David Fincher regisseerde de Amerikaanse versie van The Girl With The Dragon Tattoo, met de onbekende Rooney Mara als biseksuele computerhacker Lisbeth Salander. ‘Vriendinnen vonden me geknipt voor de rol. Ik vroeg me af of ik me beledigd moest voelen.’

Natalie Portman viel af omdat ze te moe was na drie films op een rij ( waaronder Black Swan); Scarlett Johansson was te sexy (‘Marilyn Monroe op een motor’) en Jennifer Garner was te lang. Op de zoektocht naar de juiste Lisbeth Salander zijn heel wat bekende actrices de revue gepasseerd. En ook minder bekende: zoals de Australische Sophie Lowe en de jonge Britse Katie Jarvis (uit Andrea Arnolds Fish Tank). Zelfs Yo-Landi Vi$$er van de Zuid-Afrikaanse rap/rave-band Die Antwoord werd overwogen.

Het was dan ook de belangrijkste beslissing die regisseur David Fincher moest nemen voor de Amerikaanse versie van The Girl With the Dragon Tattoo. Want de reden dat er wereldwijd meer dan zestig miljoen boeken van Stieg Larssons Millennium-trilogie werden verkocht is helder: Lisbeth Salander.



Een klein, androgyn schepsel , dat zich hult – verhult eigenlijk – in een punky-gothic outfit. Een wandelende paradox. Graatmager en ijzersterk. Opvallend en onzichtbaar. Slachtoffer en dader. Een biseksuele computerhacker die het in het eerste deel van de trilogie samen met journalist Mikael Blomkvist opneemt tegen neo-nazi’s, seriemoordenaars , corrupte advocaten, politie en justitie, én het grootkapitaal. In de Zweedse verfilming werd ze gespeeld door Noomi Rapace, die daarna prompt wereldwijd doorbrak en nu in de ene na de andere Amerikaanse blockbuster opduikt (hadden ze Carice niet voor die rol kunnen vragen!?).

Rapace is goed, maar Salander is beter. En dus was er na de Zweedse film nog ruimte voor een Amerikaanse versie. En voor een Amerikaanse Salander. Dat werd de onbekende, 26- jarige Rooney Mara. Haar enige wapenfeit was een bijrol als het vriendinnetje van Mark Zuckerberg in The Social Network. Al in de eerste minuten zien we hoe ze het uitmaakt met de contactgestoorde Zuckerberg, die later miljarden zal verdienen als oprichter van Facebook.

Een beetje raar
In The Social Network, niet toevallig ook geregisseerd door David Fincher, is zij normaal en sociaal aangepast. In The Girl With The Dragon Tattoo is ze het buitenbeentje. Cast against type? Zeker, maar dan in The Social Network, niet in Dragon Tattoo . Want ze is echt ‘een beetje raar’. Dat zegt ze tenminste zelf, begin december in Stockholm, waar ze samen met Fincher en acteur Stellan Skarsgard over de film komt vertellen.

Niet van harte, want afgezien van een beetje raar is Mara ook ‘verlegen en gereserveerd’. Acteren is voor haar – en ze vermoedt voor veel collega’s – jezelf verstoppen in andere mensen. ‘Vriendinnen reageerden enthousiast toen ze hoorden dat ik in de race voor de rol was. Ze vonden me geknipt voor Salander. Ik vroeg me af of ik me beledigd moest voelen .’

© null



In de film is het haar van Mara zwart geverfd en zijn haar wenkbrauwen gebleekt. Die gebleekte wenkbrauwen geven haar gezicht iets opens en onbestemds. Als een engel, maar dan wel een wraakengel. Want dat Salander universeel zo aanspreekt, is vooral omdat ze weigert zich als slachtoffer te gedragen. Als ze door haar advocaat anaal verkracht wordt, kruipt ze niet in haar schulp, maar koopt ze een enorme koperen dildo en trapt die letterlijk bij de advocaat naar binnen. En juist deze scène moesten Mara en de andere bijna-Salanders van Fincher voorspelen op de auditie.

Aan Mara zou hij later, nadat hij haar na drie maanden van tests en audities eindelijk had goedgekeurd, een lijstje met films meegeven ter voorbereiding. Daarop stonden onder andere Larry Clarks Kids en Gaspar Noé’s Irréversible, met de geruchtmakende, tien minutendurende verkrachtingsscène . Fincher: ‘Zodat ze wist hoe het moest voelen als je naar zoiets kijkt.’

145 dagen
De perfectionistische regisseur van onder meer Se7en, Fight Club en Zodiac houdt namelijk niet van half werk. Stellan Skarsgård, die in de film grootindustrieel Martin Vanger speelt, herinnert zich de vele repetities in aanwezigheid van scriptschrijver Steve Zaillian.‘Het script werd de hele tijd herschreven. De reden dat Fincher zo lang over zijn films doet is dat hij, als hij niet tevreden is, een scène laat overspelen. En als hij nog niet tevreden is, laat hij het weer overspelen. En als hij dan nog niet tevreden is, laat hij de scène herschrijven, en probeert hij het opnieuw.’ De opnametijd van Dragon Tattoo was 145 dagen. Drie keer zoveel als gemiddeld bij een grote film.

Het duurde even voordat Fincher de juiste actrice voor Salander had gevonden. ‘Ik zocht iemand aan wie ik het werk kon overdragen. Tegen wie ik kon zeggen: “Dit wil ik, en dit is voor mij belangrijk. Pak het op en doe er iets mee.” Belangrijk voor mij was dat Salander een echt mens was, geen superheld of stripfiguur. Je moest haar op straat kunnen tegenkomen.’

Mara was ook altijd op zoek naar menselijke trekjes in Lisbeth, en vindt dat uiteindelijk ook haar belangrijkste bijdrage aan het personage: ‘Noomi Rapace was fantastisch, en natuurlijk zullen er overeenkomsten zijn in onze vertolkingen. Het is hetzelfde boek, hetzelfde verhaal. Maar wat ik mooi vond in het boek is dat Lisbeth heel hard en streng kan zijn, maar ook dat ze iets onschuldigs heeft, een zekere naïviteit. Dat wilde ik naar boven halen.’