Boekentips

In Verdraaide tijd (Querido) van Wlodzimierz Odojewski wordt de 45-jarige bibliothecaris Waclaw Konradius op 22 oktober 1963 in het trappenhuis van zijn flat in Warschau opgewacht door een vrouw die een treffende gelijkenis vertoont met de koerier met wie hij in de oorlog deel uitmaakte van een verzetsgroep. Ze gebruikt zijn schuilnaam Walter en geeft hem een brief met instructies voor een de volgende dag te plegen moordaanslag op een Gestapo-agent. Konradius is verbijsterd en probeert een week lang half bij zinnen zijn aandeel in de bewuste aanslag van precies twintig jaar geleden, waarbij alle groepsleden werden gedood, te achterhalen. Wat er is nou echt gebeurd, wat verdrongen, wat doet een trauma met iemands herinnering?

MAARTEN VAN BRACHT

Rachel Cusk is irritant zelfgenoegzaam en heeft een pen als een scheermes, maar voorspelbaar wordt het bij haar nooit. Na haar trilogie Contouren is ze in De tweede plaats (Bezige Bij) opnieuw op dreef. De verteller, een schrijver, woont afgelegen, aan een moeras dat uitmondt in zee: ‘een troosteloos en troostrijk en geheimzinnig’ landschap. Daar nodigt ze een schilder uit van wie ze in de ban is geraakt, maar als hij arriveert blijkt hij een beeldschone vriendin bij zich te hebben. Die wordt met vileine Cuskscherpte getypeerd: ‘Ze praatte heel veel maar zei niet vaak iets waar je op kon reageren.’ Dat de schilder het gezelschap van zijn gastvrouw angstvallig mijdt, is ook niet bevorderlijk voor de sfeer.

KATJA DE BRUIN

De lichtwachters (Nieuw-Amsterdam), het debuut van Emma Stonex, draait om een geslotenkamermysterie. Op Nieuwjaarsdag 1972 bleken drie wachters in een vuurtoren voor de kust van Cornwall spoorloos verdwenen. Terwijl de ijzeren poort van binnenuit was vergrendeld, er voor een maaltijd voor twee (!) was gedekt, in het logboek imaginaire stormen werden beschreven en alle klokken stilstonden op 8.45 uur. Het is een puzzel die schrijver Dan Sharp twintig jaar later hoopt op te lossen middels interviews met de weduwen van het trio, dat allerlei verdachte geheimen koesterde. In claustrofobische flashbackhoofdstukken lezen wij ondertussen vanuit de verdwenenen zelf wat zich in die toren afspeelde. Stonex excelleert in gothic (psycho)suspense en hypnotiserende zeelyriek, in een roman over isolement, obsessie(s) en verpletterend verlies.

DIRK-JAN ARENSMAN