Boeken op locatie #4

Nadat ik eerst heel stoer bij het verkeerde theater binnen kwam stormen met de boodschap dat ik op de gastenlijst stond, liep ik tien minuten later een stuk bescheidener het juiste Theater aan het Spui binnen. Drie dingen vielen me meteen op: allereerst lag de leeftijd van het publiek een stuk hoger dan bij voorgaande bezochte festivals. Vervolgens viel me op dat de wc-juffrouw gezellig aan het breien was. En ook kon ik er niet omheen dat de presentator heel hard de aandacht probeerde te trekken om het geroezemoes te overstemmen.

Like me
Dan maar snel naar binnen bij de openingslezing van de Libanees-Franse Amin Maalouf. De toon van het festival werd meteen gezet: zijn tekst over het respecteren van andere culturen (passend binnen het thema van het weekend: ‘like me’) was uiterst serieus en lag me ook een beetje zwaar op de maag. Maar boeiend was het wel.

Na Maaloufs lezing schoven schrijvers Aminatta Forna (Glasgow), Fouad Laroui (Marokko) en Andrés Neuman (Argentinië) aan voor een debat waarin de gespreksleidster interessante vragen stelde (als: ‘geloof je dat social media veroorzaakt dat we alleen nog maar mensen spreken die zijn zoals wij, en we daardoor nog verder vervreemd raken van mensen die anders zijn?’). Het was jammer dat het gesprek al snel afdwaalde toen Forna een uiteenzetting begon over haar Facebook- en Twittergebruik. Maalouf had hieraan niks toe te voegen, want hij gebruikt geen social media.

Taboes
Het volgende programmaonderdeel heette ‘Let’s talk about sex’, een uur met onder meer de Indoneschische Linda Christanty. Seks en geweld is niet bepaald een gezellig onderwerp, en aangezien Linda Christantys werk alleen in het Indonesisch is verschenen, verdween een groot deel van het uur in haar hakkelende opsomming van het plot.

Het was een vreemd verhaal over iets met een boomhut en een meisje dat steeds als ze naar de wc ging werd verkracht door haar geadopteerde broer, tot ze een potje kreeg en dus op haar kamer kon plassen. Ze las ook nog een verhaal voor over de wraak van een misbruikte transgender, opvallend genoeg genaamd ‘De roze vlinder’.

Help, ik was aan een wijntje toe! Jammer dat je geen glas mee naar de zalen mocht nemen, want dan waren de zware onderwerpen misschien wat beter te verteren geweest. In de foyer volgde een signeersessie met Arie Boomsma en de presentator riep: ‘DJ Socrates praat in soul, jazz en taboes!’ Een DJ die achtergrondmuziek draait, en daarbij in taboes praat? Ik verstond het vast verkeerd.

Broeierig
Het was na die gekkigheid weer tijd om de diepte in te duiken. Ik besloot om collega Wim Brands op te zoeken, die samen met Simone van Saarloos in gesprek ging met Alfred Schaffer en Abdelkader Benali over ‘de tekst van hun leven’ (dat waren respectievelijk Milan Kundera’s Onsterfelijkheid en Baudelaires gedicht ‘De reis’ uit zijn beroemde bundel Les fleurs du mal).

Daar werd me duidelijk wat ik miste bij de eerste onderdelen: de betrokkenheid die moeilijker tot stand komt in een grote zaal. Hier was het klein, warm, en er hing bijna een intieme sfeer door het rode thema van de ruimte.

Voor het eerst hoorde ik er ook in plaats van alleen maatschappelijke betrokkenheid ook passie voor de literatuur! De schrijvers wisten me allebei erg te enthousiasmeren voor hun gekozen fragment en vooral Benali is een woordkunstenaar die aanstekelijk kan vertellen (en die grappig is: ‘Ik heb geen affaire met Badr Hari hè! Mijn boek ging over de affaire Badr Hari’, maar ook wijze uitspraken deed: 'als je maar wil word je in het leven elke keer opnieuw herboren').

De sfeer erin!
Een festival, dat betekent altijd kiezen of delen: je kunt nooit alles zien wat je zou willen. Daarom kwam ik pas halverwege van het afsluitende onderdeel binnenvallen. Nog net kon ik een vleugje voordracht van VSB-genomineerde Miriam Van hee horen, en kreeg ik mee dat de (volgens het programmaboekje) 'doorlopend verliefde Nederlands-Irakese Rodaan Al Galidi' heel komisch is, maar als hij echt over de liefde moet voordragen ook hevig geëmotioneerd kan raken - of leek dat maar zo?

Verwacht van dit festival geen jeugdige of hippe sfeer als bij het Murakami Festival, of knusheid en publieksparticipatie als bij de Tastoe Quiz, eerder in deze serie. Writers Unlimited is een festival voor de geëngageerde wereldburger, die niet vies is van een maatschappelijk debat (in het Engels). Voor de boekenliefhebber die graag in de diepte van een tekst duikt was het kleine zaaltje met Wim Brands en Simone van Saarloos interessant. Wil je met een schrijver praten die anders misschien nooit in Nederland is, dan moet je hier je kans grijpen.

Ik vond het fijn om na alle serieuze gesprekken even door poëzie ontroerd te raken, te kunnen lachen en te kunnen dansen op de vrolijke rapper Typhoon, die als afsluiting optrad. Het was zelfs zo leuk dat ik de laatste trein miste.