Je leest dit artikel gratis. Wil je meer van de VPRO Gids? Neem een abonnement. Nu 12 weken voor slechts 10 euro. Ik wil meer lezen →
©
VPRO Gids
abonneer
‘Ik houd van grote thema’s’
De vierde zomergast die Janine Abbring op het dak van haar camper ontvangt is schrijver, filosoof en Dichter des Vaderlands Lieke Marsman.
Lieke Marsman
Bio
Lieke Marsman (1990) groeide op in Zaltbommel en won op haar zeventiende de poëziewedstrijd Doe Maar Dicht Maar. Na haar eindexamen in 2008 ging ze filosofie studeren in Amsterdam, waar ze afstudeerde op de doodsangst van Heidegger en Sartre. Haar eerste bundel, Wat ik mijzelf graag voorhoud, verscheen in 2010. Ze won er gelijk drie prijzen mee: de C. Buddingh’-prijs, de Lucy B. en C.W. van der Hoogtprijs en de Debuutprijs het Liegend Konijn. Na een tweede poëziebundel volgde in 2017 de roman Het tegenovergestelde van een mens. Daarin stelt ze zich de vraag waarom we niet meer geraakt worden door klimaatverandering. Het boek werd geprezen vanwege de manier waarop poëzie, proza en essayistiek samenkomen. In april 2018 werd bij Marsman kraakbeenkanker vastgesteld, waarna uit haar bovenrug een kwaadaardige tumor werd verwijderd. Over ziek zijn schreef ze in De volgende scan duurt vijf minuten, dat net als haar roman in het Engels werd vertaald. In januari 2021 kwam haar dichtbundel In mijn mand uit. In dezelfde maand werd ze voor twee jaar benoemd tot Dichter des Vaderlands. Haar essaybundel Op een andere planeet kunnen ze me redden zal in januari 2023 verschijnen. Lieke Marsman is sinds Kerstmis 2019 verloofd met Simone Peek, onderzoeksjournalist voor onder meer Investico en NRC.
32 jaar
Lieke Marsman werd op 15 juli 32. Daarmee is ze de jongste gast van dit seizoen. In 35 jaar Zomergasten waren alleen Rob Scholte, Carice van Houten en Rosanne Hertzberger ook 32 toen ze zomergast waren. De jongste zomergast ooit was Simone van Saarloos (25), gevolgd door Arnon Grunberg (26), Isabelle van Keulen (27) en Candy Dulfer (27).
Game, set & match
Als kind tenniste Lieke Marsman op hoog niveau. Met zus Marije kwam ze in 2004 voor de Zaltbommelse Tennis Vereniging met een gemengd jeugdteam uit in de eerste klasse. Ook toen Marsman ziek werd, bleef ze tennissen. Ze leerde ze zichzelf linkshandig serveren en sloeg zo veel mogelijk ballen dubbelhandig. Serena Williams en Naomi Osaka behoren tot haar favoriete spelers. Ze belooft de zomergastkijker ‘een dramatisch tennismoment’.
Pippa
Op veel foto’s staat Marsman met haar zeer schattige dwergpoedel Pippa, die op 3 april 2019 in haar leven kwam. In Trouw vertelde ze in februari 2020: ‘Ik wilde héél graag een poedel, zocht er het hele internet voor af, speurde op alle hondenadoptiesites. Wist je dat honden op die websites hoge eisen stellen aan een nieuwe baas? We dachten op een gegeven moment een hondje gevonden te hebben, maar die wilde, aldus de contactpersoon, per se een tuin. Tsja, die hebben wij niet. Toen kregen we Pippa. Die is niet zo veeleisend, maar wel heel lief en speels, en ze haat regen.’
Modeadvies
Tegen het AD zei Marsman in 2021 dat ze altijd om modeadvies vraagt aan collega-dichter en performer Elfie Tromp. Dat vindt Tromp zelf wat te veel eer. ‘Af en toe hebben we een Instagramgesprek over Helmut Lang. Maar ik heb nog nooit met Lieke Marsman geshopt.’ Op de vraag of ze dat wel zou willen, antwoordt Tromp: ‘Natuurlijk!’ En op de vraag of meer schrijvers haar om stijladvies vragen: ‘Opvallend weinig.’
Clickbait
Op 8 juli jl. twitterde Marsman: ‘De gifbeker moest helemaal leeg, de radiotherapie van dit voorjaar haalde helemaal niets uit en daarom zijn vanochtend mijn arm en schouder geamputeerd 🥵 wordt een pittig herstel maar zoals jullie zien twitter ik er alweer op los 🤗.’ Dat dat geen loze belofte was, bleek toen twee minuten later een ijzersterke clickbaitparodie volgde: ‘This Woman Lost Five Kilos In One Day Click Here To Find Out What Her Secret Is.’
Pippa
Het wordt mei. Voor het eerst in weken
lopen mijn vriendin en ik voorzichtig
door de stad. Tijd
plande onze afspraak
met de dood terwijl wij nog gewoon
te lang in het café zaten, bang
om kou te vatten in de regen.
Hoe kon de regen ooit
een reden zijn?
(Eerste strofe van ‘Verzet’, uit In mijn mand)
Dor hout
Midden in de eerste coronagolf zorgde Telegraaf-columnist Marianne Zwagerman voor grote verontwaardiging met haar tweet: ‘De emotie moet echt uit het #coronadebat. Het dorre hout wordt gekapt, misschien een paar maanden eerder dan zonder virus. Moet iedereen die nog in de bloei van zijn leven zit daar alles voor opofferen?’ Toen Lieke Marsman begin 2021 tot Dichter des Vaderlands werd uitgeroepen, deed ze in een interview met NRC een inmiddels gevleugelde uitspraak: ‘Als ik als Dichter des Vaderlands een rol kan spelen in het maatschappelijke debat, dan zal ik de stem zijn van het dorre hout.’
Ufo's
Sinds ze weet dat ze niet meer beter wordt, is Marsman steeds meer buiten de gebaande paden gaan denken. Niet alleen heeft ze meer belangstelling voor spiritualiteit en religie, ze is ook geïnteresseerd geraakt in bijna-doodervaringen, reïncarnatie en buitenaards leven. Met name ufo’s fascineren haar mateloos.
Marsmannetjes
Na Hendrik Marsman (die van ‘Denkend aan Holland…’) en J. Bernlef (die eigenlijk Hendrik Jan Marsman heette) is Lieke onze derde dichtende Marsman. Er is geen sprake van genetische mazzel want de Marsmannetjes zijn voor zover bekend niet verwant.
Keuzefilm
De keuzefilm van Lieke Marsman is Synecdoche, New York (USA, 2008) van Charlie Kaufman. Met o.a. Philip Seymour Hoffman, Catherine Keener en Michelle Williams. Wanneer theaterregisseur Caden Cotard (Hoffman) onverwacht een MacArthur Fellowship krijgt, besluit hij zijn magnum opus te realiseren. In een enorm pakhuis in New York verzamelt hij acteurs die door hem bedachte, banale levens moeten spelen.
De keuzefilm wordt direct na Zomergasten uitgezonden. Lees meer over deze film op vprogids.nl/zomergastenfilms.
De interviews uit VPRO Zomergasten zijn vanaf woensdag na de uitzending ook terug te luisteren als podcast op vpro.nl/zomergastenpodcast of via je favoriete podcastapp.