Een van de Young Turks in het programmaonderdeel Young Turkish Cinema is filmmaakster Yesim Ustaoglu, die in Rotterdam Pandora’s Box presenteert, een familiedrama over ontheemde zielen.

Twee kibbelende zussen en hun – in leeftijd in ieder geval – volwassen hasjbroer moeten van de grote stad naar het platteland, waar hun hoogbejaarde moeder de eerste tekenen van Alzheimer vertoont. Moeder gaat mee terug naar Istanboel en wordt daar van het kastje naar de muur geschoven. Alleen haar opstandige kleinzoon Murat neemt de tijd voor haar. Dat is in vogelvlucht het verhaal van het Turkse familiedrama Pandora’s Box.

Grote revelatie van deze prettig voortkabbelende film is de 90-jarige actrice Tsilla Chelton. Regisseur Ustaoglu vond haar niet in Turkije, maar in Frankrijk. ‘Ze is Belgische, en werkte tot de komedie Tatie Danielle (1990) vooral in het theater . Ik heb natuurlijk eerst in Turkije gezocht naar de grootmoeder, maar ik kon daar niemand vinden. Of ze hadden geen zin meer om te acteren, of ze hadden geen tijd, omdat ze vast zaten aan tv-series. Ik zag Madame Chelton in een film en heb haar in Parijs opgezocht. Toen ik haar zag, wist ik gelijk dat zij het moest worden. Ze is sterk, en heeft een heel droogkomisch gevoel voor humor.’

Werken met een 90-actrice kent zo zijn eigen uitdagingen. Ustaoglu: ‘De grootmoeder woonde in het script aanvankelijk in een dorpje hoog in de bergen. Maar voor bejaarde mensen geldt: hoe hoger, hoe gevaarlijker. Zij mocht niet boven de 500 meter komen – dat heeft te maken met luchtdruk, die weer gevaarlijk is voor de bloeddruk – zodat ik het scenario heb moeten aanpassen.’

Ook op de set paste de filmmaakster zich zoveel mogelijk aan haar stokoude diva aan. ‘Ik streefde ernaar al haar scènes in één take op te nemen, en we hadden als regel dat we pas zouden beginnen als zij er klaar voor was. Maar vergis je niet, soms had ze meer energie dan de rest op de set.’

De kinderen in de grote stad, de oude moeder op het platteland. Het laat zich raden dat Pandora’s Box een commentaar is op het Turkije van nu, dat op het snijvlak van traditioneel en modern balanceert. Te oordelen naar de persoonlijke problemen van de twee zussen en hun broer verkeert dat Turkije in een enorme wanorde. Er is onderling geruzie, niemand weet meer wie hij is, liefdes lopen spaak. Is dat hoe Ustaoglu het leven in het moderne Turkije ziet? Geconfronteerd met de vraag verschijnt er een flauwe glimlach op haar gezicht. ‘Dat geldt toch niet alleen voor Turkije? Als je het mij vraagt geldt dat voor de hele wereld.’