Hij is de Indiase Bas Heijne. Debuteerde ooit met fictie, maar is nu vooral bekend om de non-fictie die hij schrijft. Die gaat voor het grootste gedeelte niet over literatuur, maar over de verhouding tussen oost en west en over de vertekening die westers perspectief heeft gebracht in de geschiedschrijving van de wereld.
Maar debuteren deed hij dus met een roman, eentje waarin ook de verhouding tussen het westen en het oosten wordt uitgediept. Samar is een jonge brahmaan die zich na de dood van zijn moeder terugtrekt in een ashram in Varanasi, om daar te gaan studeren. Hij komt daar in het studentenmilieu terecht, waar iedereen tegen de gevestigde orde is en tegen de corruptie, maar waar iedereen tegelijk van zoveel ambitie is vervuld dat van die coruptievrije toekomst waarschijnlijk niets terecht zal komen.
Samar besteedt steeds minder tijd aan zijn studie. Het studentenleven in Varanasi staat hem tegen en bovendien breken er geregeld rellen uit waar hij niet betrokken bij wil raken. Voortaan beweegt hij zich in andere kringen. Die van de Amerikaanse vrouw Miss West (what’s in a name) die in hetzelfde complex woont als hij. Door haar leert hij een bont gezelschap kennen van Europeanen, Amerikanen en Indiers. Dat gezelschap heeft een culture shock voor hem in petto. Hij verbaast zich hogelijk over de vrije omgangsvormen, het gemak waarmee mensen elkaar impertinente vragen stellen en de openhartigheid waarmee mensen over zichzeld vertellen. Via de ontmoeting met Miss West leert hij een wereld kennen waarvan hij tot dan toe het bestaan niet kende, een wereld die hem de rest van zijn leven nooit meer helemaa los zal laten.
Pankaj oogsste met zijn eerste roman veel lof, maar ook veel kritiek. Het boek leest als het scenario voor een Hollywoodfilm, zeiden de tegenstanders. Leeg en oppervlakkig. Voorstanders waren er overigens ook. Die herkenden er een mooi coming of age-verhaal in tegen de achtergrond van een fascinerend decor. En fascinerend is het. Zo verbaasd als Samar was over de wereld van Miss West, zo verbaasd zal de westerling zijn die voor het eerst voet zet in de stad langs de Ganges.
De romantici is in Nederland uitgegegen bij Prometheus. Volgende week: Vikram Seth met Een geschikte jongen.