Dit jaar bestond de VPRO-publieksjury uit Miriam van den Brink (63), Nazanin Hedayati (43), Jasper Jacobs (50), Mees van Rooij (76) en Tessa Verrijp (28), geselecteerd uit meer dan honderd aanmeldingen. Van de acht genomineerde films kozen zij Nina van de Poolse regisseur Olga Chajdas als winnaar van de VPRO Big Screen Award. De film wordt daarom uitgebracht in de Nederlandse bioscoop, aangekocht door de VPRO en uitgezonden op NPO 2. Vlak door de officiële bekendmaking zaten we met de jury aan tafel.
We vroegen de vijfkoppige jury van de VPRO Big Screen Award naar hun ervaringen, de genomineerde films en de uiteindelijke keuze voor het Poolse liefdesdrama Nina.
Kunnen jullie wat vertellen over de persoonlijke relatie met IFFR?
Mees: ‘Ik heb jarenlang als chauffeur gewerkt tijdens het festival. We hebben ons eigen vaste clubje en dat is altijd hartstikke gezellig.’
Jasper: ‘Het is dit jaar de zevende of achtste keer dat ik als tolk Spaans aanwezig ben bij de Q&A’s. Daarnaast ga ik altijd graag bingewatchen tijdens het festival of ben ik te vinden in de vrijwilligersruimte.’
Nazanin: ‘Via een collega ben ik begonnen als vrijwilliger voor IFFR: 10 dagen werken, films kijken, feesten en amper slapen. Ik vind het geweldig om te doen en je komt ook zoveel interessante mensen en culturen tegen die je anders nooit zou leren kennen.’
Miriam: ‘In de jaren negentig bezocht ik altijd al de Volkskrantdag. Dat werd me op een gegeven moment de druk, maar sinds een paar jaar ga ik wel weer naar IFFR om losse films te zien. Ik kijk sowieso veel films en ben ook vrijwilliger voor de Filmliga in Oss.’
Tessa: ‘Ik ga al vanaf mijn elfde of twaalfde naar het festival met mijn moeder. Toen ik zeventien was heb ik in de jongerenjury (MovieZone) gezeten en dat vond ik een hele leuke ervaring. Mijn liefde voor IFFR is ook alleen maar gegroeid, vorig jaar heb ik er 38 films gezien.’
Hoe vonden jullie het om in de publieksjury te zitten?
Mees: ‘Ik voelde me bijna weer een student: met een groep op tijd samenkomen voor een screening. Het was een dynamische en kleurrijke selectie van films waar soms ook wel wat verhitte discussies over waren. Maar de sfeer bleef altijd super.’
Jasper: ‘Ik heb het ontzettend leuk gevonden. Het voelde soms net alsof we de regering waren die een coalitie moest vormen. In het begin lagen we behoorlijk uiteen qua meningen, maar we begonnen steeds verder naar elkaar toe te groeien. Uiteindelijk is het allemaal goed gekomen.’
Waar heeft dat naar elkaar toegroeien denk je mee te maken?
Jasper: ‘Goed naar elkaar luisteren. Iemand kan bijvoorbeeld iets anders uit een film gehaald hebben, waardoor je eigen mening ook weer beïnvloed wordt.’
Nazanin: ‘De discussies waren juist ook heel interessant. Andere mensen hebben natuurlijk een ander perspectief. Je eigen blik wordt daardoor ook een beetje uitgebreid.’
Miriam: ‘Het voelde ook wel echt als een verantwoordelijkheid. De keuze die je samen maakt is niet vrijblijvend. Je kijkt met een bepaald doel, want het is een film die door de VPRO op televisie wordt uitgezonden.’
Nazanin: ‘We vertegenwoordigen eigenlijk een beetje de hele maatschappij. Want we zijn ook heel verschillend allemaal.’
Miriam: ‘Ja, dat vond ik ook heel bijzonder. Ik kom bijvoorbeeld uit Brabant, de rest weer van boven de rivieren. En qua leeftijd lopen we ook allemaal uiteen.’
Tessa: ‘Niet alleen de demografische verschillen, maar ook qua mening verschillen we van elkaar. Maar we zijn uiteindelijk allemaal filmliefhebbers, dat heeft ons samengebracht.’
Was er een specifieke film waar jullie erg verdeeld over waren?
Jasper: ‘Iedereen vond The Guilty helemaal top, maar ik vond het eigenlijk gewoon een hoorspel. Voor mij was het daarom geen prijswinnaar terwijl de anderen dat wel vonden.’
Tessa: ‘Maar ieders top drie kwam wel weer redelijk met elkaar overeen.’
Waarom vonden jullie dat Nina uiteindelijk moest winnen?
Miriam: ‘Nina was de eerste film waar we onverdeeld uitkwamen, iedereen vond het mooi. Het is bovendien een film die ons allemaal persoonlijk raakte. Bij The Guilty vonden we ook bijna allemaal dat de film klopte, maar Nina zorgde voor een bepaald gevoel. Het is de film geweest die ons allemaal bijbleef.’
Toch hebben jullie allemaal een andere achtergrond. Wat maakt Nina een universele film?
Nazanin: ‘Liefde!’ (iedereen lacht instemmend)
Jasper: ‘De lesbische verhouding is eigenlijk helemaal niet belangrijk. Het gaat om liefde en de pijn wanneer je geen kinderen kan krijgen.’
Mees: ‘Het intense verlangen naar een kind sprak eigenlijk wel boekdelen.’
Tessa: ‘Ik denk dat Nina ook heel erg de mogelijkheid geeft om er iets persoonlijks uit te halen. De een identificeert zich met het geen kinderen kunnen krijgen, ik zag het juist als een verhaal over dat er van je verwacht wordt dat je kinderen hebt. Iedereen heeft zo weer een eigen connectie met de film.’
Jasper: ‘En het was goed gefilmd en gemonteerd. Sterk acteerwerk ook. En het laat de wereld zien zoals het zou moeten zijn.’
Nazanin: ‘Het is een ideaalbeeld van de regisseur. Het is eigenlijk niet de realiteit.’
Jasper: ‘En misschien gaat dat wel een beetje helpen.’
Miriam: ‘Het is juist een mooier statement dat het zo persoonlijk wordt gehouden dan wanneer het duidelijk een aanklacht-film was geweest.’
Welke andere genomineerde films hebben indruk gemaakt?
Mees: ‘Ja, toch wel The Guilty. Een directe film met een goed tempo. Er wordt een spel gespeeld met je oren en daar moet je dan een beeld van zien te krijgen. Dat is geniaal.’
Miriam: ‘Ik moest vanochtend ook ineens weer denken aan Pity. Die film is zo onberispelijk! Het haar van die man zit gewoon altijd hetzelfde. En ook nergens haar op z’n oren of onder de neus. En die vloeren! Er lag nog geen pluisje op. Tijdens de film heb ik me daar erg over verwonderd. Een hele bijzondere en aparte film.’
Jasper: ‘Dan was er ook nog Father to Son, maar ik kon die hele film niet volgen omdat ik niet genoeg kennis heb van Azië. Heel mooi gemaakt en gespeeld, maar ik had graag een inleiding gehad.’
Nazanin: ‘Het was juist ook wel weer interessant dat we van die film in de war raakte. Het gaat over allemaal verschillende vader-zoon relaties en die probeer je steeds uit elkaar te houden. Dit was wel ook echt één van mijn favorieten.’
Tessa: ‘We waren allemaal wel onder de indruk van Father to Son, maar het was een te ingewikkelde film om te laten winnen.’
Nazanin: ‘Ja, Father to Son is niet toegankelijk genoeg. En bij de selectie van de winnaar hebben we ook gekeken naar welke maker wel een duwtje in de rug verdient. Nina is een debuutfilm van een nieuw talent, dus dat heeft wel aan de keuze bijgedragen.’
Jasper: ‘Night Comes On had ook wel een duwtje mogen krijgen. Maar ik vond Nina dan toch belangrijker, het verhaal is namelijk origineler.’
Tot slot: wat zouden jullie willen meegeven aan de toekomstige leden van deze publieksjury?
Nazanin (lachend): ‘Niet zo koppig zijn en luisteren naar anderen.’
Tessa: ‘Het is een intensievere manier om het filmfestival in te gaan dan wanneer je gewoon zelf films gaat kijken met mensen waarmee je meestal wel dezelfde mening deelt. Ook is het een mooie verantwoordelijkheid om deze winnaar aan te wijzen.’
Jasper: ‘Je komt met hele leuke en boeiende mensen in aanraking met dezelfde passie voor film.’
Miriam: ‘Het is gewoon een fantastische ervaring. Ik heb er heel erg van genoten. Ik zou iedereen aanraden om zich in te schrijven.’
Jasper: ‘Een tip voor als je je aanmeldt volgend jaar: toon enthousiasme. En laat weten waarom je het graag zou willen, niet waarom je het goed zou kunnen.’
Tessa: ‘En je kan het altijd nog een keer proberen als je niet wordt uitgekozen. Ik ben eerder al een keer afgewezen voor de publieksjury, maar dit jaar zit ik er toch in.’