Oorlog, etiquette, wonderen, kippenvel

Dikke fuctie
1. Thomas Pynchon: Against the Day (Penguin, vertaling nog onbekend) - 1085 pagina's.
2. Vikram Chandra: Godenspelen (Mouria) - 944 pagina's.
3. Jonathan Littell: Les Bienveillantes (Gallimard, vertaling in 2008 bij De -Arbeiderspers) - 907 pagina's.
4. G.W. Dahlquist: The Glass Books of the Dream Eaters (Viking, vertaling in 2007 bij Cargo) - 768 pagina's.
5. Michael Cox: De zin van het duister (Cargo) - 646 pagina's.
6. Haruki Murakami: Kafka op het strand (Atlas) - 639 pagina's.
7. Marlene van Niekerk: Agaat (Querido) - 583 pagina's.
8. Enrique de Heriz: Familieleugens (De Geus) - 576 pagina's.
9. Alan Pauls: Het verleden (Meulenhoff) - 573 pagina's.
10. Marisha Pessl: Calamiteitenleer voor gevorderen (Anthos) - 548 pagina's.
11. Hanne-Vibeke Holst: Koningsmoord (Archipel) - 542 pagina's.

Hoe kom je erop?
1. Gavin Pretor-Pinney: De Wolkengids, wolken in de geschiedenis, wetenschap en cultuur (De Bezige Bij). Razend interessant en enthousiasmerend boek over wolken.
2. Udo Grashoff (red.): Ik sluit nu maar af, zelfmoordbrieven (Arbeiderspers). De samensteller verzamelde 45 zelfmoordbrieven uit de periode 1959-1989 en voorzag ze van kort commentaar. Voyeuristisch en huiveringwekkend.
3. Joe Coleman: Beroepspsychopaten (Xtra). Coleman schreef en tekende het leven van vier notoire psychopaten. Bizar.
4. Morna E. Gregory/Sian James: Het WC boek, een onderhoudende reis langs toiletten over de hele wereld (Thoth). De urinette in Canada, waar vrouwen staand kunnen plassen, de swingende pisbak in Japan, het houten gemakhuisje in de Namibische woestijn en nog veel meer te gekke plees.
5. Michael de Cock: Hoe mensen sterven, verhalen over het einde (Meulenhoff/Manteau). In elk hoofdstuk gaat iemand dood.

Fijne oorlogsboeken
1. Lyn MacDonald: Voorjaar 1918 - Tot de laatste man (Anthos/Manteau). Vijfde, afsluitende deel van kroniek geschreven door de grand lady van de Britse wo I-geschiedschrijving.
2. Hans Andriessen, Martin Ros en Perry Pierik (red.): De Grote Oorlog - Kroniek 1914-1918, nr. 11 (Aspekt). Eerste Wereldoorlog blijft onuitputtelijke bron voor essays op de meest uiteenlopende terreinen.
3. Hugh Thomas: De Spaanse Burgeroorlog (Anthos/Standaard Uitgeverij). Vertaling van oorspronkelijk in 1961 verschenen monumentale geschiedschrijving, waarin ook Joris Ivens nog even figureert.
4. Perry Pierik, Martin Ros en Jet van Swieten: Negende Bulletin Tweede Wereldoorlog (Aspekt). Tweede Wereldoorlog blijft onuitputtelijke bron voor essays op de meest uiteenlopende terreinen.
5. Harald Welzer: Daders (Anthos). Sociaal-psychologische factoren als groepsdruk en radicale buitensluiting verklaren mede de collectieve moordzucht in Hitler-Duitsland, Vietnam, Rwanda en Joegoslavië.
6. George Packer: De weg naar de hel - Amerika in Irak (Meulenhoff). Diepgravende analyse van Amerikaanse oorlog in Irak.

Sport is mooi
1. Hedman Bijlsma (red.): Schaatsseizoen 2005-2006 (Stichting Schaatsseizoen). Heerlijk, jaarlijks in november te verschijnen, 448 pagina's dik naslagwerk met alle schaatscijfers, portretten, historie en veel fotografie.
2. Barbara Smit: Kwaad bloed - Over de rivaliteit tussen twee broers en hun multinationals Adidas en Puma (Bert Bakker). Boeiend, af en toe wat rommelig boek waarin met name de figuur van Horst Dass-ler opvalt: de man die de grootste sportbobo's naar zijn commer-ciële hand wist te zetten.
3. Ken Bray: De kunst van het scoren - De verborgen regels van het voetbal (Thomas Rap). Brits theoretisch fysicus verklaart veel, maar de vraag waarom ongeveer 10 procent van alle schoten op doel in het net belandt blijft ook voor hem een raadsel.
4. Hans Ulrich Gumbrecht: Lof van de sport (Het Sporthuis). Filosofische kijk op het mooie van sportbeoefening door liefhebber die nog weet wie Wilma Rudolph was.

Mystificaties, blunders en andere literaire afknappers
1. James Frey - Amerikaanse bestellerauteur van twee afkickboeken blijkt crimineel verleden bij elkaar gefabuleerd te hebben en wordt ten overstaan van Oprah's miljoenenpubliek ter verantwoording geroepen. Na enige draaikonterij biedt de getergde auteur kopers van zijn boeken een schade-vergoeding aan.
2. Emmanuel Lipp - Veelbelovende debutant wordt gepresenteerd als Vlaamse ober die in Belgische gevangenis zit wegens moord op juwelier. Contact verloopt via zwarte enveloppen. Achter Lipp blijkt schrijver Oscar van den Boogaard te schuilen. Vlaamse krant De Morgen die columns afnam is not amused.
3. J.T. Leroy - Jonge ex-junk die door zijn moeder tot prostitutie werd gedwongen en daarover succesvol schreef blijkt samenwerkingsverband van volwassen schrijfster en schoonzusje dat zich, getooid met zonnebril en pet, onmogelijk gedroeg tijdens vele interviews.
4. Günter Grass - Het 'geweten van Duitsland' verzweeg zestig jaar lang zijn vrijwillige lidmaatschap van Waffen-ss en bracht met die onthulling Duitsland in rep en roer.
5. Victor ten Hove - Debuutroman Ongeschreven wetten van Victor ten Hove dreigt te floppen totdat ex-minister Winnie Sorgdrager onthult de auteur te zijn.

Hoe hoort het?
1. Stefan Einhorn: Aardig zijn is een kunst (Archipel). Maar je kunt het leren en het loont soms ook nog!
2. Binnert de Beaufort: De lompe leeuw (Prometheus). Auteur laat zien dat met gepast assertief optreden af en toe nog wel iets te bereiken valt in ons onbeschofte vaderland.
3. Carl-Henning Wijkmark: De moderne dood (Ambo). Is er eigenlijk wel veel in te brengen tegen voorstanders van gedwongen euthanasie bij bejaarden die de maatschappij veel geld kosten?

Literaire wonderen
Truman Capote: Een zomer lang (De Bezige Bij). Vier volgepende schoolschriftjes doken twee jaar geleden op bij veilinghuis Sotheby's. Capote moet ze ooit, rond 1950, hebben achtergelaten in een appartement in Brooklyn Heights, en toen bleek dat hij daar niet meer terug zou komen zaten ze dus tussen de spullen waarvan hij tegen de conciërge zei dat hij ze maar bij het grofvuil moest zetten. Wondertje één: de sentimentele baas viste ze eruit, en bewaarde ze. Wondertje twee: het jeugdwerk - Capote begon eraan op zijn negentiende - Summer Crossing bleek, toen het alsnog werd uitgegeven, te herinneren aan de charme, subtiliteit en stilistische brille die hij in zijn gloriedagen had. Hier spreekt het elfachtige wonderkind van de Amerikaanse letteren en van Breakfast at Tiffany's. De verbitterde relnicht die hij in zijn laatste jaren werd, is nog in geen velden of wegen te bekennen.
Marcel Möring: Dis (De Bezige Bij). Hij werkte er maar liefst negen jaar aan. En nadat het boek tevergeefs door twee uitgeverijen was aangekondigd, ging je je ernstig zorgen maken. Maar verdomd, in november publiceerde De Bezige Bij dan toch Dis van Marcel Möring. Een foto van het moment waarop hij zijn manuscript inleverde haalde zelfs de krant. Dat zijn zelfverklaarde magnum opus onverdeeld enthousiast werd ontvangen kun je niet zeggen (De Volkskrant: 'Ziekte van Mulisch slaat over op Marcel Möring.' Het Parool: 'Goed dat Dante het allemaal niet mee heeft hoeven maken.'). Maar dat het er kwam, mag hoe dan ook een wonder heten.
Douglas Coupland: Jpod (Anthos). Met een beetje kwade wil kun zijn negende roman JPod afdoen als het handig herkauwen van zijn eigen, oude materiaal - op het omslag staat zelfs de wervend bedoelde zin 'Microserfs for the age of Google'. Maar dit is wel een nieuwe Douglas Coupland die níet tenenkrommend slecht is! De hopeloze reeks drammerige, sentimentele en dodelijk onleuke boeken waar hij ergens rond Miss Wyoming (2000) aan begon breekt hier ineens, en tegen alle verwachtingen in, af. Hij kan het nog, een scherpe satire schrijven die je aan het denken zet, waarin hij zichzelf niet spaart en die je regelmatig hardop laat lachen.
Zeruya Shalev: De tweede familie (Cossee). Dat deze derde roman van de Israëlische schrijfster Zeruya Shalev er is gekomen, is een wonder. Shalev werkte aan het boek toen ze in haar woonplaats Jeruzalem het slachtoffer werd van een zelfmoordaanslag. Uit angst voor zo'n aanslag nam Shalev niet langer de bus, maar ging ze lopend naar huis. Maar toen ontplofte er naast haar een passerende bus. Shalev raakte ernstig gewond, maar wist ruim een jaar later toch haar boek te voltooien. Dat ze erin slaagde haar woede, verbittering en angst niet te laten doorsijpelen in haar roman, een subtiel en indringend verhaal over de teloorgang van een huwelijk, is het -tweede wonder.

Zware kost
1. Bill Bryson: Een kleine geschiedenis van bijna alles (Atlas, geïllustreerde editie) - 2,3 kg.
2. Alberto Manguel: Een geschiedenis van het lezen (Ambo) - 1,9 kg.
3. Robin Hanbury-Tenison: De zeventig beroemdste reizen aller tijden (Thoth/Lannoo) - 1,6 kg.
4. Paul de Moor, Jean-Marie Antoine, Derek Blyth: 365 dagen België (Lannoo/Thoth) - 1,6 kg.
5. Nick Holt en Guy Lloyd: Het Voetbalboek (Thoth) tweede geheel herziene druk - 1,4 kg.
6. Jan Blokker sr, Jan Blokker jr en Bas Blokker: Er was eens een God (Contact) - 1,4 kg.
7. Hugh Thomas: De Spaanse Burgeroorlog (Anthos/Standaard Uitgeverij) - 1,3 kg.
8. Darwin Porter: Marlon Brando met de billen bloot (Houtekiet) - 1,1 kg.
9. Lyn MacDonald: 1915. Het verlies van de onschuld (Anthos/Manteau) - 1,1 kg.

Kippenvelboeken
1. Betsy Udink: Allah en Eva (Augustus). Akelig maar belangwekkend boek over zeden en gewoonten in Pakistan, dat we na lezing met recht een kloteland kunnen noemen.
2. Emir Suljagic: Briefkaarten uit het graf (Arbeiderspers). Huiveringwekkende getuigenis van een Srebrenica-overlevende die dankzij zijn werkzaamheden als tolk wist te overleven, maar vrienden en familie verloor.
3. Chimamanda Ngozi Adichie: Een halve gele zon (Atlas). Prachtige, indringende roman over Nigeria tijdens de Biafra-oorlog.
4. Diverse auteurs: Familie gezocht (Cargo). Fascinerende maar vooral schrijnende adoptieverhalen in deze bundel waaraan tal van schrijvers een bijdrage leverden vanuit alle denkbare adoptie-perspectieven.
5. Mariet Meester: Sla een spijker in mijn hart (Balans). Akelig eerlijk boek over de situatie waarin Roemeense Roma verkeren en waarin de auteur ondanks groot mededogen er niet aan ontkomt ettelijke vooroordelen te bevestigen.
6. Agota Kristof: De analfabete (Van Gennep). Auteur heeft maar heel weinig woorden nodig om de levenslange verscheurdheid van een vluchteling invoelbaar te maken.

De Dan Brownste boeken
In het jaar waarin de schrijver volgens de rechter tóch geen plagiaat had gepleegd en de verfilming met Tom Hanks ondanks vernietigende kritieken volle zalen trok, blijven schrijver en (vooral) uitgevers druk doende de -succesformule van De Da Vinci Code te kraken. Thrillers vol schilderijen-met-een-geheime-boodschap overspoelden de boekhandel, tempeliers en vrijmetselaars aller-wegen en Maria Magdalena ging weer eindeloos over de tong. Schaamteloze kopieën, leuke varianten en hijgerige flapteksten:
1. Tucker Malarkey: Verrijzenis ('Was Maria Magdalena de eerste apostel?')
2. Heuvel & De Waal: De Rembrandtcode.
3. Javier Sierra: Het laatste avondmaal ('De enige historische thriller die zich echt kan meten met De Da Vinci Code.')
4. Kathleen McGowan: Het Magdalena Mysterie.
5. Jim Hougan: Het Magdalena-complot ('Nog vóór De Da Vinci Code verscheen dit boek met dezelfde ingrediënten, maar met een totaal andere uitwerking.')
6. Julio Navarro: Het Sindone Complot ('Twee geheime broederschappen hebben het voorzien op de heilige lijkwade van Christus. Een adembenemende pageturner voor de liefhebber van De Da Vinci Code.')
7. Philipp Vandenberg: Het Sixtijnse geheim ('Een adem-benemende thriller waarin, na Leonardo's geheim in De Da Vinci Code, nu ook Michelangelo's raadsel opgelost wordt.')

Wie koopt dat nou?
1. Heather Mills McCartney (en Ben Noakes): Balans in je leven - De geheimen van een gezond en gelukkig leven (Archipel).
2. Bob van Laerhoven: De testosteronvervangtherapie. Een getuigenis (Houtekiet).
3. Arie van der Zwan: Hij overwon iedereen op een vrouw na. F.H. Fentener van Vlissingen 1882-1962 (Balans).
4. Jules van der Wardt: Jimmy Floyd Hasselbaink. Verguisd in Nederland, bejubeld in Engeland (Houtekiet)
5. Dirk Wolthekker (red.): Een keten van macht. Amsterdam en zijn burgemeesters vanaf 1850 (Balans).
6. Leo Oldenburger & Jacques Nieuwlaat: Darts. Een kroegspelletje verovert Nederland (Houtekiet).
7. Robert Junius: De Haagse Helicon. Dichters op het -Binnenhof (Arbeiderspers).
8. Adrian Stahlecker: De Muze Ine Veen (Aspekt).
9. Kees van de Grint (en Ronald van Dam): Van Landia tot Ferrari. Een leven in de autosport (Nieuw Amsterdam).
10. Pauline Micheels: Geen vogel kan van louter fluiten -leven. Vereniging van Letterkundigen 1905-2005 (Contact).

Klassiek en pop
1. Martin Kaaij: Toonzetters (Inmerc). Na zijn boek over onbekende componisten (Niet bij Bach alleen) nu Kaaijs even tegendraadse, compacte als lichtvoetige visie op leven en werk van een 35-tal grote namen.
2. Robert Haagsma: Vinylfanaten (Het Spectrum). Tweeëntwintig al dan niet bekende platen-kopers over hun kostbare passie en over hun afkeer van bepaalde soortgenoten ('Het ergst zijn verzamelaars van Nederbeat').
3. Bernlef: Hoe van de trap te vallen (Querido). Jazzstukken. Maar mooie jazzstukken.
4. Boudewijn Büch: De bril van Buddy Holly (De Arbeiderspers).
5. Jan Donkers: Mijn muziek (Atlas). Een van de stamvaders van de Nederlandse popjournalistiek maakt in alfabetisch gerangschikte beschouwingen nog één keer de balans op van zijn passie. Gloedvolle woorden over iedereen, van Fred Eaglesmith tot Slobberbone en van Gene Clarke tot Sid Vicious, waardoor je meteen zin krijgt om plaatjes te draaien. Of gewoon de bijgevoegde soundtrack in de cd-speler te doen.
6. Fred de Vries: Club Risiko. De jaren tachtig toen en nu (Nijgh & Van Ditmar). Voormalig Afrika-correspondent van de Volkskrant schreef een meeslepend boek over de underground en punkscene in Berlijn, Johannesburg, New York, Londen, Ljubljana, Parijs en Amsterdam.
7. Bas Heijne: Zang (521).

God enzo
1. Richard Dawkins: God als misvatting (Nieuw Amsterdam).
2. Karen Armstrong: De profeet - Over het leven van Mohammed (De Bezige Bij).
3. Fouad Laroui: Over het islamisme (De Geus).
4. Ilja Trojanow: De heilige bron van de -islam. Een pelgrimstocht naar Mekka (De Geus).
5. Patricia de Martelaere: Taoïsme (Ambo/Anthos).
6. Guus Kuijer: Hoe een klein rotgodje God vermoordde (Athenaeum-Polak & Van Gennep).
7. Karel van de Leeuw: Confucianisme