In de jaren zestig en zeventig waren ze niet aan te slepen, tien jaar geleden wilde niemand er mee gezien worden en anno nu zweren woonwinkels en interieurliefhebbers er opnieuw bij: meubels gemaakt van rotan. Een natuurlijk en duurzaam materiaal dat elke in bohemian, Japandi- of Scandistijl ingerichte stulp op verantwoorde wijze helemaal afmaakt. Toch? De goedlachse maar volhardende presentatoren van Keuringsdienst van waarde zijn er niet zo zeker van. Is rotan wel zo duurzaam en milieuvriendelijk als de etiketten en fabrikanten beweren?
Het antwoord zal niemand verrassen: zoals zoveel trends, is ook duurzame rotan niet wat het lijkt. Wat is rotan überhaupt, willen de presentatoren weten. Bamboe, zegt de een. Een rietsoort, beweert de ander. Een telefoontje naar Evelien van den Broek van natuurbeschermingsorganisatie IUCN biedt soelaas. ‘Rotan is een palmsoort, die alleen groeit in tropische regenwouden. Het is meer een slingerplant, zoals we hier in Nederland de klimop kennen,’ zegt ze. ‘Hij kan ontzettend lang worden.’
Oogsten gebeurt door de rotan los te kappen, er stukken af te hakken en die gebundeld de rivier af te laten drijven. ‘De natuur wordt niet aangetast ervoor. Dat denk ik,’ zegt rotanverkoper Cora van der Kraan. Een medewerker van een andere winkel kan dit telefonisch beamen. ‘De rotan wordt wel geoogst natuurlijk, maar omdat het zo’n snelgroeiende plant is, is dat eigenlijk helemaal niet erg.’ Ook bij winkelketen Xenos, hofleverancier van budgetrotan, maken ze zich geen zorgen over het duurzame karakter van de handel. ‘Ga er maar vanuit dat Xenos dat allemaal uitgezocht heeft. Want ik bedoel, je kunt natuurlijk niet een duurzaam product verkopen dat niet duurzaam is.’
Wat deze medewerkers en consumenten ontgaat: hoe rotanoogsters alleen aan de vraag kunnen voldoen door in schrikbarend tempo te kappen, waarna de buit in de fabriek in een badje van dieselolie wordt gefrituurd en bespoten met een giftig gas, zodat wij duizenden kilometers verderop onbezorgd en ongediertevrij op onze rotan banken kunnen neerploffen. De programmamakers brengen het hele proces in beeld zoals we van ze gewend zijn: luchtig, maar intussen een glashelder rotan spiegeltje voorhoudend. Ga er maar lekker voor zitten dus, dit nieuwe seizoen.