Wereldbibliotheek

Toen internetbedrijf Google een paar jaar geleden overal in de wereld kleine karretjes liet rondrijden om de wereld vast te leggen voor hun digitale panoramakaart Streetview, fotografeerden die niet alleen de straten, maar tapten ook privacygevoelige gegevens af uit alle draadloze internetverbindingen van de huizen waar ze voorbijkwamen. Boze tongen beweerden dat het Google vooral te doen was om het verzamelen van deze privé-informatie en het hele Streetview-project niets dan een dekmantel vormde. Mocht dat waar zijn: wat een fantastische dekmantel! Inmiddels kan iedere internetgebruiker namelijk gratis een wandeling maken door alle straten van de wereld, van een buitenwijk in Parijs tot het sprookjesbos in de Efteling.

Google mag het misschien niet altijd even nauw nemen met de ethische normen, het creëert ook onvoorstelbare dingen. Neem bijvoorbeeld het megalomane project Google Books. Jarenlang ging de internetgigant allerlei bibliotheken in de wereld af om alle boeken uit alle kasten te kopiëren, in te scannen en in hun digitale bibliotheek te zetten. De teller staat nu op ruim dertig miljoen. Elk boek is een stukje kennis en al die boeken samen vormen – zoals deze documentaire het refererend aan H.G. Wells noemt – een wereldbrein. Het vinden en delen van informatie was nog nooit zo makkelijk en Google heeft ervoor gezorgd dat alle boeken tot in de eeuwigheid bewaard kunnen blijven op het internet.

Ook critici krijgen in deze documentaire uitgebreid de tijd om hun verhaal te doen. Het Google Books project zou onverantwoord zijn: als Google zonder toestemming van auteurs en uitgevers zomaar alle boeken mag kopiëren en digitaliseren, zou toch eigenlijk iedereen dat mogen doen? Bestaat copyright ineens niet meer? Of berust dat nu bij Google en gaan zij geld verdienen met werk van anderen?

Lichtpunt, aflevering: 'Google and the World Brain' is zondag 26 januari te zien op Eén, van 10.05 tot 11.00 uur en op Canvas van 23.05 tot 0.00 uur.