Internetmeme is een term die gebruikt wordt om een concept te beschrijven dat zich door middel van kopieergedrag razendsnel via het internet verspreidt. Het woord is afgeleid van het Griekse 'mimeme', dat 'een imitatie van iets' betekent.
The New Yorker publiceerde deze week het artikel The Writer as Meme Machine, waarin literair kunstenaar Kenneth Goldsmith uiteenzet hoe het internet door invloed van de meme-cultuur de traditionele poëzie het nakijken geeft. Goldsmith is oprichter van het omvangrijke audio-archief UBUweb en schreef eerder in Uncreative writing over de veranderingen die digitale media in de schrijfwereld veroorzaken.
In het artikel schrijft Goldsmith: 'In the past decade, writers have been culling the Internet for material, making books that are more focussed on collecting than on reading. These ways of writing—word processing, databasing, recycling, appropriating, intentionally plagiarizing, identity ciphering, and intensive programming, to name just a few—have traditionally been considered outside the scope of literary practice.'
De voorbeelden die hij aanhaalt plaats je al snel in de categorie 'arbeidsintensief, maar volstrekt nutteloos'. Moby Dick vertalen met behulp van Japanse emojicons. Een vijfhonderdtachtig pagina’s tellend boek McNugget, waarin alle twitterberichten in volgorde van publicatie staan afgedrukt die het woord 'McNugget' bevatten. En het vuistdikke Ulysses omzetten in QR barcodes. Het zijn veelal verzamelingen die op een of andere manier geregistreerd dan wel gerangschikt worden.
Net als veel conceptuele poëzie zijn dit soort initiatieven bedoeld om een statement te maken of een discussie uit te lokken, in plaats van ze daadwerkelijk te lezen. De taalkunst van Goldsmith sluit aan op de zojuist genoemde voorbeelden. Hij gebruikt andermans woorden om nieuwe poëzie samen te stellen. In Sports documenteerde hij het sportcommentaar tijdens een honkbalwedstrijd tussen de New York Yankees en de Boston Red Sox. The Weather is een transscriptie van een jaar lang weersberichten op een New Yorks radiostation. En voor Day schreef hij zelfs een hele editie van The New York Times over, inclusief de advertenties.
Goldsmith beschouwt zijn werk als conceptuele poëzie omdat het idee belangrijker is dan de tekst zelf. 'My books are better thought about than read; They’re insanely dull and unreadable,' zegt hij in een interview in The Believer. ‘But they’re wonderful to talk about and think about, to dip in and out of, to hold, to have on your shelf.' Als referentie noemt hij The Arcades Project (Walter Benjamin), Finnegans Wake (James Joyce) en The Making of Americans (Gertrude Stein). Boeken die ook de reputatie hebben onleesbaar te zijn. Ze behoren tot de favorieten van zijn boekenplank: 'I love the idea that these books exist. I love their size and scope; I adore their ambition; I love to pick them up, open them at random, and always be surprised; I love the fact that I will never know them. They’ll never go out of style; they’re timeless; they’re always new to me. I wanted to write books just like these.'
Terug naar het artikel The Writer as Meme Machine. Goldsmith maakt daarin aannemelijk dat je de meme-achtige werken als conceptuele poëzie kunt zien. Ze zijn onverwacht poëtisch, terwijl de makers zichzelf niet als dichter beschouwen. Veel werk verschijnt niet eens in drukvorm, maar wordt gewoon digitaal verspreid. Dat wil zeggen: ongelezen.
Goldsmith: 'Imagine the writer as a meme machine, writing works with the intention for them to ripple rapidly across networks only to evaporate just as quickly as they appeared. Imagine a poetry that is vast, instantaneous, horizontal, globally distributed, paper thin, and, ultimately, disposable.'
'Moby Dick' vertalen met behulp van Japanse emojicons of het vuistdikke 'Ulysses' omzetten in QR barcodes. Volgens de Amerikaanse dichter en provocateur Kenneth Goldsmith wint conceptuele poëzie steeds meer terrein dankzij het internet.