De postzegel is een internationaal symbool van trots. Valt er iets te vieren? Een setje zegels is het juiste gebaar: vandaag werd een serie Jane Austen-zegels gelanceerd, ter ere van de tweehonderdste verjaardag van 'Pride and Prejudice'. Maar wat blijkt na een zoektocht? Er is een gat in de literaire postzegelmarkt.

De Jane Austen-zegels van The Royal Mail tonen scènes uit Austens boeken, afgebeeld met realistische tekeningen. De zegels stralen de gezelligheid uit van een Engels prentenboek uit de jaren zeventig. Het wierp de vraag op: hoe is het eigenlijk met de literaire postzegel gesteld?

Zelf kan ik me alleen de serie Annie M.G. Schmidt-zegels in de jaren negentig herinneren, maar er zijn er veel meer. De filatelisten houden de ontwikkelingen gelukkig nauwgezet bij (zoals dat gaat met hobby’s waarbij je een pincet nodig hebt): ik vond een schitterende subcategorie op postzegelblog.nl, namelijk de ‘literaire filatelie’. Voor de internationale zegels moet je zijn op Literary Stamps.

Na wat verzamelingen bekeken te hebben, is duidelijk wat gangbaar is in het vakgebied. Zo lijkt het schrijversportret nog altijd de veilige haven van de postzegelontwerper. Maar daarbinnen worden gelukkig ook experimenten gedaan, zoals in 1998 met Simon Vestdijk.

Verder zijn afbeeldingen van boeken ook heel populair: de postzegelontwerpers doen al jarenlang hun best Nederland aan het lezen te krijgen. Soms proberen ze zelfs gedichten op de vierkante centimeter te passen. Na wat speurwerk blijkt ook: hoe gekker het boek, hoe beter het ontwerp. De Clockwork Orange-zegel wil je gewoon liever niet versturen.

Maar hoe lang je ook naar nieuwe ontwerpen zoekt, het ultieme literaire postzegelconcept zit er niet tussen: zegels geïnspireerd op briefromans. Het concept is te mooi om waar te zijn en zelfs een beetje belachelijk, dus mogen het wat mij betreft bizarre zegels worden.

Als eerste dacht ik aan een postzegel ter ere van Die Leiden des jungen Werthers: eentje met arsenicum op de achterkant, zodat je poëtisch maar doeltreffend je laatste brief kunt versturen naar die onbereikbare liefde. Of Dracula-zegels waar je altijd je tong aan snijdt zodat je brieven steevast bebloed zijn. Sara Burgerhart krijgt iets lievers, namelijk twee zegeltjes van 22 cent die je heel netjes naast elkaar moet plakken zodat het er één lijkt. De House of Leaves-zegels vergen ook wat meer handenarbeid van de brievenschrijver: er zijn geen zegels, maar stukjes papier die je naar eigen inzicht bij elkaar mag lijmen.

Maar wie gaat het doen? Wie gaat deze overduidelijke niche in het literaire postzegelwezen opvullen? U kunt vrijblijvend mailen naar boeken@vpro.nl. Of een mooie brief schrijven, natuurlijk.