Bij elke aflevering van 'Van Bihar tot Bangalore’ kiest de boekenredactie een boek. De zesde aflevering gaat over conflicten tussen hindoes en moslims, en dus kozen wij voor 'Godenspelen' van Vikram Chandra.

Toen Chandra begon aan zijn boek Godenspelen stond hem een kleine roman voor ogen. Het werd een epos van meer dan negenhonderd bladzijden dat evenzovele uitweidingen kent als Shiva armen heeft. Het boek valt te lezen als een thriller, als een portret van miljoenenstad Bombay, maar ook als een verkenning van het criminele milieu in India. In een interview met de Belgische krant De Standaard zei hij er het volgende over: ‘Mijn interesse voor criminaliteit in India werd aangewakkerd door ontmoetingen met politiemensen en misdaadjournalisten, die ik leerde kennen terwijl ik Liefde en verlangen in Bombay (1997) schreef. Tijdens de late jaren 1990 nam de criminaliteit in Bombay steeds scherpere vormen aan en waren er meer en meer bendeoorlogen. Telkens weer kreeg ik te horen dat ik naar Delhi moest, als ik er echt meer over wou weten, of naar Kashmir, Punjab, Indonesië en Thailand. Ook al voor 9/11 werd het me duidelijk dat dit een roman zou worden over internationaal terrorisme. Vroeger was de onderwereld in Bombay een seculier milieu, alles draaide om geld en macht. Mensen met verschillende origines en religies streden zij aan zij. Dat zag je in de late jaren 1990 duidelijk veranderen, iedereen diende partij te kiezen. Het personage van Ganesj Gaitonde illustreert die evolutie. Aanvankelijk zegt religie hem niets maar om pragmatische redenen zal hij zich beginnen te profileren als een hindoegangster. Zijn nemesis in de roman, Soeleiman Isa, is een moslimgangster en ik baseerde hem grotendeels op een echte topman die vanuit Karachi opereert en wiens naam na 9/11 op de FBI-lijst met meest gezochte terroristen verscheen.’

 

Ganesj Gaitonde is een hindoe-bendeleider en een van de meest gezochte criminelen van India. Sartaj Singh, Sikh en politieagent, wordt op een ochtend wakker gebeld. Hij krijgt een anonieme tip over de verblijfplaats van Ganesh Gaitonde, maar als de politie er aankomt blijkt de bendeleider dood. Sartaj gaat op onderzoek uit, ontdekt onder meer de dagboeken van deze Gaitonde, en maakt zo een reconstructie van een wereld waarin niets van waarde lijkt, en breng tegelijk een netwerk in kaart dat zich eindeloos blijkt te vertakken.

 

Een belangrijke rol in het boek is weggelegd voor de periodiek oplaaiende tegenstelling tussen hindoes en moslims. India is een seculiere staat, waar geen enkele godsdienst van overheidswege wordt opgelegd, anders dan in landen als Bangladesj en Pakistan, waar de islam de staatsreligie vormt. Maar de vreemdzame coëxistentie waar India het patent op zou willen hebben, wordt voortdurend bedreigd door allerlei krachten binnen en buiten India. Regelmatig komt het tot gewelddadige uitbarstingen van religieus geweld die het seculiere karakter van het land onder druk zetten. Die soms manifeste en soms alleen onderhuids aanwezige onrust speelt zowel in het boek als in deze aflevering van Van Bihar tot Bangalore een belangrijke rol.

 

Volgende week Show Business van Shashi Tharoor.