Een gezonde dosis wantrouwen

Afgelopen november verscheen Van goede bedoelingen, de dingen die nooit voorbij gaan, een verzameling columns die politicoloog Paul Frissen schreef voor het tijdschrift Binnenlands Bestuur. In deze columns behandelt Frissen de stand van zaken in Nederland. Hij houdt het hierbij vaak dicht bij huis en schrijft terloops over uiteenlopende onderwerpen als zijn marxistische studententijd in Nijmegen, het ouderschap, Zuid-Limburg en zijn liefde voor voetbal en snelle bolides.

Frissen komt er ronduit voor uit: hij is een postmodernist in hart en nieren. Grote kwesties als vrijheid en rechtsgelijkheid beschouwt hij op kleine schaal, met de nodige ironie. Kleine verhalen en absurde feitjes trekken nu eenmaal zijn aandacht.

Een voorbeeld van zo’n klein voorval is de Eindhovense familie die oma in een keet aan huis heeft wonen. Een uniek geval waar de overheid op reageert door haastig nieuwe beleidscategorieën te munten, want: hoe moeten we zo’n keet begrijpen? Is het een mantelzorgmodule? Valt het onder de kangoeroewoningen? Voor je het weet bestaat er een nieuwe bestuurlijke term, waarschuwt Frissen. En dat terwijl de familie spreekt over ‘het hutje van oma’.

Deze overheidsbemoeienis stoort hem: we willen in Nederland iedereen gelijk behandelen, maar daar wordt onze bureaucratie alleen maar ingewikkelder van. En controlerender. 'Registreren en indexeren leidt tot interveniëren', schrijft Frissen. Inmiddels zijn we daar volgens hem aan gewend, nee, zelfs verslaafd aan geraakt. De Nederlander is een junkie van de verzorgingsstaat geworden en onze Grondwet ‘de nationale catalogus voor Geluk’.

Daarom hecht Frissen veel waarde aan dwarsliggers met een ‘gezonde dosis wantrouwen’ richting de democratie. Hij pleit ervoor dat we het in Nederland vooral oneens blijven. In plaats van streven naar harmonie en consensus, moeten we zo de verscheidenheid in stand houden. Om het met onze aanstaande koningin te zeggen: "De Nederlander bestaat niet." Blij toe, aldus Paul Frissen.

Paul Frissen was te gast in Brands met Boeken (radio 1), om te praten over zijn boek Van goede bedoelingen, de dingen die nooit voorbijgaan.