De dood van Raoul De Keyser dwong de Vlaamse kranten zaterdag al op zoek te gaan naar mensen met mooie woorden voor de schilder. En toen bleek België de volgende dag plots nog een groot kunstenaar armer te zijn. Hup, het archief in, hup, nog een rondje bellen. Maar ze hebben het voor elkaar gekregen. Op zowel de voorpagina van De Morgen als van De Standaard prijkt vandaag naast de foto van Raoul De Keyser een even grote foto van Ivo Michiels. De foto van De Morgen toont Michiels als de onnavolgbare modernist waar veel mensen hem voor houden, de foto van De Standaard ontmaskert de schrijver als doodgewone man in bodywarmer met kat op schoot. Verder geen verschil, beide kranten eren hun erfgoed.
En onze media? Die pakken minder groots uit. Hier en daar een ANP’tje in een krant. Aangevuld met wat citaten uit oude interviews in het beste geval. Misschien niet zo opzienbarend aangezien het hier om een Vlaamse schrijver gaat, en niet om een Nederlandse. Maar hoe komt dat eigenlijk? We hanteren hetzelfde Groene Boekje, we delen een taal en taal is toch waar het om draait in de literatuur? Zouden schrijvers om die reden niet gemeengoed moeten zijn?
Uiteraard is er sprake van een niet te onderschatten cultuurverschil dat doorsijpelt in de boeken. Waar Claus de schijnheiligheid van het katholicisme bestreed, trachtte Wolkers de strenge hand van het protestantisme te breken. We komen uit verschillende tradities. Maar is het niet zonde om ons daardoor te laten leiden? Een buitenlandse setting maakt een roman hoogstens minder invoelbaar, het doet niets af aan de literaire kwaliteit.
Het valt op dat in Vlaanderen dit cultuurverschil nauwelijks een bezwaar vormt. Mulisch, Komrij, Kopland, weken na hun dood stonden hun namen nog te lezen in de kranten. Ramsey Nasr was voor hij Dichter des Vaderlands werd stadsdichter van Antwerpen. En geen Nederlandse roman van aanzien die je niet terugvindt in de Vlaamse boekhandels.
Dat zou je natuurlijk kunnen schuiven op een gebrek aan kwaliteit van eigen bodem, maar als je kijkt naar schrijvers als Leo Pleysier, Jef Geeraerts en Paul Verhaegen, schrijvers die in de Nederlandse boekhandels zelden te vinden zijn, ga je jezelf toch achter de oren krabben. Zijn wij het niet die iets missen?
Ivo Michiels geldt in Vlaanderen als de Joyce van het Nederlands. Bij ons is hij relatief onbekend gebleven. Zo is het gegaan en niet anders. Wat gelukkig niet wegneemt dat zijn taal van een grensoverschrijdende schoonheid is:
Ivo Michiels is overleden. De Vlaamse kranten hebben het er druk mee. Op zowel de voorpagina van De Morgen als van De Standaard prijkt vandaag een grote foto van hem. De Nederlandse media pakken minder groots uit. Hoe komt dat eigenlijk?