Phyllis Nagy over Carol: 'Het is een liefdesverhaal. Meer niet'

Het is begin jaren vijftig en bijna Kerstmis. De jonge Therese is verkoopster in een sjiek Amerikaans warenhuis en de al wat oudere Carol is op zoek naar een cadeau voor haar dochtertje. Wanneer de blikken van de vrouwen elkaar kruisen, is het meteen duidelijk: liefde op het eerste gezicht. Maar begin jaren vijftig is die liefde nog verboden.

Wat volgt in het in Cannes bejubelde liefdesdrama Carol is een spannend, aangrijpend en opwindend verhaal over die verboden, maar onstuitbare aantrekkingskracht.

Veel lof ging in Cannes naar de trefzekere regie van Todd Haynes, de prachtige fotografie van cameraman Ed Lachman en de voortreffelijke hoofdrollen van actrices Cate Blanchett (Carol) en Rooney Mara (Therese). Scenarioschrijfster Phyllis Nagy werd een beetje vergeten.

Ten onrechte, want eigenlijk verdiende Nagy al die lof het meest. Niet alleen vanwege haar subtiele en gewaagde script , ook omdat ze daar vijftien jaar lang mee heeft lopen leuren. Zonder haar was de film er nooit gekomen. Ik sprak haar daags na de wereldpremière van Carol in Cannes.

Hoe was het om de film met publiek te zien?
Phyllis Nagy: ‘Ik heb doodsangsten uitgestaan! Ik had geen idee hoe het publiek erop zou reageren. Ik ging er vanuit dat er na de film een applausje zou opklinken, dat we dan even zouden opstaan om dat netjes in ontvangst te nemen, en vervolgens zouden weggaan. Maar nee, ze bleven maar klappen. Ik had geen idee wat er van me verwacht werd. Ik keek vragend naar Cate en Rooney. Zo van: moeten wij ook blijven staan? Die knikten alleen maar. Dus heb ik al dat applaus maar over me heen ­laten komen.’

Zoete wraak voor iemand die vijftien jaar met het script heeft moeten leuren. Wat kreeg u zoal te horen als het weer werd afgewezen?
‘Meestal zeiden ze: twee vrouwelijke hoofdrollen, mannen die alleen op de achtergrond een rol spelen – daar komt nooit genoeg publiek op af. Ik vrees dat er in die vijftien jaar veel vergelijkbare films om die reden zijn afgewezen. Ik hoopte nog even dat toen Brokeback Mountain onverwacht een hit werd in 2005 alles anders zou worden. Maar nee, er veranderde niets. Brokeback Mountain gaat dan ook over twee mannen die verliefd op elkaar worden. ­Bovendien liep die film slecht af. Zoals zo vaak in de gay cinema. Alsof je als gay gestraft moet worden, omdat je verliefd wordt. De hoofpersonages in Carol schamen zich niet en worden niet gestraft, en daarmee was het ineens een heel subversieve film geworden. Net als de roman The Price of Salt van Patricia Highsmith trouwens, waarop mijn script gebaseerd is. Dat boek kwam uit in 1952 en was zijn tijd ver vooruit. Misschien was het makkelijker geweest als ik een komedie had geschreven. Je weet wel, van die buddy movies, maar dan met vrouwen. Daar wordt nog wel eens geld mee verdiend. Maar goed, in de zomer van 2013 stonden de sterren eindelijk goed. Cate Blanchett maakte zich sterk voor het script en even later waren ook Todd Haynes en Rooney Mara aan boord. Daarna ging het snel.’

In de film is Therese veel jonger dan Carol, maar ondanks dat verschil in leeftijd zijn ze vrijwel even sterk in de relatie. Was dat omdat u niet wilde dat Carol zou overkomen als een seksueel roofdier?
‘Ik hou niet zo van de term seksueel roofdier... Maar inderdaad, Carol neemt het initiatief. Therese moet dan ook spannend genoeg zijn om de interesse te kunnen wekken van iemand zo sterk en zelfverzekerd als Carol.’

Er zit een hevige seksscène in de film. Is zoiets één regel in het script, of schrijft u een hele pagina vol ?
(lachend) ‘Er was inderdaad aardig wat beschrijving. Geen camerahoeken ofzo, maar gewoon wat er gebeurt. Carol kust Therese, dan dit, dan dat. En dan hebben ze seks. Ik gaf wel aan dat het er echt moest uitzien. Want dat was voor mij het belang van die scène. Dat die daad van schoonheid en ­ tederheid plaatsvindt in een goedkoop motel. In een groezelige kamer, waar overal rommel ligt. Zo wilde ik benadrukken dat hun liefde echt is en geen valse romantiek. Het is mooi omdat zij mooi zijn, niet vanwege de plek.’

Ik las dat Cate, moeder van vier kinderen, gisteren tegen een verslaggever van Variety heeft gezegd dat ze relaties met vrouwen heeft gehad. Bent u blij dat iemand als zij zoiets tegenwoordig durft te zeggen?
‘Was je op de persconferentie gisteren?’

Nee.
‘Dat dacht ik al. Cate werd gevraagd of ze wel eens relaties met vrouwen had gehad. En Cate zei: “Vele . Maar…” voegde ze er aan toe: “…nooit seksuele relaties.” Dat deel van het antwoord hebben ze slim weggelaten.
Maar wat Cate eigenlijk wilde zeggen was dat het helemaal niks uitmaakt. Dat zeg ik ook steeds over deze film. Het is een liefdesverhaal. Meer niet.’