Week van het Luisterboek

Hoe is het zo gekomen dat jij het geschenk hebt geschreven?

Dat zou je aan de CPNB (stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek) moeten vragen, mijn opdrachtgever. Misschien heeft het meegespeeld dat ik al jaren een ware ambassadeur van het luisterboek ben, ik ben echt dol op het medium. En ik vind het ook van belang dat grote bevolkingsgroepen uitsluitend dankzij luisterboeken kennis kunnen nemen van onze literatuur, denk aan laaggeletterden (dat zijn er in Nederland anderhalf miljoen), aan blinden en slechtzienden, of aan scholieren met dyslexie die zich niet door hun leeslijst heen weten te werken.

Was het schrijven van Liever horen we onszelf anders vergeleken met andere boeken met oog op het feit dat het als luisterboek zou worden uitgebracht?

Doordat ik al heel vaak luisterboekedities van mijn eigen romans had opgenomen, wist ik dat het goed voorlezen van dialogen soms ontzettend lastig is. Om mezelf met Liever horen we onszelf in dat opzicht niet in de problemen te brengen, heb ik de dialogen een beetje anders aangepakt dan ik normaal gesproken doe. Maar dat is maar een kleine technische kwestie. Zoiets beïnvloedt de loop van het verhaal niet.

Kan elke schrijver ook voorlezen/een luisterboek inspreken?

Absoluut niet. Er zijn schrijvers met een verschrikkelijke stem of met een vervelende voordracht, daar wil je geen zes tot acht uur naar luisteren, wat toch wel de gemiddelde duur is. Maar sommige collega’s hoor ik heel graag, bijvoorbeeld Nelleke Noordervliet.  

Luisterboeken bestaan in veel verschillende vormen. Dit wordt goed weergegeven door de nominaties voor de Storytel Luisterboek Award: een aantal zijn "klassieke" luisterboeken (enkel een stem die voorleest), anderen worden aangevuld met muziek en geluidseffecten en er is zelfs een bundel van verhalen die nooit zijn opgeschreven, maar juist spontaan worden verteld. Is dit aan te moedigen of zou het luisterboek een luisterboek moeten zijn, zonder poespas?

Als je daar al behoefte aan hebt, zou je luisterboeken kunnen onderverdelen in luisterliteratuur en andere audio-boeken. In de boekhandel vind je in papieren vorm dezelfde diversiteit. Een kookboek is geen roman, maar het zijn allebei boeken. Voor elk wat wils, zeggen we dan. En dat er óók in audio de laatste jaren sprake is van cross-overs en genre-vervaging vind ik zelf alleen maar stimulerend.

Wat zijn de voor- en nadelen van een luisterboek ten opzichte van een gewoon boek?

Je hoort vaak dat mensen luisterboeken tot zich nemen terwijl ze sporten of een grote strijk staan weg te werken. Bij zulke monotone bezigheden benut je je tijd met behulp van een luisterboek dubbel. Een tweede voordeel is dat je, wanneer de tekst tenminste is ingesproken door de auteur zelf, precies te horen krijgt wat die met zijn of haar werk heeft bedoeld. Op papier kun je soms voorbijlezen aan zaken zoals ironie, maar dat misverstand krijgt geen kans als je iemands stem hoort. Een derde voordeel, of eigenlijk een grote charme, is dat de mensheid elkaar 200.000 jaar lang bij het kampvuur verhalen heeft zitten vertellen (terwijl we dankzij de leerplicht pas ruim honderd jaar op grote schaal kunnen lezen): een luisterboek doet recht aan de sociale en orale aspecten die van oudsher onlosmakelijk bij ‘verhalen’ horen. Het enige nadeel dat ik kan verzinnen is dat het met een luisterboek lastiger is om terug te vinden waar je was gebleven als je aandacht even is afgeleid.

Wat is jouw favoriete moment om een luisterboek te luisteren?

Onderweg in de auto. Ik geef veel lezingen en maak dus nogal wat kilometers en dan is een luisterboek heerlijk, vooral op de terugweg, in het donker, als ik eigenlijk allang met een gewoon boek onder de wol zou willen liggen. Ook op vakantie gaat er altijd een stapeltje mee.