Regie: Michel Gondry

Eigenzinnig onderzoek naar de werking van de menselijke geest, met Jim Carrey en Kate Winslett die na hun mislukte relatie elkaar uit hun geheugen proberen te wissen. Het is een absurde tocht, vol beeldrijmen en onverwachte herhalingen , door een irreële omgeving. Wat Eternal Sunshine tot een ontroerende film maakt , is dat de uitgedokterde constructie ook een lyrische, melancholieke kant heeft . Joel, een ingetogen rol van Jim Carrey naast de door Kate Winslet extravagant gespeelde Clementine, realiseert zich de waarde van zijn herinneringen en gevoelens pas als het bijna te laat is. Van schrijver Charlie Kaufman (Being John Malkovich).

Regie: Sofia Coppola

Bijschnabbelende acteur (Bill Murray) ontmoet in fraaie satire een jonge filosofe (Scarlett Johansson) in een luxueus hotel in Tokio, waar beiden zich doodvervelen. Samen gaan ze de jet lag te lijf, in het besef dat ze de wereld om hen heen nooit zullen doorgronden. Sofia Coppola kreeg een Oscar voor haar scenario. Werd door lezers van de Volkskrant en Cinema.nl uitgeroepen tot beste film van 2004.

Regie: Lars von Trier

Dogville volgt de lijdensweg van de door Nicole Kidman gespeelde Grace. Ze zoekt hulp in een dorp en mag blijven in ruil voor gratis arbeid voor iedere bewoner. Werk dat geleidelijk verandert in steeds wredere uitbuiting. Regisseur Von Trier speelt een virtuoos spel met de verwachtingen van de kijker: nu de Deense provocateur voor het eerst een sterrencast ter beschikking heeft (onder anderen Nicole Kidman, James Caan, Lauren Bacall) maakt hij een drama waarin alle glamour wordt ondermijnd.

Regie: Wong Kar-Wai

De prachtige Aziatische sterren Maggie Cheung en Tony Leung samen als buren wier partners vaak afwezig zijn, en een relatie blijken te hebben. Ze beloven ' nooit als zij' te worden. In the Mood for Love is geladen met verlangen. De camera van Wongs vaste cameraman Christopher Doyle - na wild razende beelden teruggekeerd naar secure fotografie - heeft het aanvurende karakter van een zwoele zomeravond.

Regie: Roman Polanski

'Gevraagd: Man, 25 tot 35 jaar oud, slank gebouwd, donker haar. Acteerervaring niet noodzakelijk, maar hij moet gevoelig, kwetsbaar en charismatisch zijn.' Dat was de inhoud van de miniadvertentie die filmregisseur Roman Polanski in september 2000 liet plaatsen in de The Guardian. Polanski zocht iemand om Wladyslaw Szpilman te spelen, de Joodse musicus over wiens ervaringen tijdens de Tweede Wereldoorlog hij een film ging maken. 'Hij heeft het gevoel dat er iemand rondloopt, niet per se een acteur, die de voorstelling belichaamt die hij van Szpilman heeft', zei Polanski's castingagent Alex Johnson . De procedure was een succes; Adrien Brody won voor de rol van Szpilman een Oscar.

Regie: Michael Moore

Wat moet iemand doen die plotseling oog in oog staat met de cameraploeg van documentairemaker Michael Moore? Negeer hem, is de goede raad die pr-medewerkers geven aan topmensen uit het bedrijfsleven en politici. Loop weg. En vooral: zeg geen woord. Want als Moore zijn opponenten al niet ter plaatse voor schut zet, dan doet hij dat zeker tijdens de filmmontage. Het afschrikwekkende voorbeeld van wat er kan gebeuren wanneer het advies niet wordt gevolgd is te zien in Bowling for Columbine, Moore's film over de Amerikaanse fascinatie voor wapens en geweld. Wapenlobbyist Charlton Heston laat de regisseur binnen, en ontvangt als geschenk het portret van een meisje dat bij een schietincident omkwam.

Regie: Jean-Pierre en Luc Dardenne

Een man en een jongen zijn op weg naar een zagerij. De man is docent houtbewerking in een sociale werkplaats in een Waalse stad, de jongen zijn nieuwste leerling. Ze hebben een woordenwisseling, waarin de man de jongen probeert te laten zeggen waarom hij gevangen heeft gezeten. Als ze bij een cafetaria iets te eten bestellen, betaalt hij alleen voor zichzelf. Wat is het geheim van de man, en dat van de jongen? Le fils is de opvolger van Gouden Palm- winnaar Rosetta (1999). De film is op het lijf geschreven van acteur Olivier Gourmet. Zijn motoriek bepaalt het tempo en de hoekigheid van de film. Le fils is een indrukwekkend portret van een getergd lichaam.

Regie: David Lynch

Wanneer ongeveer tweederde van Mulholland Drive, het meesterwerk van regisseur David Lynch, voorbij is, wordt een mysterieus, blauw doosje geopend. Betty, een lieftallige Canadese actrice, gespeeld door Naomi Watts, kijkt erin, en vanaf dat moment verandert haar hele wereld - en de film. Tot dan toe was het drama over Betty's carrière in Hollywood en haar liefde voor een vrouw met geheugenverlies vooral glad en gepolijst. Maar na de scène met het doosje is alles anders. Personages hebben opeens een nieuwe naam en gedragen zich wreed, de filmstijl is macaber: Mulholland Drive lijkt een nachtmerrie te zijn geworden . Of speelden juist de scènes voordat het blauwe doosje werd geopend in een fantasiewereld?

Regie: Pedro Almodovar

Twee mannen raken bevriend in het ziekenhuis waar hun beider geliefden in coma liggen. Ingetogen vertelling - ondanks de onalledaagse plot - over intense liefde, vriendschap en de kunst van ontroering. In Hable con ella worden verschillende verhaallijnen met elkaar verknoopt. Vluchtige bijrollen kent het universum van Almodóvar niet: ieder personage heeft een uitgebreide geschiedenis en een tot in de details uitgewerkt karakter. Alles is even belangrijk, en niets is toevallig. Volgens lezers van de Volkskrant de beste film van 2002.

Regie: Nanni Morretti

Een dubbele crisis treft psychiater Giovanni wanneer zijn zoon Andrea bij een een duikongeluk om het leven komt. In het drama La stanza del figlio, waarmee regisseur Nanni Moretti in Cannes de Gouden Palm won, dreigt zijn gezin uiteen te vallen, en als psychiater gelooft hij niet langer in zijn vermogen een autioriteit of een steun voor zijn patiënten te zijn. Pas als de familie een brief ontvangt van Andrea's vakantievriendinnetje, die niet weet dat de jongen is overleden, begint de verwerking. Ontroerend zijn de scènes waarin Giovanni probeert een antwoord aan haar te formuleren, en de ontmoeting met het meisje vormt de ommekeer, waarna wanhopig verdriet langzaam in nostalgie kan veranderen .

De Volkskrant heeft in samenwerking met A-Film een dvd-box samengesteld met daarin de tien beste films van dit millennium. De verzameling bestaat uit recente producties die zijn gelauwerd met de belangrijkste filmprijzen op de festivals van Cannes en Venetië. Ook bevat de box diverse Oscar-winnaars. In dit dossier: een overzicht van de titels met recensies en trailers.