De gele vogels

Daar heb ik geen bezwaar tegen, wordt vanaf de eerste pagina's het verhaal ingezogen. Net als Remarque's boek een aanklacht van het individu die in een oorlog verzeild is geraakt waar hij eigenlijk niks te zoeken heeft tegenover de machinaties van politieke krachten, hoewel die nauwelijks een rol spelen in het boek.

'Wat er gebeurd is? dacht ik. Wat is dat voor zinloze kutvraag? Hoe kan ik antwoord geven op een vraag die zich niet laat beantwoorden? Zeggen wat er gebeurd is, domweg de feiten opsommen, de gebeurtenissen in hun chronologische volgorde, dat zou bedrog zijn, een soort verraad. Momenten achter elkaar zetten als dominostenen en dan laten omvallen door een oorzaak die vaag en onzeker moet blijven, dat maakt alleen maar duidelijk dat alles wat rechtop staat gedoemd is te vallen. Het volstaat niet om te vertellen wat er gebeurd is. Alles is gebeurd. Alles is gevallen.'

Dicht op de huid van een soldaat geschreven die het allemaal ondergaat, een werktuig in de oorlog die niet de zijne is. Een oorlog waarin hij de verliezer is, ook al overleeft hij. Een boek waarin de personages, en zeker de hoofdpersoon, geen personages willen worden, maar slechts doodvermoeide werktuigen in een oorlog zijn. Een boek over de zinloosheid van het soldatenbestaan in een oorlog waar je de zin van ontgaat. Een oorlog waar je gehavend uitkomt zonder de reden te kennen waarom die gevoerd wordt. Een oorlog die je zo beschadigt dat je `thuis' geen normaal leven meer kan leiden. Een Amerikaanse roman waarin Irakezen slechts schimmen zijn, nauwelijks voorkomen. Voor zover ik weet is er geen Irakese roman verschenen die de Iraakse ervaring beschrijft van deze oorlog. Ik zou hem graag willen lezen en maak me geen enkele illusie over de onthutsende ervaringen van Irakese burgers die door `Bartle' de hoofdpersoon van Powers' roman bevrijd zijn.