De zes genomineerden aan het woord

Jaap Scholten
De eerste genomineerde is Jaap Scholten, die werd genomineerd met zijn boek Kameraad Baron. 'Een reis door de verdwijnende wereld van de Transsylvaanse aristocratie', luidt de ondertitel, en hoewel Kameraad Baron misschien geen reisboek in de zuiverste vorm is, reisde Scholten wel degelijk veel door Hongarije en Roemenië om zijn verhaal te kunnen vertellen.
Met zijn zwierige pen voert Scholten ons mee naar kelders en zolders, naar vervallen landgoederen en dwangarbeiderskampen. Zo ontstaat langzaam een aangrijpend en ontluisterend beeld van de ondergang van de klassenvijand. Wat er sinds de opkomst van Ceausescu met de adel in Hongarije en Roemenië en het overlappende Transsylvanië is gebeurd tart elke beschrijving. Scholten heeft met Kameraad Baron het deksel gelicht van een verzwegen episode uit de destructieve geschiedenis van het communisme. (AUDIO)

Marten Blankesteijn en Irene de Zwaan
De jongste genomineerden ooit zijn Marten Blankesteijn (1987) en Irene de Zwaan (1987) die met hun even verfrissende als profetische De grote dictatortour op de lijst staan. Het tweetal besloot een krankzinnig plan ten uitvoer te brengen en maakte een reis door een twaalftal dictaturen in het Midden-Oosten en Centraal-Azië. Niet alleen bezochten ze landen als Kazachstan, Kirgizië en Tadzjikistan, ze reisden ook door Egypte, Jordanië en Jemen. Daar blijkt dat de revoluties in de Arabische wereld niet uit de lucht kwamen vallen. Studenten,bloggers en journalisten leggen uit hoe de komst van internet onherroepelijk zal leiden tot de val van hun gehate leiders. Hoewel Blankesteijn en De Zwaan de toon licht houden en er in dit boek ook veel te lachen valt, is de brute onderdrukking van de mensen die ze tegekomen toch goed voelbaar. (AUDIO)

Ann De Craemer
De enige Vlaamse auteur op de shortlist is Ann De Craemer; een jonge journaliste die tezamen met fotograaf Pieter-Jan De Pue per trein door Iran reisde. Haar boek Duizend-en-één-dromen, een reis langs de trans-Iraanse spoorlijn maakte indruk op de jury vanwege de frisse toon en de ongebaande paden die De Craemer in Iran brachten. Haar fascinatie voor zijn verhalen bracht haar ertoe Farsi te leren en zich te verdiepen in de Perzische cultuur en politiek. Pas toen ze de taal geleerd had, besloot ze het land zelf te leren kennen, en ze koos daarvoor een ongebruikelijk vervoermiddel: de trein. Die bracht haar in oorden die in andere reisboeken over Iran meestal worden overgeslagen. Haar ontmoetingen met Iraniërs stemmen soms droevig en zijn even verderop juist weer bemoedigend. De complexiteit van het land is nauwelijks te vatten, maar De Craemer slaagt erin iets van de gespletenheid inzichtelijk te maken. (AUDIO)

Bernice Notenboom
De vierde genomineerde is Bernice Notenboom, die werd genomineerd met haar boek Tegenpolen. Het is al vaker opgemerkt dat de gevaarlijkste reizen vaak door vrouwen worden gemaakt. Ook Bernice Notenboom is zo’n vrouw die nergens bang voor is en krankzinnige risico’s neemt. In haar boek Tegenpolen reizen we met haar mee van Siberië naar de Noordpool en van Antarctica naar Groenland. Ze eet vissenogensoep, overnacht op een blok ijs en trekt tien uur per dag een slee met bagage achter zich aan. En dan wordt ze ook nog eens hartstochtelijk verliefd op Walter. Een waarlijk reisboek, vol avonturen en ontberingen waarvan je blij bent dat je ze zelf nooit zult hoeven beleven, dat ook nog het belangwekkende thema klimaatverandering tot onderwerp heeft. (AUDIO)

Kees Broere
De vijfde genomineerde is Volkskrantcorrespondent Kees Broere, die met zijn boek Van Accra naar Amsterdam op de shortlist staat. Iedereen kent de beelden van Afrikaanse jongens die met rubberbootjes trachten Europa te bereiken. Kees Broere besloot een aantal van deze jongens te volgen op hun reis. Sommigen van hen zijn al jaren onderweg en zijn nog steeds in Afrika. Broere reist met hen door de woestijn van Noord-Mali naar Marokko, waar ze de oversteek naar Spanje hopen te maken. Een genuanceerd, aangrijpend verhaal over migratie, dat nog aan kracht wint door de indringende foto’s van Sven Torfinn die deze barre reis samen met Broere maakte. (AUDIO)

Cees Nooteboom
De laatste genomineerde is tevens de bekendste: Cees Nooteboom, nestor van het literaire reisverhaal in Nederland, staat met Scheepsjournaal op de shortlist. Wie met Cees Nooteboom naar de tropische noordwestkust van Australië reist, voelt de hitte, de leegte. Nooteboom kan in een verhaal lyrisch mijmeren over die leegte, maar ook droog vertellen hoe hij in een uitgestorven bibliotheek voorleest aan een publiek van vier inderhaast opgetrommelde vrouwen. In Scheepsjournaal reist hij onder meer door India, Mexico en Bali. Of hij nu in die Australische bibliotheek zit, of in het duurste hotel van New Delhi, Nooteboom zorgt dat je erbij bent. Terwijl hij tegelijkertijd vaststelt dat je heel Afrika kunt bereizen en er toch nooit echt geweest kunt zijn. (AUDIO)