Filmfestival van Cannes: hoogtepunten van de afgelopen vijftien jaar

Cannes-darling Lars von Trier is een van de grootste provocateurs van het festival. Meestal met zijn films, soms ook met zijn woorden. Berucht is zijn opmerking dat hij Hitler wel begreep, tijdens de persconferentie voor Melancholia in 2011. Het ideale recept voor een rel, en die komt. Diezelfde dag nog. Kranten kruisigen de regisseur: ‘Von Trier geeft toe nazi te zijn!’

We spraken Von Trier de volgende dag in een vijfsterrenhotel. Als een bang vogeltje ging hij zitten. Schuldbewust. Zijn handen trilden. Het was het allereerste tv-interview na de persconferentie en hij wist nog niet wat de consequenties van zijn uitspraken zullen zijn (hij werd uitgeroepen tot persona non grata).

Een van de absolute hoogtepunten van de 2011-editie van het festival was de wereldpremière van Drive, een existentiële actiefilm over een naamloze stuntrijder. Nog voor die première spraken we met de Deense regisseur Nicholas Winding Refn en hoofdrolspeler Ryan Gosling. Laatstgenoemde koos Refn hoogstpersoonlijk uit om de film te regisseren: 'Hij is als een honkbalspeler die met zijn knuppel naar de lucht wijst om te laten zien dat hij een home run gaat maken.'

Voor de interviews voor Baz Luhrmans The Great Gatsby moest filmjournalist Gerhard Busch naar Hotel du Cap, zes sterren en een halfuur van Cannes, om een dag lang de cast en de crew van de film te interviewen. Na eerst met Tobey Maguire, Carey Mulligan, Joel Edgerton en Elizabeth Debicki te hebben gesproken, was aan het eind van de dag eindelijk de grote Gatsby himself aan de beurt, Leonardo DiCaprio. Alle andere acteurs waren op dat moment al klaar, maar DiCaprio moest de allerlaatste interviewers nog te woord staan.

Busch: 'Vlak voor ons gesprek nam hij even een korte pauze om zich op te frissen en op te laden. Ik zat buiten de tent en keek geïnteresseerd toe, tot ik door iemand op de schouder werd getikt. Het was DiCaprio’s persoonlijk assistent. Of ik niet naar DiCaprio wilde staren. Ik was me van geen staren bewust, maar zij legde uit hoe zwaar het voor DiCaprio is dat hij altijd maar bekeken wordt. Overal, elke dag, elke seconde. Goed punt, waar ik tot dat moment nog nooit over had nagedacht. Ik heb gelijk mijn ogen van hem afgewend en ben mijn vragen nog maar eens gaan doornemen.'

Het filmfestival van Cannes draait hoofdzakelijk om nieuwe films (en mooie mensen in mooie kleding), maar elk jaar worden ook gerestaureerde klassiekers vertoond en worden oude meesters opnieuw in de spotlight gezet. Zoals in 2017 toen William Friedkin, regisseur van meesterwerken als The French Connection en The Exorcist, in Cannes was voor een masterclass én een interview met de VPRO.

 Hoe snel het met de carrière van de Zweedse regisseur Ruben Östlund is gegaan blijkt wel uit de tijd die we krijgen om hem in Cannes te interviewen. Voor Play (2011) was dat nog twintig minuten, voor Turist (2014) tien, en voor The Square (2017) en Triangle of Sadness (2022) zijn er vijf schamele minuten overgebleven. Maar voor die laatste twee films zou hij wel steeds enkele dagen later de Gouden Palm winnen.

De meeste acteurs willen tijdens interviews in Cannes niet te veel van zichzelf prijs geven, hebben weinig te vertellen en zijn soms zelfs ronduit saai. Ons gesprek met de Ierse acteurs Barry Keoghan en Colin Farrell over The Killing of a Sacred Deer – een curieuze mix van absurdisme, arthouse en horror van de Griekse regisseur Yorgos Lanthimos – was dan ook een flinke verademing. Wat deels te maken had met de onvervarenheid van Keoghan, die toen nog relatief onbekend was maar inmiddels een Oscarnominatie op zak heeft voor The Banshees of Inisherin.

Rafiki, over twee jonge vrouwen uit Nairobi die tot hun eigen verrassing verliefd worden op elkaar, was in 2018 de eerste film uit Kenia die geselecteerd werd voor het festival van Cannes. In eigen land mocht het niet vertoond worden omdat het volgens de regering meisjes maar op ideeën zou brengen. Ons interview met regisseur Wanuri Kahiu werd, zo blijkt uit de statieken op YouTube, vooral bekeken door jongeren in Kenia.

Een van de mooie dingen aan het filmfestival van Cannes is dat je filmmakers kunt spreken vlák voordat hun leven voorgoed verandert. Zo volgde Cesar Majorana in 2018 dagenlang de 26-jarige Belgische filmmaker Lukas Dhont, wiens debuutfilm Girl in de Un certain regard-competitie draaide. Het werd voor Dhont een enorm succes: de pers was lyrisch en de film won maar liefst vier prijzen. Vier jaar later werd zijn tweede film Close geselecteerd voor de hoofdcompetitie.

Nog iemand die wereldwijd doorbrak in Cannes: de Noorse actrice Renate Reinsve, die in 2021 schitterde in grotestadsdrama The Worst Person in the World. Voordat regisseur Joachim Trier haar castte als bijna-dertiger Julie stond ze op het punt om te stoppen met acteren. Het liep anders en enkele dagen nadat we haar in Cannes interviewden won ze de prijs voor beste actrice, waarna een zegetocht langs Europese en Amerikaanse prijzengala's volgde.