Onder de ondertekenaars van de oproep bevinden zich drie laureaten van de Nobelprijs voor de literatuur: J.M. Coetzee, Doris Lessing en Toni Morrison. De initiatiefnemers benadrukken dat de prioriteit te allen tijde moet liggen bij de primaire basisbehoeften, zoals voedsel, drinkwater, onderdak en medische zorg, maar dat er ook aandacht moet zijn voor 'voedsel voor de geest'.
Patrick Weil, de voorzitter van de organisatie Libraries Without Borders, onderschrijft de urgentie. In The Guardian schetst hij de schrijnende situaties in tentenkampen, waar het uitzichtloze wachten soms wel maanden of jaren kan duren. Weil: 'Once life is secured, books are essential. They're not the first priority, but the second … They are so important. They're the beginning of recovery, in terms of reconnecting with the rest of the world, and feeling like a human being again.’
Een nobel streven natuurlijk, maar hoe kunnen wij vanuit Nederland een bijdrage leveren? Een blik op de website van Libraries Without Borders leert ons dat er voornamelijk Engelse en Franse boeken worden ingezameld, maar boeken in het Spaans, Portugees, Mandarijn en Vietnamees zijn eveneens welkom. En voor de zekerheid, zo laat de organisatie weten: kookboeken, reisgidsen en boeken over interieurdesign zijn ongeschikt, evenals boeken van godsdienstige aard.
Wat doen we dan met al die Nederlandstalige boeken? Er zijn vast zinvolle bestemmingen te bedenken...
Kunnen we soms iets betekenen voor de bewoners van Bloemendaal? Daar heeft zich tenslotte ook een kleine ramp voltrokken. Sinds de verschijning van het boek Supergelukkig is het villadorp in rep en roer. De bewoners van Bloemendaal, een van de rijkste gemeenten van Nederland, beschuldigen schrijfster en dorpsgenoot Tatjana van Zanten van 'nestvervuiling'. De 'slachtoffers' zeggen zich niet te kunnen vinden in het beeld dat Van Zanten van het mondaine leven in Bloemendaal schetst.
Wellicht bieden boeken troost? Immers: 'Books are the beginning of recovery, in terms of reconnecting with the rest of the world, and feeling like a human being again.'
Boeken moeten een essentieel onderdeel gaan uitmaken bij noodhulp, zoals bij de rampen in Rwanda en Haïti. Dat is de strekking van een oproep die is ondertekend door tientallen auteurs. Maar wat doen we met de Nederlandstalige boeken?
De Publieke Omroep staat deze week in het teken van Hoezo armoede? De week is onderdeel van het internationale project Why Poverty waaraan ruim 70 landen meedoen.