Carice van Houten: 'Ik leef overal waar ik mijn hoedje neerleg, zeg maar'

Tom Cruise, Leonardo DiCaprio, Jude Law. Even leek het er vorig jaar op dat Carice van Houten aan zo’n beetje elke megaster in Hollywood gekoppeld werd. Het succes van Paul Verhoevens Zwartboek, met een indrukwekkende Van Houten, had de deuren van Hollywood geopend. Niet op een kier, ze vlogen open.

En toen kwam de kater. Haar aandeel in Ridley Scotts eind vorig jaar verschenen politieke thriller Body of Lies, waarin ze de (bijna) ex van Leonardo DiCaprio speelt, werd er uitgeknipt. Bij het monteren bleek dat het plot rond haar personage niet werkte.

Zodat haar Hollywooddebuut dan maar moest plaatsvinden in Bryan Singers WO II-actiefilm Valkyrie, waarin ze Nina von Stauffenberg speelt, de vrouw van Claus Schenk von Stauffenberg (Tom Cruise), de Duitse kolonel die in juli 1944 een moordaanslag pleegde op Adolf Hitler.

Om de nieuwbakken Hollywoodactrice Van Houten half december – Valkyrie is net uit in Amerika – te spreken te krijgen is niet eenvoudig. Dat moet over verschillende schijven. Via de Nederlandse distributeur en haar Nederlandse manager, tot aan haar Amerikaanse agentschap, het prestigieuze CAA, dat ook de belangen behartigt van onder anderen Cate Blanchett, Kate Winslet, Scarlett Johansson en Meryl Streep.

Afgesproken is dat ik eerst bel met ene Trevor, van CAA, en dat hij me dan doorschakelt naar Carice. Na een paar minuten wachten volgt een professioneel-familiair ‘Gerhard, hier is… Carice van Houten ,’ en is het eindelijk zover.

Waar zit je nu?
Van Houten (met volle mond): ‘Ik eet een bordje warm fruit in mijn hotelkamer in New York. We hebben hier net de galapremière van Valkyrie gehad en morgen ga ik naar Los Angeles om daar weer een première te doen.’

Je bent onderdeel van de Valkyrie-promotietour, hoe bevalt dat?
‘Dat gaat op zich wel goed. Maar die pressjunkets. Elke viereneenhalve minuut een nieuwe journalist. Ik heb bij Zwartboek best veel pers gedaan, maar dit heb ik nog nooit beleefd.’

Wat is het gekste dat je hebt meegemaakt?
‘Weet je wat erg is? Ze hebben tepelstickers hier. Die moet je op je tepels plakken, zodat je die niet door je galajurk heen kan zien. Kom op zeg, waar slaat dat op. Ik ben toch een human being! En dan de paparazzi. Die staan de hele tijd voor je hotel. Dan kom je aan en is er echt een paparazzi -regen. En dat is agressief: daarbij vergeleken zijn de Nederlandse paparazzi teletubbies. Je hebt echt het idee dat als je niet kijkt, dat je geliquideerd wordt. De pers is hier sowieso heel agressief. Ik heb laatst wat met Bill Murray gegeten, en dat wordt dan meteen opgepikt en er worden allerlei verhalen bij verzonnen. Het is echt uitkijken hier.’

Bill Murray, die zit niet in Valkyrie…
‘Die heb ik dan weer via via ontmoet.’

Via via? Hoe gaat zoiets?
‘Ze zijn allemaal veel ondernemender hier . Zo van, je moet die en die ontmoeten. Wat dat allemaal waard is weet ik nog niet precies, maar het is wel leuk. En het is ook nodig, omdat Amerika zo enorm is en je elkaar op de een of andere manier toch moet zien te vinden. Omdat ik hier bij een groot agentschap zit, een van de grootste van Amerika, worden er ontmoetingen voor me geregeld. Laatst met een regisseur [Van Houten wil liever niet zeggen met wie–red.] en dat klikte heel erg. En hij vertelde me dat als ik in New York was, dat ik dan even met Bill moest bellen.’

Je werd door Tom Cruise persoonlijk uitgezocht voor deze rol. Maakt zoiets je extra zenuwachtig?
‘Wel een beetje. En de eerste ontmoeting vond ik ook heel eng, hoor. Mij werd verteld dat ik om kwart over twee op de achtste verdieping van dat en dat hotel werd verwacht door Tom Cruise. Ik heb daar een hele dag door in spanning gezeten. Een uur voor de afspraak belde ik nog even met een vriendin, die een heel zwaar jaar achter de rug heeft, met het idee dat ik me even kon focussen op dingen die echt belangrijk zijn. En dat hielp ook wel even, tot het moment dat ik de afspraak had. Ik liep naar binnen, maar hij was er nog niet. Op een tafel lag een boek over vliegtuigen uit de jaren veertig, want Tom is gek op alles wat met vleugels te maken heeft. Daar ben ik maar in gaan kijken. Toen hij binnenkwam bleef ik expres nog even quasi geïnteresseerd doorbladeren. Maar ik zag niets, natuurlijk. Toen hij me aansprak heb ik de eerste twee minuten non stop gebloosd. Daarna ging het wel. Tom was erg lief en was oprecht geïnteresseerd in mijn familie.’

Je hebt de reputatie van een flapuit, heb je Tom ook nog wat vragen over zijn turbulente privéleven gesteld?
‘Nee, joh. Het lijkt wel of ik een grote bek heb, maar als puntje bij paaltje komt, ben ik nog steeds die kleine grijze muis uit mijn jeugd .’

En op de set? Kim van Kooten vertelde dat je je erg bemoeid hebt met het script van Alles is liefde. Kan zoiets ook in Hollywood?
‘Ik heb wel iets verzonnen. Als de kolonel uit Afrika thuiskomt bij zijn gezin hebben we samen een momentje. Dan gaan onze kinderen allemaal een dansje voor hem doen. En zijn kleinste dochter zet dan zijn officierspet op en salueert hem . Wat voor hem, hij is net zijn hand en twee vingers kwijtgeraakt in Afrika in een oorlog waar hij niet meer in gelooft, nogal pijnlijk is. Dat momentje heb ik bedacht.’

Je zit niet zo heel lang in de film. Was je rol in het script groter?
‘Er zat nog een dansscène in. Die is er uitgeknipt, en dat is maar goed ook want dat zag er niet uit. En nog een scène dat ik de kinderen naar bed breng. Alleen blikken, maar wel een interessante scène. Maar goed, die moest er ook uit.

Heb je je – juist omdat je maar even in beeld bent – extra goed voorbereid op je rol?
‘Ik sta niet echt bekend om mijn research. Dit is de eerste keer dat ik een bestaand persoon speel , maar ik weet niet hoe deze Nina von Stauffenberg praatte of zich bewoog. Dat vind ik ook niet zo interessant. Ik heb wel een boek over haar gelezen. Ik heb me vooral geconcentreerd op wat me aan haar karakter en de situatie opviel. Haar moedigheid en waardigheid, en die moet je dan in die vier scènes zien uit te vergroten en over te brengen. Dat is de uitdaging. Haar hele biografie laten zien in vier minuten. Dat kan natuurlijk niet, maar je probeert het wel.’

Was je lang op de set van de film?
‘Een maand. Je moet beschikbaar zijn als ze iets willen veranderen. Maar je wordt voor een maand betaald, ook al werk je maar een dag.’

Wat doe je dan al die tijd? Beetje rondhangen op de set?
‘Ja, en je laat iedereen voor je rennen. (lacht ). Dat was wel grappig, want na Valkyrie ben ik direct doorgevlogen naar Marokko , waar ik drie dagen was voor Body of Lies, waar ik nog zo glorieus ben uitgeknipt. Ik voelde me daar heel alleen. Ik had daar maar één vriend, een Marokkaanse jongen die de hele tijd mijn tas wilde dragen. Ik had nog zoiets van , ik kan echt mijn eigen tas wel dragen, maar vond het wel een lieve jongen, en ik kende dergelijke jongens ook van de opnamen voor Valkyrie, dus ik liet hem maar begaan. Kwam ik na drie dagen op het vliegveld, bleek hij al mijn geld te hebben gestolen! Dat was typerend voor die film. De enige vriend die ik op de set gemaakt had, pikte mijn geld.’

Wat doet het met je zelfvertrouwen als je uit een film geknipt wordt?
‘Leuk is het niet. Het voelt toch als een afwijzing. Het probleem met de opnamen was dat ik daar in een geoliede machine terecht kwam. Het was voor mij best een big deal om voor drie dagen binnen gevlogen te worden om wat erotische scènes te doen met Leonardo DiCaprio. Dat roep ik dan niet de hele tijd, maar je hoopt toch dat er daar iemand is die dat een beetje snapt. Maar zo hard is Hollywood ook. Ik ben voor hun toch maar een Hollands actricetje dat een paar scènes komt spelen. Ik kwam net van Valkyrie af, en moest daarna nog door naar Parijs, Montreal, Toronto. Ik was toen de weg wel een beetje kwijt.’

Waar leef jij eigenlijk?
‘Waar ik leef? Overal waar ik mijn hoedje neerleg, zeg maar.’

Heb je nog het gevoel dat je ergens thuis hoort?
‘Nou nee. Ik ben nu even helemaal niet gefocust op Nederland. Ik richt me vooral op Europa en Amerika en hoop dat daar iets uitkomt.’

Ik sprak je een jaar of drie geleden naar aanleiding van Knetter en toen zei je dat je niet zonodig naar Amerika hoefde. Maar je zit nu in Amerika en het is ineens of alles moet…
‘Voor mij gaat het veel organischer dan het er voor de buitenwereld uitziet, hoor. Je past je snel aan de nieuwe situatie aan. En je legt de lat gewoon wat hoger.’

Je jaagt nog steeds je eigen dromen na?
‘Absoluut. Ik kom natuurlijk ook op plekken waarvan ik denk blèèhh: dat lelijke Hollywood en dat keiharde leven-op-doodspel van de agenten. Dat vind ik nog steeds walgelijk. New York trekt me veel meer. Omdat het overal tussenin ligt. Het is een beetje Amsterdam in  het groot, en je zit ook niet te ver van Hollywood. En niet alles draait er om film. Je hebt hier ook veel kunst en cultuur.’

In Nederland liep je nooit feestjes af. Kan dat in Amerika ook, of is het daar een kwestie van netwerken of verzuipen?
‘Je moet hier wel de weg kennen. En het is voor mij moeilijker om hier de zin van de onzin te scheiden., weet je. In Nederland ken ik de feestjes wel. Ken ik de mensen. In een ander land is dat lastiger, maar ook leuker. Ik geniet echt van de andere omgeving. Dat je even helemaal referentieloos bent, en weer helemaal opnieuw moet beginnen. Dat ik de positie die ik in Nederland heb hier niet heb.’

Dat zal niet alleen maar leuk zijn.
‘Het is ook wel eens frustrerend. Dat ik iets heb van godver, dat zou ik veel beter kunnen, maar dan gaat die rol toch naar die actrice van naam. Maar dat zullen mijn collega’s in Nederland ook wel eens van mij hebben gedacht. (lacht)’

Voorlopig zit jij in Amerika?
‘Ja, nu even wel.’