Een van de aandachttrekkers op het Nederlands filmfestival wordt ongetwijfeld Vox populi, de lang verwachte politieke satire van regisseur Eddy Terstall.

Vox populi is het laatste deel van Terstalls drieluik over de moderne Nederlandse samenleving, dat begon met euthanasie en homoseksualiteit in Simon ( 2004), werd gevolgd door vrije seks in Sextet (2007), en nu wordt afgesloten met de vaderlandse politiek in Vox populi.

De film volgt Jos Fransen, al jaren voorman van de Rood Groenen. Als Fransen, onder invloed van zijn nieuw verworven schoonfamilie (‘vrije jongens’ uit Amsterdam), ineens volkse meningen gaat spuien, schudt oud links op zijn grondvesten. Maar de stemmenwinst is enorm .

Terstall (1965), zelf kritisch lid van de PvdA, dacht bij Fransen aan een aantal politici: ‘Fysiek lijkt hij op Van Mierlo, maar hij heeft ook wel iets van Rob Oudkerk of een Jan Pronk, zeg maar het type Bourgondische grachtengordelpoliticus.’

In de film zit ook de duidelijk op Wilders geënte politicus Smeets, maar hij blijft in je film opvallend buiten schot. Waarom?
‘Hij is meer een van de randverschijnselen in mijn film. Ik wilde me richten op oud links, die wereld ken ik beter. En daar ligt ook de reden waarom het in Nederland is scheefgegroeid. Links heeft een omslag gemaakt. In de jaren zeventig was links het bastion voor vrijdenkers, feministen , en homo-activisten, maar die thema’s zijn weggekaapt door libertair rechts. Links heeft zitten slapen. En bezondigt zich nu aan betuttelracisme.’

Pardon?
‘Er worden andere maatstaven aangelegd voor mensen met een kleurtje. Dat is raar links zendelingengedrag. Een groot deel van de Nederlandse bevolking is wijsgemaakt dat kritiek op de islam racisme is. Eigenaardig, want kritiek op het katholicisme is nooit gezien als racistisch voor Limburgers. Religies zijn niet heilig, religies zijn ideologieën. En ideologieën zijn gewoon meningen. Een religie verkondigt een mening over God, maar heeft daarom nog geen speciale rechten. Ménsen hebben rechten, ideeën niet, die moeten zichzelf bewijzen.’

Je hebt je de afgelopen jaren actief met de politiek bemoeid. Hoe verleidelijk was het om die ervaringen te gebruiken?
‘Ik heb lang niet alles kunnen gebruiken, maar wel de teneur van wat ik aantrof. En tot mijn grote geruststelling kwam ik voornamelijk welwillende knulligheid tegen. Het idee dat Den Haag als een soort Big Brother alles maar voor iedereen wil bedisselen is onzin. Het is over het algemeen welwillendheid, overgoten met middelmatigheid en een enkel briljant moment.’

Jos Fransen laat zich wel heel makkelijk beïnvloeden door de volkse standpunten van zijn nieuwe schoonfamilie…
‘Jos is zwevende, net als de Nederlandse politiek. En dan ben je vatbaar voor simplificaties.’

Mij is toch helemaal duidelijk bij wie je sympathie ligt...
‘De film is ook niet bedoeld als politiek statement. Niemand wil kijken naar een politiek pamflet van anderhalf uur. Vox populi gaat over de mensen in de politiek, over de kloof tussen politiek en volk, over mannetjesmakers en ijdelheid.’

Hebben partijgenoten hem al gezien?
‘Mei Li heeft hem gezien, en ze moest erg lachen. Ze herkende veel van de machtsspelletjes in de fractiekamer, en het gekonkel van vrouwen onder elkaar.’

En Wouter Bos?
‘Nog niet. Ik wilde hem, en een aantal andere politieke kopstukken, uitnodigen voor de screening op het NFF, maar ik kreeg van het festival te horen dat de meesten zelf al kaartjes hadden aangevraagd.’

IJdelheid?
‘En nieuwsgierigheid.’

Wie verwacht je?
‘Ik heb begrepen dat Wouter Bos komt, en Femke Halsema. Maar ook Geert Wilders en Mark Rutte.’

In de film zit een mooie scène tussen Sjef, de zoon van de volkse Nico, en Zoë, de dochter van Jos. Achter in een tram spelen ze een spelletje waarin de ander telkens moet kiezen uit twee opties.
Verdrinken of verbranden, enzo. Tot slot ook voor jou een handvol zwart wit-keuzes…
Filmset of Tweede Kamer?
‘Filmset.’

Amsterdam of Hollywood?
‘Amsterdam.’

Simon of Sjef?
‘Oei, dat wordt ruzie met Cees [Geel, die Simon speelt ] of Johnny [de Mol, die Sjef speelt]. Eeeh…. Tara [Elders, die Zoë speelt].’

Moslim of Christen?
‘Christen.’

Beleid of provocatie?
‘Provocatie.’

Orde of chaos?
(voor het eerst neemt Terstall even de tijd) ‘Orde.’

Waarom?
‘Volgens mij zijn de fundamenten van onze maatschappij nog niet zo slecht.’

Vox populi gaat op 26 september in Utrecht in première, en draait vanaf 23 oktober in de bioscopen.