Boekentips

James Williams, voormalig Google-strateeg stelde aan een zaal vol tech-ontwerpers een eenvoudige vraag: ‘Wie van jullie wil er leven in de wereld die jullie aan het ontwerpen zijn?’ Niemand stak zijn hand op. Het is een van de verontrustende anekdotes uit De aandacht verloren (Nijgh & Van Ditmar) waarin Johann Hari onderzoekt hoe het komt dat we ons niet meer kunnen concentreren. Per etmaal raken mensen hun telefoon 2617 keer aan en Hari is daarop geen uitzondering, dus onderwierp hij zichzelf aan een digitale detox, om vervolgens meer dan tweehonderdvijftig deskundigen te interviewen over de gevolgen voor de mensheid. Die zijn niet mals en eenvoudige oplossingen zijn er niet, maar dit belangrijke boek lezen is een begin.

KATJA DE BRUIN

Zijn vorige uitstapje richting het misdaadgenre is Peter Middendorp blijkbaar net zo goed bevallen als veel lezers. Want baseerde hij Jij bent van mij (2018) op de zaak Marianne Vaatstra, virtuoos in het hoofd van de dader kruipend, in Neven (De Bezige) speelt een vergisaanslag een cruciale rol. Verteller is Robert Oosterhof, die zijn zwaar gehandicapte neef Arie meeneemt op een uitstapje naar Schiermonnikoog. Onderweg denkt hij aan hoe ze praktisch als tweelingbroers opgroeiden. Hoe Arie hem betrok in zijn wiethandeltje in Amsterdam. En hoe hij, nadat Arie daar uitstapte, alleen achterbleef in het web van een veel genadelozer generatie criminelen. Een fijn tragikomisch verhaal over familieliefde en rivaliteit, schuldgevoelens en (zelf)bedrog, met een misschien lícht overstuurde slotscène.

DIRK-JAN ARENSMAN

Op het schijnbaar idyllische Das Konzert onder Sommerabend auf dem Barkenhoff (1906) van Heinrich Vogeler staan leden van kunstenaarskolonie Worpswede (bij Bremen) afgebeeld. Rainer Maria Rilke echter ontbreekt; hij werd overgeschilderd. In Concert zonder dichter (Uitgeverij IJzer) maakt Klaus Modick deze retouche op knappe wijze aannemelijk – het is fictie, maar gebaseerd op Rilkes dagboeken en brieven en Vogelers memoires. De verschijning van de excentrieke, welbespraakte, permanent inspiratie ademende poëet Rilke wekt beroering onder het kunstgezelschap van successchilder Vogeler op Brakenhoff. Vooral vrouwen raken betoverd door de vermeende diepgang van de narcistische uitvreter en gezwollen mysticus. Met fijne ironie en soms vileine pen schildert Modick het contrast tussen kunst en leven, idealen en drijfveren, stad en land. 

MAARTEN VAN BRACHT