Boekentips

De zwemmers (Lebowski), het derde compacte meesterwerkje van Julie Otsuka, begint als een koorzang. In wij-vorm vertellen vaste bezoekers van een zwembad over hun gedeelde chloorwereld. Over hun uiteenlopende routines en beweegredenen, ongeschreven regels en onderlinge irritaties, én die mysterieuze scheur in de bassinbodem die hun waterthuis tot sluiten dwong. Dan zoomt Otsuka plotseling in op één zwemster: Alice. Een ‘gepensioneerde laborante met beginnende dementie’, die we via haar als ‘je’ aangesproken dochter langzaam zien afbrokkelen en verdwijnen. Geheugenflarden, onder meer aan kinderjaren in een Japans-Amerikaans interneringskamp tijdens WO II, worden schaarser, maken plaats voor de klinische taal van een zorginstelling. Terwijl die ooit vervreemde dochter, romanschrijfster, haar in detail na bezwerend detail naar zich toe probeert te schrijven. Prachtig.  

DIRK-JAN ARENSMAN

Uit het bescheiden oeuvre van Hermann Ungar – hij werd maar 36 – wordt zijn laatste roman De klas (1927) als zijn beste beschouwd, in nieuwe vertaling verschenen bij Uitgeverij IJzer. Josef Blau doet aan de Bint van Bordewijk denken, in de manier waarop hij zijn in matrozenpakjes gestoken leerlingen drilt en als vijanden beschouwt die hem, van mindere komaf, verachten en in een moment van zwakte onderuit zullen halen. Onderdrukte angst en frustratie duwen Blau naar de afgrond. Andere personages, zoals de idealistische leraar Leopold en de duivelse Modlizki, worden messcherp getekend. Thomas Mann in persoon toonde zich bekoord door de kille maar broeierige sfeer in De klas. Overigens verscheen bij Koppernik Ungars eersteling: Knapen en moordenaars.

MAARTEN VAN BRACHT

Thomas en Eva zijn begindertigers en al acht jaar samen. Tijd dus voor de volgende stap: een huis kopen, een baby. Maar zijn ze er wel echt aan toe? In Over liefde (Meulenhoff) veroorzaken de onuitgesproken twijfels van Thomas groeiende angst en onzekerheid bij Eva. Allebei proberen ze krampachtig de relatie nieuw leven in te blazen, maar hun onvermogen hun ware gevoelens uit te spreken, leidt tot nog meer spanning en irritatie. In haar beklemmende debuutroman wisselt Anna Brüggemann huiselijke strubbelingen af met intieme kijkjes in het hoofd van beide geliefden. Het koortsachtig zoeken naar een gespreksonderwerp, de plichtmatige seks, het geforceerde enthousiasme over een romantisch bedoeld uitstapje; alles leidt naar die onvermijdelijke climax. Of toch niet?

KATJA DE BRUIN