William S. Burroughs kon scherper schrijven dan schieten, maar had aan bewonderaars geen gebrek.

Dead Fingers Talk heette het eerste boek dat schrijver dezes ooit kocht. Op het omslag van de Penguinpocket stond een foto van een ziekelijk gezwollen hand die bij de pols met een riem was afgebonden. Ernaast lagen een injectiespuit en een suggestief hoopje grijswit poeder. Veel begreep hij er niet van, ook omdat hij de Engelse taal nog niet voldoende machtig was, maar hij was reuze trots op de aanschaf. Dit was nog eens andere koek dan die duffe Nederlandse boeken, dat zag je al aan titel en omslag. De schrijver was William S. Burroughs (1914-1997), homoseksueel, harddruggebruiker en vuurwapenliefhebber. Vooral dat laatste sprak erg aan. En dat hij zijn vrouw bij een dronken spelletje Wilhelm Tell per ongeluk door het hoofd had geschoten, nam de schrijver definitief voor hem in. We waren jong, vroeger.


In het kader van de Boekenweek laat Het uur van de wolf in de documentaire De Beat van Burroughs van regisseur Yony Leyser vrienden, bewonderaars en navolgers van Burroughs aan het woord, onder wie Patti Smith, John Waters en Laurie Anderson. En niet te vergeten Allen Ginsberg, met wie Burroughs, samen met Jack Kerouac, in de jaren vijftig de grondlegger van de Beat Generation was. ‘Hij was de eerste persoon die beroemd werd om dingen die je verborgen hoorde te houden,’ vertelt John Waters. ‘Hij was homo, een junkie, niet aantrekkelijk, had zijn vrouw doodgeschoten en schreef gedichten over aarsgaten en heroïne. Hij was niet makkelijk aardig te vinden.’ Behalve met drugs experimenteerde Burroughs met nieuwe literaire vormen, zoals de cut up-techniek, en er wordt hem een grote invloed op de popcultuur van de jaren zestig toegedicht. Die invloed liep voornamelijk via beroemdere artiesten die zich door zijn werk lieten inspireren of zijn leven probeerden te imiteren en zijn drugsgebruik romantiseerden. Overigens kun je je afvragen of Burroughs als full time bohemien had kunnen leven als hij niet had kunnen rekenen op de maandelijkse toelagen die hij van zijn ouders kreeg, waardoor hij niet hoefde te werken en kon gaan en staan waar hij wilde. Burroughs schreef al van jongs af aan en heeft enige tijd als journalist gewerkt. Maar het was de dood van zijn vrouw Joan Vollmer als gevolg van een iets te laag gerichte kogel, die hem naar eigen zeggen tot het schrijverschap dwong. ‘De dood van Joan bracht me in contact met de indringer, de Ugly Spirit, en manoeuvreerde me in een levenslang gevecht, waar ik alleen door te schrijven aan kan ontsnappen.’ Zijn oeuvre kan dus als een opeenvolging van strafregels worden opgevat.

In De Beat van Burroughs schetsen zijn vrienden een getroebleerde en obsessieve man, die zijn liefde beter op zijn vuurwapens en zes katten leek te kunnen projecteren dan bijvoorbeeld op zijn enig kind, de op 33-jarige leeftijd aan levercirrhose overleden schrijver William S. Burroughs III.

Het uur van de wolf >> Dinsdag 15 maart, Nederland 3, 23.00-0.00 uur