Geweld is een belangrijk thema in 13 (Tzameti), het debuut van de in Georgië geboren Géla Babluani. De 28-jarige regisseur heeft geen al te optimistisch mensbeeld.

'Het idee om anderen te doden om zelf te blijven leven is maar al te menselijk. Als je in het water ligt en je bent aan het verdrinken, klamp je je aan een ander vast, en dan maakt het je niets uit of dat dat zijn leven zou kunnen kosten. Het is overlevingsinstinct.'

De 28-jarige in Georgië geboren regisseur Géla Babluani heeft geen al te optimistisch mensbeeld. Dat is ook niet zo vreemd, want toen in de jaren negentig in Georgië een burgeroorlog woedde, was Gela een puber. 'Geweld was alledaags,' vertelt de weinig spraakzame regisseur, die even in Brussel is voor een reeks interviews over zijn opmerkelijke regiedebuut 13 (Tzameti).

Géla Babluani werd op zijn zeventiende door zijn vader - regisseur Temur Babluani - naar Parijs gestuurd. Om te gaan studeren en om zo uit de greep van het geweld te komen. Maar het geweld had zich al vastgezet in de jonge Géla, en werd een belangrijk thema in zijn eerste speelfilm.

De film vertelt het verhaal van Sébastien, een Georgische klusjesman in Frankrijk die zijn loon dreigt mis te lopen als zijn opdrachtgever sterft aan een overdosis heroïne. Als compensatie pikt hij een brief met geheimzinnige instructies, die zijn opdrachtgever zojuist geopend had . De brief belooft grote sommen geld, maar wat hij daarvoor moet doen wordt niet vermeld. Daar komt Sébastien echter snel genoeg achter, als de instructies hem naar een verlaten hotel leiden. Daar blijkt hij deelnemer - met rugnummer 13 (' tzameti' betekent '13' in het Georgisch) - aan een luguber spel op leven en dood .

Martin Scorsese gaf ooit als belangrijkste advies aan beginnende regisseurs: 'Film what you know.' Wat kende u van de duistere wereld uit 13 ( Tzameti)?
'In Georgië is de dood heel dichtbij gekomen. Vrienden van me zijn vermoord. Er woedde een burgeroorlog. De ene Georgiër vermoorde de ander.'

Heeft u iets meegemaakt van wat we in de film te zien krijgen?
'Ik zat in vergelijkbare situaties.'

U heeft de dood voor ogen gezien?
'Ja.'

Maar u wilt er liever niet over vertellen?
'(lange stilte) Ik ben beschoten , en heb de loop van een pistool tegen mijn hoofd gedrukt gekregen. Ik was toen 13, 14 jaar.'

U ging vervolgens van Georgië naar Frankrijk, en toch werd uw debuut een heel sombere film. Viel Frankrijk tegen?
'Ik denk niet dat er veel verschillen zijn tussen de mensen in Frankrijk of Georgië. Het verhaal in de film is universeel en zou zich overal kunnen afspelen.'

Het is wel uitzonderlijk pessimistisch...
'Als je de televisie aanzet, gaan alle spelletjes over geld en macht. En over eliminatie. Neem reality shows als Big Brother, die zijn zo succesvol omdat je iemand kan wegstemmen, elimineren. Het geweld is overal om ons heen.'

U filmde in zwart wit, waarom?
'Toen ik het scenario schreef zag ik de scènes steeds in zwart wit voor me. Het is een andere realiteit en dwingt je anders te kijken, je beter te concentreren. Bovendien gaf het me de mogelijkheid meer met licht en donker te spelen. Elke kamer is onderverdeeld in licht en donker. Er gebeuren dingen die niet gezien mogen worden door de buitenwereld. Ik wilde die verborgen kant van de mens nog extra benadrukken door de manier waarop ik de personages belicht.'

Het moment nadat Sébastien voor het eerst aan het spel heeft meegedaan, is gefilmd alsof het een droom is. Waarom?
'Door over te schakelen naar een heel andere sfeer, kan ik zijn verlies van onschuld extra benadrukken. Hij is even de greep op de werkelijkheid kwijt. Wat dat betreft lijkt het wel een beetje op een droom.'

Sébastien krijgt rugnummer 13. dat belooft weinig goeds.
'In sommige landen is 13 een geluksgetal, terwijl het in andere landen juist een ongeluksgetal is. Zo houden we het publiek in het ongewisse.'

Wat opvalt is dat er zo goed als geen vrouwen in de film zitten.
'Ik houd er niet van als vrouwen een pistool tegen de slaap gedrukt krijgen.'

En de spelers zijn allemaal oudere mannen. Heeft dat iets met het verlies van de jeugd te maken?
'Nee, niet bewust. De reden is eigenlijk heel simpel: mensen met veel geld zijn meestal wat ouder.'

Moeten we überhaupt iets achter het verhaal zoeken?
'Ik wilde mensen filmen in een extreme situatie. Mensen die macht uitoefenen over anderen. Ik wilde laten zien hoe iemand zijn onschuld verliest, en hoe snel hij zich aanpast aan de veranderde omstandigheden.'

De hoofdrol in de film is voor uw jongere broer Georges. Waarom hij?
De casting voor de film duurde heel lang, en was ook heel moeilijk. Ik wilde een universum creëren dat uniek was, met opvallende gezichten. Sommige van de acteurs hebben in gevangenissen gewerkt, anderen hebben er gezeten. Voor Sébastien zocht ik iemand met een heel naïef, open gezicht. Hij moest onschuld uitstralen. Maar op het moment dat hij zijn angst overwint, moest je hem wel kunnen zien veranderen. Dan moest hij tot geweld in staat zijn. Zo ken ik Georges ook. Heel kalm en evenwichtig, maar als je hem te veel dwarszit kan hij ineens ontploffen.'

Ik las dat u pas twee uur voor de opnamen begonnen aan uw broer vertelde dat hij het was geworden.
'Ik heb van tevoren veel getest met mijn broer, en wist al vrij snel dat hij Sébastien moest worden. Ik aarzelde zo lang juist omdat hij mijn broer is.'

U bent de zoon van regisseur Temur Babluani, die halverwege de jaren negentig stopte met filmen. Waarom stopte hij?
'Hij had geen vertrouwen meer in de filmwereld. Al zijn films werden gecensureerd.'

Met dat voorbeeld voor ogen, waarom besloot u zelf films te maken?
'Juist omdat de films van mijn vader zo veel onrecht waren aangedaan.'

En nu heeft u samen een film gemaakt...
'Mijn vader heeft het verhaal verzonnen, en hij vroeg of ik wilde mee regisseren. De film heet L'Héritage en speelt zich af in de Georgische hoofdstad Tblisi, maar verder kan ik er nog niet veel over zeggen. We zijn bezig met de post-productie.'

Was u vooraf niet bang. Ttwee kapiteins op één schip, enzo?
'Nee hoor. Het hangt van het schip af. En van de kapiteins.'