koopman over Canada heeft gemaakt (‘Sorry, maar dit is Canada’, VPRO Gids # 35, p. 11). Haar bevindingen zullen ongetwijfeld verrassend zijn voor al die mensen die nog steeds geloven dat Canada onbegrensde mogelijkheden biedt om een zorgeloos bestaan op te bouwen. Wie echter, zoals Koopman, langere tijd in het land heeft gewoond en gewerkt, weet wel beter. Maar dat geldt tevens voor toeristen die met een kritisch oog het land doortrekken en niet alleen afgaan op het vele natuurschoon of de mooie praatjes van een plaatselijke reisgids. Verrassend is dit natuurlijk niet. Tenslotte ontkomt ook Canada niet aan de gevolgen van de globalisering. Migratie, klimaat, milieu en armoede zijn nu eenmaal problemen die niet gebonden zijn aan nationale grenzen. Jammer wellicht voor degenen die nog steeds op zoek zijn naar een veilig plekje op de wereld. Maar ‘vluchten kan niet meer’, zoals Frans Halsema en Jenny Arean reeds in 1971 zongen. Ook in die tijd was er al geen plek meer op de wereld te vinden waar mensen nog een veilig onderkomen konden vinden.

ALBERT KORT, 'S-HEER HENDRIKSKINDEREN

Primatoloog Frans de Waal beschrijft de mens als 'aap met grote hersenen’ (VPRO Gids #31/32, p. 98, ‘Ware aard:
aap met geweten’). Kennelijk heeft professor De Waal meer verstand van apen dan van mensen. Immers, mensen hebben niet alleen grotere hersenen dan apen, maar ook een lichaamsbouw die het mogelijk maakt rechtop te lopen, te spreken, te zingen en ingezonden brieven te schrijven. Ik wil maar zeggen: het menselijk lichaam biedt veel meer mogelijkheden dan dat van apen en maakt de mens weltoffen, zoals onze oosterburen dat noemen. Het zijn dus niet alleen de hersenen die het verschil maken.

PAUL DE ROO, DEN HAAG

Hoed af en diepe buiging voor Carola Schouten (VPRO Zomergasten, zondag 16 augustus jl.). Voorstel: laten zij en Janine (goud!) nu eerst een paar rondjes rond de caravan zwemmen en daarna hun gesprek weer hervatten. Wij houden alvast onze adem in.

ELLIS VAN HALTEREN, ZEIST