In Never Let Me Go is de levensverwachting van de mens honderd jaar, maar dat kan alleen als er voldoende donoren zijn... Een gesprek met regisseur Mark Romanek en actrice Keira Knightly.

De Amerikaanse regisseur Mark Romanek (1959) begon zijn carrière in de jaren negentig als videoclipmaker. Bij Propaganda and Satellite Films had hij een eigen kamertje. Zijn buurman was Spike Jonze en een paar kamers verder werkte David Fincher. Met z’n drieën zouden ze jarenlang de koers van de videoclip bepalen. Zo werd Romaneks verbluffende video voor het nummer ‘Closer’ van Nine Inch Nails opgenomen in de permanente collectie van het New-Yorkse Museum of Modern Art.

Maar waar collega’s Jonze en Fincher een voet tussen de deur kregen in Hollywood, wil het met Romaneks filmcarrière niet echt lukken. En dat terwijl hij in 2002 bijna doorbrak met de thriller One Hour Photo, die opviel omdat Romanek komiek Robin Williams – ‘against type’ – de rol van een enge stalker liet spelen. De critici waren onder de indruk en het publiek was nieuwsgierig. Toch duurde het tot 2010 voordat One Hour Photo een opvolger kreeg.


Mark Romanek op de set van Never Let Me Go

Never Let Me Go is een verfilming van de gelijknamige roman van de Britse Japanner (of Japanse Brit) Kazuo Ishiguro. In het boek en de zeer getrouwe verfilming volgen we de vrienden Kathy, Ruth en Tommy. Als jonge kinderen in een vreemd soort weeshuis, tot jong volwassenen en hun eerste kennismaking met de buitenwereld.

Op het eerste gezicht is Never Let Me Go een coming of age-verhaal over dit drietal. Kathy is verliefd op Tommy en de timide Tommy op haar, maar beste vriendin Ruth is jaloers en pakt Tommy van haar af.

Als je wat beter kijkt zie je dat Kathy, Ruth en Tommy geen normale kinderen zijn. Dankzij een medische doorbraak is de levensverwachting van de mens opgeschroefd naar honderd jaar. Maar dat kan alleen als er voldoende donoren zijn… Tijdens het London Film Festival waren regisseur Romanek en actrice Keira Knightley, die Ruth speelt, in Londen om de film toe te lichten.

Mark Romanek
Waarom Kazuo Ishiguro?
Romanek: ‘ Omdat ik een grote fan ben van zijn boeken. Ik heb ze allemaal gelezen, en Never Let Me Go las ik in de week dat het uitkwam. Ik was geraakt door hoe origineel en gek het boek was, en tegelijk hoe oprecht en emotioneel. De ideale combinatie , omdat je het publiek een nieuwe ervaring kan bieden, die ook nog eens ergens over gaat.’

Het is moeilijk te zeggen waar het over gaat zonder al te veel weg te geven…
‘Er zit inderdaad een geheim in de film, maar dat wordt al in de eerste akte prijsgegeven. Het is geen twist aan het einde, zoals bijvoorbeeld bij The Sixth Sense. En Kazuo vindt het helemaal niet erg als mensen dat weten. Het element van de donoren en klonen maakt de film in feite een sf-film, maar Kazuo koos die elementen alleen maar om de thema’s te verduidelijken. Never Let Me Go gaat over liefde, over sterfelijkheid, en over hoe weinig tijd we hier op aarde hebben. De sf-metafoor is er alleen maar om dat te verduidelijken.’

Vandaar dat deze sf-film er helemaal niet uitziet als een sf-film?
‘Ook. En waarom zou je in een sf-film per se ruimteschepen en futuristische gebouwen moeten hebben? We hebben het wel even geprobeerd, maar iedere keer dat we in de ontwerpfase bezig waren met iets wat er futuristisch uitzag, voelde het niet goed en gooiden we het er weer uit.’

Hoe krijg je de acteurs in de juiste sfeer, want alles draait om sfeer in deze film?
‘We hebben ons sterk laten leiden door het boek. Daarin zit een toon die we allemaal voelden en waar we ons aan hebben gehouden. Alle acteurs hadden een exemplaar van het boek bij zich op de set, en elke keer als ik naar een set reed luisterde ik naar een audioversie van het boek. We hebben ons allemaal ondergedompeld in het boek.’

Waarom koos u Keira Knightley als Ruth?
‘Wel, we hebben eerst Carey Mulligan gecast voor de rol van Kathy; en daarna nam Keira contact met ons op. Of zij de rol van Ruth mocht spelen. Omdat ze het een mooie rol vond, en omdat ze in het echte leven een goede vriendin van Carey is.’

Moest u overtuigd worden ?
‘O nee, helemaal niet. Ik vond haar een fantastische keuze. Ik weet niet of we haar die rol hadden aangeboden, want we waren bang dat ze nee zou zeggen omdat het niet de hoofdrol is. Het is trouwens wel een flinke rol, sterker nog, ik geloof dat ze meer tekst heeft dan Carey…’

Keira Knightley
Ik hoor net dat u vooral meespeelt vanwege vriendin Carey Mulligan.
‘Dat was inderdaad een belangrijke reden. Het komt maar heel weinig voor dat je in een film met vrienden kan werken. Carey en ik zijn al zes jaar vriendinnen, sinds we samen Pride en Prejudice hebben gedaan. Het past ook goed in deze film, want onze personages zijn samen opgegroeid. Het zijn bijna zussen, en daar kunnen wij ons wel iets bij voorstellen.’


Keira Knightley

En dan verpest je als Ruth haar leven…
(lacht) ‘Ja, dat klopt. Ik denk dat ik in deze film iemand speel die het dichtst komt bij wat je een schurk kan noemen.’

Wel de meest fragiele schurk uit de filmgeschiedenis.
‘Fragiele schurk, die moet ik onthouden... Maar vergeet niet waarom ze doet wat ze doet. Hun wereld is verschrikkelijk. Somber en grauw. En wat doe je als je geen toekomst hebt, geen uitweg wordt geboden? Als je in feite levenslang bent opgesloten? Ruth is jaloers en bang, en ze is niet sterk genoeg om die krachten te weerstaan.’

Hoe kom je dicht bij zo’n personage?
‘Door er heel veel over na te denken. En door vragen te stellen. Waarom doet ze wat ze doet?’

Aan wie stelt u die vragen?
‘Aan mezelf.’

En als er geen antwoorden komen?
‘Die komen altijd, want dat is mijn werk. Ik moet beslissingen nemen over personages. Het hielp dat we Kazuo’s boek hadden, en dat Kazuo ook op de set was, zodat we hem vragen konden stellen. En dat ik met een goede vriendin aan de film werkte. Carey en ik hebben eindeloos over de personages gepraat.’

Ruth is een extreem ingehouden personage. Is dat moeilijk te spelen?
‘Het was grappig genoeg een van de pleziertjes van de rol. Inderdaad is de toon van het boek heel ingehouden. Wat eigenlijk raar is, want het boek is een tragedie, en tragedies zijn bijna per definitie episch. Maar dit was een tragedie die we moesten spelen met de rem erop. Er waren grenzen en we moesten goed opletten dat we daar niet overheen gingen. Dat we niet de hele tijd in huilen zouden uitbarsten, bijvoorbeeld. Dat zou saai zijn.’