Het kinderfilmfestival Cinekid vroeg dit jaar een drietal animators om hun favoriete jeugdanimatiefilms uit te kiezen. Onder hen ook Michaël Dudok de Wit, de Nederlandse filmmaker die onder meer verantwoordelijk was voor de Oscarwinnende korte film Father and Daughter (2000), misschien wel de meest onbesproken titel in de 'Canon van de Nederlandse film'. De al jaren in Londen werkzame animator koos een zestal korte en twee lange animatiefilms uit.

Om maar te beginnen met de bekendste film in uw selectie; waarom Spirited Away?
Het is een exotisch verhaal, in een heel exotische situatie. Heel rijk aan ideeën en verbeelding. Miyazaki, de regisseur, heeft een speciaal talent om gevoelens die we hebben gekend als kind en als jong persoon opnieuw te vertalen in de symbolische taal van zijn films. Je hebt het gevoel dat hij met hele vertrouwde symbolen speelt. Ook al speelt het zich af in een heel exotische situatie, in dit geval een magisch badhuis in Japan, de film heeft meteen effect op je. En bovendien is Spirited Away gewoon prachtig gemaakt, met goede animaties, mooie kleuren, interessante details enz.

Alle door uw gekozen films, en dat geldt eigenlijk ook voor uw eigen werk, lijken zowel toegankelijk voor kinderen als voor volwassenen.
Ik zie graag films die tegelijkertijd op verschillende niveaus werken. Ik hou van films met een leuk entertaining verhaal,  maar die idealiter, net als Spirited Away, ook aanspreken op een dieper niveau, waardoor het dus ook volwassenen aanspreekt. Of bijvoorbeeld als de dialogen vol humor zitten die werkt met alle leeftijden. In verschillende van mijn eigen films heb ik inderdaad ook geprobeerd een kwaliteit te ontwikkelen die op verschillende niveaus werkt.



Uw collega Michael Hegner koos voor Cinekid oa de Japanse animatiefilm Grave of the Fireflies uit, toch een zwaarmoedige, zelfs hartverscheurende film  over twee kinderen die tijdens de Tweede Wereldoorlog volledig op elkaar zijn aangewezen.
Die zou ik zelf niet hebben gekozen. Het is trouwens een van mijn favoriete films. Ik denk wel dat hij aan kinderen getoond kan worden, als ouders er maar bij zijn om hun kinderen op te vangen, als ze vragen hebben. Want het is inderdaad een ongelooflijk droevig verhaal.

Heeft animatie de kacht om zware thema's zoals in Grave of the Fireflies op een voor kinderen meer toegankelijke manier te verbeelden?
Ja zeker , je kan een stijl geven aan het geweld en aan het lijden, waardoor je het als het ware kan verzachten. Al weet ik niet of de film minder geslaagd zou zijn in live action. Je zou misschien minder goed met de vuurvliegjes kunnen spelen, maar in principe kan iemand ooit dat verhaal pakken en er een mooie speelfilm van maken.

De tweede lange animatiefilm die u heeft uitgekozen, Mia et le Magou, is in Nederland nooit uitgebracht.
Mia et le Magou is inderdaad minder bekend, wel in Frankrijk. Ik weet eigenlijk niet waarom hij nooit in Nederland is geïmporteerd. Misschien is het te Frans op een bepaalde manier. Ik heb het aangeraden omdat het gewoon een mooie, warme familiefilm is die alle ingrediënten in zich heeft: humor, mooie kleuren, roerende beelden etc. Het is een film met een ecologische boodschap, en een boodschap over de relatie tussen mensen. Het goede tegen het kwade, de klassieke sprookjesboodschap.

De zes korte films lijken erg op uw eigen werk, wat betreft het gebrek aan dialoog, de minimalistische tekenstijl en een simpel gegeven als uitgangspunt.
Dat klopt, en dat is ook absoluut geen toeval. De meeste korte films zijn uitwerkingen van één idee, en dat is ook wat mij zo aantrekt. Je hoeft het publiek niet een uur lang in hun zetels te houden. Geen dialoog komt ook heel veel voor, de reden weet ik eigenlijk niet. Nou ja, mijn reden is; waarom heb je dialoog nodig als het zonder kan. In korte films kan je, net als bijvoorbeeld moderne dans, iets visueel uitdrukken, en dan heb je geen tekst nodig. De eenvoudige stijl is ook geen toeval, want vaak wordt de film gemaakt door één persoon of een kleine groep, en dan wordt het haast van nature, of je het nu wilt of niet, heel eenvoudig. Maar als creatief persoon houd ik bijzonder veel van de schoonheid van eenvoud.

Zijn het films die u als animator hebben beïnvloed?
Als je creatief bent en je houdt van de kunst van iemand anders dan kun je in zekere zin niet vermijden erdoor geïnspireerd te worden.

Wilde u de kinderen in aanraking laten komen met een ander type animatie dan wat ze normaal gesproken in de bioscoop en op televisie te zien krijgen?
Ja, want de commerciële animatie is makkelijk te vinden. Ik vond het juist leuk films uit te kiezen die zo opvallend en zo persoonlijk zijn. Al is een van mijn favoriete animatiefilms een Disneyfilm, Bambi, maar die wilde Cinekid liever niet kiezen omdat ze die niet al te lang geleden al hadden vertoond.

Hoe kijkt u aan tegen de ‘ commerciële’, met de computer gemaakte (3D) animatiefilms van Pixar en Dreamworks?
Het driedimensionale effect bij Up bijvoorbeeld vond ik heel fijn, heel prettig, maar na een tijdje vergeet je het eigenlijk want je wordt gewoon in het verhaal getrokken. En zo hoort het ook, je moet niet naar een film kijken vanwege nieuwe technieken maar gewoon omdat techniek het nog interessanter of realistischer maakt. Zelf heb ik op dit moment helemaal geen neigingen om die richting in te gaan, want ik vind het tweedimensionale juist heel aantrekkelijk. Maar ik kan mij best voorstellen dat wij deze techniek nog heel veel zullen zien. En gewone computeranimaties vind ik ook mooi. In het begin had het allemaal kinderziektes en de resultaten waren soms vreselijk. Maar in de Pixarfilms zijn de computeranimaties fantastisch.

Miyazaki zei ooit in een interview: ‘Ik denk dat CGI (Computer-generated imagery ) het potentieel heeft om te evenaren of zelfs te overtreffen wat de menselijke hand kan doen. Maar het is veel te laat voor mij om het uit te proberen.’
Oh, dat is heel interessant! Hij vindt zichzelf waarschijnlijk te oud om zich nog om te scholen, maar eerlijk gezegd gelukkig maar, want hij tekent zo prachtig.

Bent u zelf nog bezig met een nieuwe korte film?
Helaas kan ik daar niet meer over zeggen want er zijn nog een aantal onzekerheden, de financiering enz. Ik zou er graag over spreken want in zekere zin is het een project waar ik erg veel van hou, maar het is nog net te vroeg.

Met korte animatie is het vermoedelijk altijd lastig om de financiering rond te krijgen. Wat is dan toch die drijfveer om door te blijven gaan?
Ik zou zelf het antwoord ook wel willen weten. Het zit er gewoon, die motivatie om door te gaan. Maar vaak kijk ik ook of het wel de moeite waard is. Je zou misschien zeggen, ik heb geluk gehad, enkele van mijn films hebben succes gehad , dus het is ideaal om door te gaan, maar zo zie ik het niet. Ik blijf kijken; is dit nog wel echt wat ik wil doen. Er zijn nog zoveel andere leuke dingen in de wereld.