The Associated Press is eigenlijk wat het ANP voor Nederland is. De stijlgids die zij ieder jaar uitgeven, The AP Stylebook, wordt door Amerikaanse journalisten dan ook als een algemene richtlijn aanvaard. Omdat de stijlbijbel jaarlijks aangepast wordt, is het ook een interessante graadmeter voor de Amerikaanse cultuur. Je vindt er namelijk niet alleen de vervoegingen van 'twitteren' of de spelling van podcast, maar ook culturele definities.
Zo las ik laatst dat de AP 'illegal immigrant' als beschrijving niet langer correct vindt. Mensen kunnen niet illegaal zijn, schrijven ze, handelingen wel. Zo vragen ze nuance van journalisten en hopen ze 'makkelijke' labels tegen te gaan.
Nog een voorbeeld is het gebruik van 'husband' en 'wife': onlangs (pas) kondigde de AP aan dat deze termen ook gebruikt mogen worden in de beschrijving van homoseksuele stellen: een lesbische partner is ook iemands vrouw, heteroseksueel Amerika.
Dan moet ik toch aan 1984 denken van George Orwell. Niet dat ik zijn onheilsprofetieën hier graag nog even wil herhalen. Het gaat me meer om de manier waarop hij taal beschrijft. In 1984 lezen we over de totalitaire staat Oceania waarin één partij, Ingsoc, de dienst uitmaakt. De partij introduceert een nieuwe taal, Newspeak, die hun ideeën over staat en volk perfect uitdraagt. Alle woorden die met vrijheid, individualiteit en zelf-expressie te maken hebben, worden bijvoorbeeld uit de taal gefilterd. Zodoende kan niemand eigenlijk gevoelens van 'individualiteit' verwoorden. Want wat voel je dan? Als het woord 'opstand' er niet is, herken je het ook niet als zodanig. Dan ben je gewoon in een rare bui. En ga je braaf verder met je fabriekswerk.
The Associated Press zegt dat ze culturele veranderingen registreert: ze voegt nieuwe woorden aan de stijlgids toe, omdat mensen die gebruiken. Ik denk dat het niet zo simpel ligt. De stijlgids is normatief, zegt eigenlijk: 'Jongens, accepteer dat homohuwelijk toch eens.' Niet iedereen is het met die verandering eens. (En zeker in Amerika waar de wet per staat verschilt en het homohuwelijk dus nog steeds omstreden is.) Nieuw woordgebruik of nieuwe woorden zijn namelijk een duwtje in de rug van nieuwe ontwikkelingen. Zowel bevrijdende als beperkende, trouwens: hetzelfde geldt namelijk voor kopvoddentaks.
Eén instantie, dus, die de richtlijnen geeft (pardon, verkoopt). Orwelliaans gedoe, dacht ik. Maar ja: als hij 1984 niet had geschreven, was dat bijvoeglijke naamwoord er niet. En was dit hele nieuwsbericht aan mij voorbijgegaan.
Amerikaans persbureau 'The Associated Press' komt ieder jaar met een journalistieke stijlgids. De aankomende versie keurt het gebruik van 'illegal immigrant' af. Geef George Orwell maar de schuld van mijn bedenkingen.