Alweer een nieuwe film van kluizenaar/filmmaker Terrence Malick: To the Wonder. Cinema.nl sprak met hoofdrolspeelster Olga Kurylenko. ‘Ik was wel verrast toen ik de film voor het eerst zag.’

Eerst waren er vier films in dertig jaar – Badlands (1973), Days of Heaven (1978), The Thin Red Line (1998) en The New World (2005) – en ineens is er elk jaar een film. Op Gouden Palm- winnaar The Tree of Life (2011) volgde To the Wonder (2012), en op de rol staan al Knight of Cups (2013) en Voyage of Time (2014). De wegen van kluizenaar/ filmmaker Terrence Malick zijn ondoorgrondelijk.



Je zou bijna denken dat hij met het naderen van de dood – Malick is bijna zeventig – de productie heeft opgevoerd. Het zijn ook geen kleine thema’s die hij aanpakt in zijn films. The Tree of Life gaat over de plek van de mens op aarde, en To the Wonder, dat nu eindelijk de Nederlandse bioscopen bereikt, over de wanhopige zoektocht van de mens naar Liefde en God.

De plot van To the Wonder is even simpel als onbelangrijk. In Parijs worden de Amerikaanse Neil ( Ben Affleck) en alleenstaande moeder Marina (Olga Kurylenko) verliefd op elkaar. Marina en dochter Tatiana gaan met Neil mee naar Amerika, naar de uitgestrekte ‘flatlands’ van Oklahoma, waar Marina steeds ongelukkiger wordt, en Neil weer contact zoekt met Jane, zijn ex.

Zonder script
Zo’n verhaallijn suggereert enige spanning, maar die wordt door Malick stelselmatig ondermijnd. Het gaat hem niet om de exacte gebeurtenissen die bij Neil en Marina tot de verwijdering leiden, maar hij wil laten zien wat het simpele feit dat zoiets gebeurt met deze mensen doet.

In To the Wonder zitten vrijwel geen dialogen. Want Malick wil niet dat we begrijpen waarom de twee uit elkaar drijven, maar dat we het voelen. En dat wil hij bereiken door de muziek, de montage en de poëzie van de beelden. En natuurlijk via de acteurs.

En wil het publiek iets kunnen voelen, dan moeten eerst de acteurs het voelen. Malick heeft daar zo zijn eigen tactiek voor, vertelde hoofdrolspeelster Olga Kurylenko vorig jaar september op het filmfestival van Toronto. ‘Terry werkt zonder script. Hij wil dat we improviseren. Wat niet wil zeggen dat op de set alles kan. Iedere dag kreeg ik van hem een tiental pagina’s waarin hij zijn persoonlijke gedachten en mijn dialogen van die dag had opgeschreven. Die informatie moest ik als een spons in me opnemen, en de rest van die dag met me meedragen. Als voedsel voor de gevoelens en emoties van mijn personage. Tijdens de opnamen wilde ik vaak iets zeggen wat op die pagina’s stond, maar dan zei hij: “Nee, niets zeggen. Dat hoeft niet. Wees het! Stilte is sterker”.’

Malick ontdekt een film altijd in de montage. Als acteur weet je dus nooit wat er in de film belandt. Is dat eng?
Kurylenko: ‘Ik maakte me er niet zo druk over. Ik wist dat heel veel van wat ik speelde niet in de film zou komen. We schoten veel te veel voor een film van twee uur... of drie uur. Ik was wel verrast toen ik de film voor het eerst zag. Ik had vooraf geen heldere voorstelling van de film, omdat er geen script van was, maar achteraf ben je toch benieuwd waarom die ene scène de film wel gehaald heeft en de andere niet.’



En dat u de film geworden bent. Want veel meer dan collega’s Ben Affleck en Rachel McAdams bent u Malicks muze. Was dat ook een verrassing?
‘Een beetje wel. Hij had me vooraf verteld dat To the Wonder het verhaal van Marina zou zijn, maar bij hem weet je het nooit. Dat ik verreweg het meeste op de set was, iedere dag als eerste kwam en als laatste weer ging, waren natuurlijk aanwijzingen, maar achteraf ben ik toch blij dat hij niet tegen me gelogen heeft.’ (lacht)

Rachel Weisz, Michael Sheen, Jessica Chastain, Barry Pepper... Ze zijn allemaal uit de film gesneden.
‘Maar Jessica kwam maar één dag. En ja, het is altijd spannend als je met Terry een film maakt. Je weet nooit wat er uiteindelijk in de film komt. Het draait allemaal om vertrouwen.’

Hoe heeft hij uw vertrouwen gewonnen?
‘We hebben heel veel gepraat, en dan weet je of je iemand kan vertrouwen of niet.’

Waar praatten jullie over?
‘Over het personage en het verhaal. Ik had huiswerk voor de film meegekregen. Malick wilde dat ik Anna Karenina van Tolstoj en De idioot en De gebroeders Karamazov van Dostojevski las. Of eigenlijk herlas, want ik had ze al eens gelezen. En dat begreep ik wel.’

Waarom dan? Want ik heb ze niet allemaal gelezen.
(lacht) ‘Hij wilde dat ik me door de vrouwelijke personages zou laten inspireren. Dat denk ik, tenminste, want hij heeft het me nooit verteld. De vrouwen in die boeken zijn heel open, maar ook lomp en direct. Die combinatie wilde hij ook in de film. Verder neem ik maar aan dat ik Anna Karenina moest lezen vanwege de niet beantwoorde liefde en het lijden voor de liefde van Anna. En de boeken van Dostojevski omdat de vrouwen daarin ook rivalen in de liefde hebben.’



Maar in To the Wonder zien we Marina en Jane helemaal niet samen…
‘Dat zit niet in de film , maar hebben we wel opgenomen. Dat waren heel, hoe zal ik dat zeggen... heel nobele scènes. Net als in de boeken van Dostojevski. Marina en Jane schreeuwen niet tegen elkaar, of trekken elkaar de haren uit. Ze benaderen elkaar juist met veel respect. Het is bijna of ze van elkaar houden. Een soort haat-liefde. Omdat ze beiden van de zelfde man houden, en als rivaal probeer je uit te vissen van welke kwaliteiten in de ander hij zou kunnen houden. Dat respect is tegenwoordig helemaal verdwenen tussen vrouwen, volgens mij. Mannen hebben het nog wel.’

Een beetje omgekeerde evolutie…
‘ Inderdaad. En dat geldt niet alleen op dat gebied, vrees ik. Veel dingen bewegen zich tegenwoordig in een verkeerde richting. Technisch kunnen we steeds meer, maar in emotioneel opzicht gaan we achteruit. En daarom is het zo belangrijk dat Terry zulke films blijft maken. Waarin hij dat ongrijpbare probeert vast te pakken.’