Zalige onwetendheid

Ze werd geboren in 1987 en groeide op met The Spice Girls, Friends, de Break-Out! en Big Brother. Corinne van der Velden is nu docent journalistiek aan de Hogeschool van Amsterdam en brengt deze maand Negentig uit. Een boek waarin ze een portret van haar geliefde jaren negentig schetst door haar jeugdhelden van toen te interviewen: van Meta uit Goede tijden, slechte tijden en tv-kok Lonny tot de TMF-vj’s.

Van der Velden: ‘In de jaren negentig was ik zelf een kind en ik kijk er daarom nog steeds met een dikke roze bril naar. Ninetiesdance en r&b ii altijd mijn favoriete muziek gebleven: nummers als “Be My Lover” van La Bouche of “Een moment zonder jou” van Nasty, heerlijk! En “Dreams” van 2 Brothers on the 4th Floor, ook zo geweldig dat ik hen heb kunnen spreken voor het boek. En aan comedyserie Friends ben ik gisteren gewoon voor de vierde keer begonnen! Het blíjft een warm bad en ik ontdek altijd weer iets nieuws. Zelf ben ik kortom altijd ninetiesfan gebleven, maar de laatste jaren merkte ik ook om me heen een ware jarennegentigrevival. Niet alleen met al die ninetiesfeestjes, maar ook in de mode: achttienjarige studenten van me die opeens met zo’n tattookettinkje rondliepen. Dat decennium, daar hangt iets magisch omheen. Zelfs mijn studenten uit 2000 noemen zichzelf nineties kids. Ik realiseerde me dat er nauwelijks boeken over de jaren negentig zijn verschenen, terwijl ik ze wel graag zou lezen. Dus ben ik dit boek gaan maken, aan mijn Lundiabureautje in mijn oude kamer bij mijn ouders in Maastricht – de kamer waar ik in de jaren negentig met mijn vriendinnen Linda, Roos en Jessica nadeed. Ik was altijd Linda, dat was de leukste rol. Dan mocht ik er lekker doorheen na-na-na-na-ën, haha.’

Wat voor kind was u in de jaren negentig?
‘Een argeloos kind, dat krampachtig probeerde bij de Limburgers te horen, maar daar niet echt in slaagde; mijn ouders kwamen er ook niet vandaan, ik ben geboren in Groningen. Daardoor kreeg ik een fascinatie voor “Holland”; de televisie representeerde de Randstad voor mij. Bijvoorbeeld bij dat filmpje van Villa Achterwerk: “Hasta la pasta, dit is de Villa!” Een psychedelisch clipje met een beat eronder was dat, met hele hippe kinderen met zonnebrillen: gekleurde kinderen, kinderen die durfden, die een ander soort kapsels hadden. Maar ook bij de TMF Awards of de Megafestatie had ik dat gevoel van: wow, daar gebeurt het! Verder zat ik altijd bij de brievenbus te wachten tot de Hitkrant en de Tina op de mat vielen. De Break-Out! mocht ik niet lezen van mijn ouders, daar stond allemaal seks in. Maar die ging ik dan in de bieb lezen, met rode oortjes. Informatie was vergeleken met nu zo schaars, je moest echt moeite doen om ergens achter te komen. Ik was fan van veel vrouwelijke sterren – achteraf gezien was dat eigenlijk verliefdheid, maar ik had zelf nog niet helemaal door dat ik lesbisch was. Ik was op Geri van The Spice Girls bijvoorbeeld, en op Monica van Friends. Las ik uiteindelijk in de Hitkrant opeens dat ze getrouwd was met David Arquette – een mán, dat was schrikken! Er waren toen nog nauwelijks gay rolmodellen. Als personages in een serie homo waren, gingen ze altijd óf dood óf ze werden weer hetero.’

Hoe was het om voor uw boek al die Nederlandse ninetiesiconen te spreken?
‘Dat was te gek. Ze wilden allemaal graag meedoen en ik heb met hen allemaal echt uren gepraat. Ik wilde niet op zoek naar de usual suspects, maar naar onverwachte helden. Zoals Meta uit GTST: het eerste transgender personage op de Nederlandse tv. Of tv-kok Lonny – ja, die van die rijstmandjes. Hij was heel verbaasd: waarom wil je míj nou spreken? En ik: ja hallo, jij bent Lonny! Ik vind het ook leuk dat ik zulke onverwachte gesprekken heb gevoerd. Met Fabienne en Isabelle van TMF heb ik het gehad over globalisering, met pornoster Kim Holland over economie. De focus van het boek is populaire cultuur, maar via die bril kun je heel breed kijken.’

Wat heeft u ontdekt over de jaren negentig?
‘Ik denk dat dit decennium het laatste was dat we zo collectief hebben beleefd. Ga maar na: hoor je ooit iemand dwepen met de jaren nul? Aan de ene kant had je in de jaren negentig onder jongeren veel meer subculturen dan nu: alto’s, skaters, kakkers, noem maar op. Tegelijkertijd kénde je elkaars muziek wel. Bijna iedereen kocht diezelfde Hitzone-cd die om de paar maanden uitkwam, of je zag in elk geval al die verschillende clips langskomen op de muziekzenders. En ’s avonds keek je om acht uur óf naar het NOS Journaal óf naar GTST. Internet kwam wel op, maar was nog zo beperkt; ik stuurde eens in de week een kettingmail, ofzo. Maar ik wil niet alleen maar nostalgisch doen over de jaren negentig. Het was ook een tijdperk met een paar blinde vlekken: ik had het net al even over de representatie van gays, maar ook feminisme stond toen nauwelijks op de agenda. Dat zie je terug in hoe seksistisch er destijds over vrouwelijke sterren werd gepraat. Of dat iedereen allang wist dat R. Kelly het met veel te jonge meisjes deed. “Zo is hij gewoon,” werd daar dan over gezegd. Ik sprak voor het boek ook de jongens van de Nederlandse r&b-groep Re-Play, die reflecteerden op geweigerd worden in de club en op het politiegeweld tegen Rodney King: de woede daarover was toen, in tegenstelling tot nu met George Floyd, alleen in de zwarte gemeenschap te voelen. In de jaren negentig is veel weggewuifd vanuit de gedachte: het gaat toch hartstikke goed, we hebben het toch leuk met elkaar? Het ging economisch ook echt goed. Maar sommige maatschappelijke problemen werden weggestopt.’

‘Zeker! Goed dat Henny Huisman terug is. Wat was die kleedkamer van de Miniplaybackshow toch magisch hè? Waar je dan alle kleren voor alle artiesten kon vinden, haha. Zalig onwetend, dat waren we in de jaren negentig.’