'Ik was denk ik een jaar of tien toen ik mijn eerste film in de bioscoop zag ; The Blues Brothers van John Landis. Ik was er helemaal kapot van. Een week later zie ik diezelfde Landis in het filmprogramma van Simon van Collem. Daar vertelde hij dat hij nog goed wist wanneer híj zijn eerste bioscoopfilm zag. En hoe hij, vanaf het moment dat zijn oma hem vertelde dat films gemaakt worden door regisseurs, zeker wist dat hij dat ook wilde. Dat was het moment dat ik besloot dat ook ik regisseur wilde worden.'
Ruim twintig jaar later maakt Jaap van Eyck (1968) de vrolijke zedenschets Flirt, naar een scenario van grote vriend Eddy Terstall (Rent-a-Fried, Simon).
De weg naar Flirt was lang. Op 18-jarige leeftijd doet Van Eyck auditie voor de Filmacademie, maar wordt afgewezen. 'Ik heb toen maar de school voor journalistiek gedaan, richting buitenlandse politiek. Mijn eerste baantje was bij de Volkskrant. Als Turkije- specialist.'
Daar kwam abrupt verandering in toen hij de eerste prijs won bij een radioquiz. 'Ik mocht een week naar het filmfestival van Cannes. Ik was toen 22, meldde me daar gelijk aan voor de Europese jeugdjury en werd aangenomen . Het werden twee weken Cannes en ik heb daar Baz Luhrman nog geïnterviewd. Toen ik terugkwam was ik ineens filmjournalist. Ik heb jaren voor HP/De Tijd over films geschreven.'
En dan komt in 1996 Trainspotting van Danny Boyle uit . 'Wat een visionaire film. Toen begreep ik dat ik niet langer over films kon schrijven, maar zelf films wilde maken. Kort daarna moest ik Eddy Terstall interviewen. Over Hufters en Hofdames. Het klikte meteen. Ik zei hem dat ik ook films wilde maken, en dat was volgens Eddy helemaal niet zo moeilijk als ik altijd gedacht had. Ik kon script-continuïteit doen bij zijn volgende film, Babylon, en werd later zijn assistent-regisseur. Dan riep ik dingen als: Volgens mij is het beter om nu twee sekonden pauze te laten vallen. Ik zag de rest van de crew dingen denken: Waar bemoeit die gozer zich mee, maar Eddy zei: Goed idee , we doen het zo.'
Typisch Terstall
Van Eyck maakt uiteindelijk vier
films met Terstall. Flirt, de film waarmee Van Eyck nu zijn bioscoopdebuut maakt
, zou aanvankelijk door Terstall geregisseerd worden. Het is ook een typisch
Terstall-verhaal (Van Eyck schreef mee aan het script, maar de oerversie is van
Terstall).
Lex wordt verliefd op Ankie, maar vind niet dat dat automatisch betekent dat hij zijn relaties met andere vrouwen moet verbreken. Er wordt vrolijk vreemdgegaan in Flirt, waarbij iedereen met iedereen in bed duikt . Al is Lex er van overtuigd dat hij niets verkeerds doet. 'Een beetje friemelen boven de gordel moet kunnen,' is zijn vaste overtuiging, en hierin klinken heel duidelijk de libertijnse opvattingen door die we kennen van de andere films van Terstall.
'Flirt is niet mijn egodocument, laat ik daar heel helder in zijn. Ik heb ook getwijfeld of ik het wel moest doen. Maar Eddy was druk met Simon en het werd tijd dat ik mijn eerste film zou regisseren. Martin Koolhoven , ook een goede vriend van mij, zei me dat ik als ik reserves had het juist moest doen. Omdat ik dan meer vanuit de kijker kon denken.
Bovendien wilde ik ook eens een Eddy-film maken zoals ik vond dat een Eddy-film er uit moet zien. Veel grootser en breder. Ik heb heel veel films gezien, maar Eddy - en dat is niet lullig bedoeld - kijkt bijna nooit naar andere films. Hij wil vooral zijn verhaal vertellen en dat wordt toch vaak een toneelstuk voor de camera. Ik wilde er meer cinema van maken. De ervaring van The Blues Brothers oproepen. En ik heb daarom het visuele element flink opgevoerd.'
Blauwe zwembroek
Flirt ziet er inderdaad erg fraai uit. Debuterend cameraman Jasper Wolf (Van
Eyck: 'een heel groot talent') filmt vanuit alle hoeken en standen, en ook de
kleuren zijn fantastisch. 'Flirt moest het magisch-realistische hebben van de
films van Luhrman of Jeunet. Voor mij is de film een sprookje. Lex heeft een
bijna spiritueel verlangen naar vrijheid, en leeft in Amsterdam in zijn eigen
cocon. En Amsterdam is bij mij heel anders dan je in andere films ziet. Ik heb
met mijn producenten en cameraman flink geruzied over het feit dat ik de film in
de binnenstad wilde opnemen. Dat mag niet, hadden ze geleerd op de filmacademie
, want dan wordt het Baantjer. Maar ik woon pas vijf jaar in Amsterdam en kijk
daar heel anders tegenaan. De binnenstad hoeft helemaal geen Baantjer te worden
. Het grootste compliment dat ik tot nog toe heb gehad was dat iemand me zei dat
hij niet wist dat Amsterdam er zo mooi uitzag.'
Prachtig beeld is ook een volledig ingeöliede Javier Guzman in blauwe zwembroek. 'De kleedster kwam eerst met drie verschillende zwembroeken, maar die waren niet goed. Ik kende nog een winkeltje met jaren vijftig-kleding en heb haar daar naartoe gestuurd. Kwam ze met die blauwe zwembroek terug. Javier vond hem trouwens spuuglelijk.'
Geen tienerfilm
Flirt is de eerste keer dat een script van Terstall door
iemand anders dan hemzelf is verfilmd. En na het grote succes van Terstalls
Simon vorig jaar (vier Gouden Kalveren) ligt het voor de hand dat Flirt een
beetje als Eddy-film gezien zal worden. Juist om die reden wilde Van Eyck geen
acteurs uit de stal van Terstall. Dat bleek niet haalbaar. 'Tijdens het casten
was Rifka [Lodeizen, de ontdekking van Terstall] gewoon de beste. En toen ik
Marcel Hensema belde om te zeggen dat hij Nico, de broer van Lex, was geworden,
vertelde hij me dat hij de volgende auditie ging doen voor Simon!'
Lex wordt gespeeld door Egbert Jan Weeber, maar zou aanvankelijk door Waldemar Torenstra gespeeld worden. Het drukke schema zat de Ja zuster, nee zuster-acteur echter in de weg en hij moest afhaken. Het zou een andere film geworden zijn, want Torenstra is 30, terwijl Weeber 23 is. De toon van de film is nu ongetwijfeld lichter.
De producenten van Corrino Films (oud Filmacademie- studenten en zelf de dertig nog niet gepasseerd) en distributeur Foreign Media Group hebben besloten de film uit te brengen op Valentijnsdag. Van Eyck is er niet helemaal gerust op. 'Tests hebben uitgewezen dat Flirt het best gewaardeerd wordt door meisjes van 15 tot 19 jaar. Heb ik opeens een frisse tienerfilm gemaakt! Er moeten veel mensen naar Flirt, de film gaat uit in 45 zalen en is zeker geen arthouse-film, maar Flirt is ook geen tienerfilm. De humor is niet plat en wat er over relaties wordt gezegd is tamelijk filosofisch. Laten we toch vooral hopen dat ook studenten en dertigers komen kijken.'