Alleen maar slachtoffers

‘Help bel 112,’ schrijft de 27-jarige Robert op woensdagavond 19 februari 2020 op zijn Facebookpagina. Hij woont onder begeleiding in Wageningen. Even later bellen bezorgde buren de politie, omdat ze geschreeuw horen. Een uur later is Robert dood. Overleden in een zorginstelling: het wordt landelijk nieuws. Nog voor de uitvaart zitten Ellen Kamphorst en Jenda Terpstra van Omroep Gelderland bij de familie van Robert thuis. Zijn ouders willen weten wat er gebeurd is, maar tasten in het duister. Met medewerking van de familie beginnen de twee journalisten een zoektocht.

Kamphorst en Terpstra onderzoeken de omstandigheden van de dood van Robert in een podcast. Ze volgen de zaak meer dan een jaar, waarin ook hun eigen blik verandert. ‘We voelden ons enorm gefrustreerd,’ vertelt Ellen Kamphorst. ‘Je wilt antwoorden, en die kregen we niet.’ Ze interviewen betrokken en deskundigen, en hoewel ze door veel instanties worden tegengewerkt, wordt het verhaal gaandeweg de podcast steeds genuanceerder.

Robert Dönnges woonde al sinds zijn zeventiende in instellingen. In zijn tienertijd begon hij te blowen, waarna hij psychotisch en schizofreen werd. Hij liet zich makkelijk beïnvloeden door verkeerde vrienden en verkocht al zijn spullen om aan drugs te komen. In de ggz-instelling in een woonwijk in Wageningen, waar hij sinds 2019 woonde, ging het niet goed. Dat resulteerde in die fatale avond. De derde en meest pijnlijke aflevering van de podcast reconstrueert de reactie van de meldkamer op de telefoontjes vanuit de instelling naar 112. Het duurde meer dan een half uur voor de eerste politieauto arriveerde. ‘Voor mij heeft de dood van Robert te maken met drie factoren,’ zegt Kamphorst. ‘Er is waarschijnlijk een worsteling geweest. Daarna is Robert komen te overlijden. Robert zat al een tijd niet meer op zijn plek in de zorginstelling omdat hij zwaardere zorg nodig had. En de politie kwam die avond te laat.’

Na vier afleveringen ligt de podcast een tijdje stil, omdat er gewacht moet worden op uitkomsten van het justitieel onderzoek. In de tussentijd worden de makers overstelpt door reacties. Kamphorst: ‘We krijgen reacties van ouders, van zorgmedewerkers uit de ggz, mensen die zelf in zo’n situatie hebben gezeten. Sommigen van hen komen later ook aan het woord in de podcast.’ Wat de ontknoping ook wordt, uiteindelijk zijn er in de zaak alleen maar slachtoffers, volgens Kamphorst. ‘Wat niet wil zeggen dat er geen fouten zijn gemaakt.’ Of al die fouten boven tafel komen, zullen we horen in de laatste aflevering.