Begin jaren negentig, toen Peter Delpeut (1956) bij het Filmmuseum werkte, maakte hij twee films gebaseerd op found footage – archiefmateriaal dat hij aantrof in de collectie van het Filmmuseum. De eerste was Lyrisch nitraat (1991), waarin hij op zoek ging naar de poëzie in filmbeelden geprint op nitraat dat uit elkaar aan het vallen is. De tweede was The forbidden quest (1993), waarvoor hij beelden gebruikte van poolexpedities aan het begin van de twintigste eeuw.
Mooi materiaal, vond Delpeut, maar wat doe je ermee? De maker besloot het op creatieve wijze te verwerken in een mockumentary over een poolreis: The forbidden quest is een documentaire die zogenaamd in 1941 gemaakt is en het verhaal van een barre poolexpeditie vertelt – het Noorse schip de Hollandia zou naar Antarctica gevaren zijn om nooit meer terug te komen. We zien acteur Joseph O’Conor in de rol van scheepstimmerman J. C. Sullivan die als verteller optreedt, terwijl meeslepend bedoelde muziek de archiefbeelden ondersteunt. Edgar Allen Poe en Jules Verne inspireerden Delpeut bij het schrijven van zijn scenario. De film, die bekroond werd met een Gouden Kalf, past in de found footage-trend waarvan ook de Hongaarse filmmaker Peter Forgacs (1950) een goed voorbeeld is: hij werkte in El Perro negro (2005) bijvoorbeeld met filmbeelden geschoten door Catalaanse amateurfilmers tijdens de Spaanse burgeroorlog in de jaren 30. En al in 1983 zette hij de Private Photo & Film Archives Foundation (PPFA) op in Boedapest met een unieke collectie amateurfilmmateriaal. Hij maakt daarmee films zoals zijn serie van dertig films onder de titel Private Hungary: we zien Hongarije door de ogen van gewone mensen uit de jaren 30 en 60 van de twintigste eeuw, waarmee een heel ander soort geschiedenis wordt geschreven dan de officiële, ‘grote’ geschiedenis.
De benadering van Delpeut in The forbidden quest bereikt dat niveau helaas niet, omdat hij te hard probeert het ‘spannend’ te maken. Found footage kan van zichzelf al magie hebben, daar hoeft geen dikke laag saus overheen. De mockumentary wordt geprogrammeerd door HollandDoc24 (dat vanaf maandag NPO Doc heet) in verband met het thema van de boekenweek: ‘reizen’.
Ook bij HollandDoc24 is het Boekenweek. 'Mockumentary' van Peter Delpeut vertelt het verhaal van een mislukte poolexpeditie aan het begin van de twintigste eeuw. En er is meer.
The forbidden quest is te zien op HollandDoc24, op:
Zaterdag 8 maart om 19.02 uur
Dinsdag 11 maart om 19.09 uur
HollandDoc24 diept in de Boekenweek reisherinneringen op, en kiest voor avonturen of tochten die niet altijd goed afliepen voor de reizigers, maar die wel de bijzonderste ervaringen, ontdekkingen en verhalen opleveren. Met onder andere Touching the void, het ijzingwekkende verhaal van twee bergbeklimmers en Here is always somewhere else, over het leven van kunstenaar Bas Jan Ader die in 1975 spoorloos op zee verdween.
Touching the void is te zien op:
Zaterdag 8 maart om 20.14 uur
Dinsdag 11 maart om 22.18 uur
Here is always somewhere else is te zien op:
Zaterdag 8 maart om 0.02 uur
Zondag 9 maart om 22.26 uur
Kijk voor de volledige programmering hier.