Boekentips

Het moet raar lopen wil Het walvistheater (De Boekerij), de debuutroman van Joanna Quinn, géén smakelijke kostuumdramaserie opleveren. In het vuistdikke epos volgen we (vooral) drie kinderen uit het upper middle class gezin Seagraves, fantasievolle spil Cristabel, kwetsbaar zusje Flossie en gevoelige avonturier Digby, van 1919 tot het eind van de Tweede Wereldoorlog. De decors variëren van een vervallen landhuis in Dorset en het skelet van een daar vlakbij aangespoelde walvis, dat onder de bezielende leiding van de twaalfjarige Cristabel tot het toneel van theatervoorstellingen wordt omgetoverd, tot bezet Frankrijk, waar twee van de drie Seagraves’ als spionnen terechtkomen. En dit De Cazalets-light wemelt werkelijk van de kleurrijke (bohemien)figuren en belevenissen. Geschapen voor Netflix, nu al een papieren genoegen.

DIRK-JAN ARENSMAN

‘Onze’ gierzwaluwen vliegen naar Afrika en keren komend voorjaar weerom naar exact de plaats van herkomst. Hoe doen ze dat? De vogeltrek werd steeds verklaard uit het aardmagnetisch veld, maar de Amerikaanse ornitholoog Scott Weidensaul legt in Vogelvlucht (Nieuw Amsterdam) en detail uit dat het fenomeen nog veel wonderlijker in elkaar steekt. Voorzien van minuscule geolocators geven vogeltjes van soms amper dertig gram die non-stop afstanden van tienduizend kilometers rond de aardbol afleggen steeds meer geheimen over hun routes en prestaties prijs. Maar waarom nemen juist trekvogels zo ontstellend in aantal af? Door klimaatverandering en bejaging, maar ook omdat hun pleisterplaatsen, noodzakelijk voor voedsel en rust, worden aangetast of helemaal verdwijnen. Weidensaul luidt de noodklok.

MAARTEN VAN BRACHT

Ze is 58, docent Engelse literatuur aan een kleine universiteit en ziet haar man John ‘als een probleem dat ik ooit zou moeten oplossen, zodra ik de geest kreeg’. Deze John, ook professor, wordt ervan beschuldigd affaires met studentes te hebben gehad in een tijdperk waarin dat nog niet verboden was. Zijn vrouw wist ervan en bevindt zich dientengevolge in een netelige positie. Zij is de naamloze verteller van Vladimir (De Geus), iemand die zich voortdurend bewust is van het feit dat haar seksuele houdbaarheidsdatum is verstreken, iets dat des te pijnlijker wordt als ze valt voor collega Vladimir. Julia May Jonas maakt de fantasieën, teleurstellingen en onzekerheden van deze bijna-zestiger invoelbaar in een uiterst smeuïge roman.

KATJA DE BRUIN