De Australische documentaire That Sugar Film begon als een vriendenproject. Onder leiding van bedenker, ster, regisseur en producent Damon Gameau (39). Hij wilde onderzoeken wat het effect van (te veel) suiker op het menselijk lichaam is en besloot zichzelf te filmen terwijl hij twee maanden leefde op een dieet van veertig theelepeltjes suiker per dag. Dat lijkt absurd veel, maar veertig theelepeltjes suiker is wat de gemiddelde Australiër dagelijks naar binnen schuift. Niet in de vorm van klontjes, maar als vruchtensuikers, omgezette koolhydraten uit bijvoorbeeld brood en pasta en toegevoegde suikers. Vervelend weetje: in tachtig procent van alles wat je aan drank en etenswaren in de supermarkt aantreft, zit suiker.
Gameau propte zich voor zijn film niet vol met snoep, maar nam alleen ‘gezonde’ producten. Hij koos voor een vetarm dieet, met vruchtensap en muesli als ontbijt. ‘We hadden eerlijk gezegd geen idee wat we konden verwachten,’ zo laat Gameau aan de telefoon vanuit Australië weten: ‘Gebeurt er in die paar maanden niets, dan heb ik geen film. Maar ik kreeg al na achttien dagen last van een vette lever. Dat is een ziekte waar we 35 jaar geleden nauwelijks van gehoord hadden en waar nu wereldwijd een miljard mensen aan lijden. Dat suiker zo verschrikkelijk slecht voor mij was, bleek juist fantastisch voor de film. Omdat de effecten zo drastisch waren, konden we aankloppen bij verschillende instanties en hadden we binnen de kortste keren het benodigde geld bij elkaar.’
In That Sugar Film laat Damon Gameau zien wat het effect van suiker op het menselijk lichaam is. Hij filmde zichzelf terwijl hij leefde op een dieet van veertig theelepeltjes suiker per dag.
'Met wat ik nu allemaal weet, zou ik het ook nooit meer doen.’
Al vroeg in de film wordt u verteld dat wat u doet ongezond is. Heeft u ooit overwogen te stoppen?
‘Nooit. Waarschijnlijk omdat ik er aanvankelijk nogal naïef in stond. Ik at immers geen junkfood, dronk geen cola of at iedere dag ijs. Ik dacht dat het allemaal wel zou meevallen. Zelfs toen de eerste symptomen zich aandienden. Maar in die twee maanden werd mijn lever aangetast, kwam ik ruim acht kilo aan, had ik last van stemmingswisselingen en voelde ik me uitermate lusteloos. Met wat ik nu allemaal weet, zou ik het ook nooit meer doen.’
Junkfood, cola, dat doet denken aan de documentaire Super Size Me (2004) van Morgan Spurlock, waarin hij een maand lang alleen maar bij McDonald’s eet en laat zien wat dat met zijn lichaam doet. Was hij een grote inspiratie?
‘Zeker. Wat me aan zijn aanpak beviel was dat het speels en grappig was. Hij liet zien dat documentaires over serieuze onderwerpen niet droog en saai hoeven te zijn. Dat wilde ik ook. Dus daarom heb ik de pratende hoofden in mijn film op flessen en mueslipakken gemonteerd. Zodat het interactiever zou worden en spannender. Wat ik ook van Super Size Me geleerd heb , is dat je een verhaal persoonlijk moet maken. Het is namelijk schokkend om te zien, zoals in That Sugar Film, wat er allemaal met mijn lichaam gebeurt wanneer ik zogenaamd gezond voedsel eet.’
'Ik wil mensen graag van bepaalde zaken op de hoogte brengen. Dan moeten ze zich zichzelf maar redden.’
Damon Gameau in That Sugar Film
De film is inderdaad speels en grappig. Had u een bepaalde doelgroep in gedachten?
‘Ik heb de hele tijd tijdens het monteren gedacht: dit moet iets zijn waar ouders met hun kinderen naartoe kunnen gaan. De film is al een jaar uit in Australië en nog steeds word ik drie, vier keer per dag op straat aangehouden door moeders en kinderen die gek zijn op de film. En we krijgen ook nog zeker veertig mails per week waarin mensen laten zien hoe ze hun eten hebben aangepast, en wat er bij hun op school in de kantine is veranderd. In Australië is That Sugar Film de best bezochte documentaire ooit!’
Zijn er ook al zaken aangepakt?
‘Absoluut. Ik spreek veel op scholen – ook in Nieuw-Zeeland – en daar worden de bevindingen in mijn film heel serieus genomen. En in Engeland is onlangs nog een suikertaks op frisdranken ingevoerd. Zaken zijn aan het verschuiven.’
U heeft That Sugar Film in 2014 gemaakt en twee jaar later praat u er nog over met een journalist uit Nederland. Bent u het slachtoffer geworden van uw eigen succes?
‘Daar denk ik de laatste tijd best veel aan. Ik ben nu al een jaar bezig met interviews. Dit zal iets van nummer duizend zijn. Ik ben wel net begonnen met mijn tweede film, die niets met voedsel te maken zal hebben. Maar ik denk dat That Sugar Film mijn hele leven deel van me zal uitmaken.’
Waar gaat die nieuwe film over?
‘Dat is niet makkelijk te beschrijven . Het is een documentaire die zich afspeelt in de nabije toekomst en over manieren gaat om de klimaatproblemen op te lossen. Ik noem het een scifi- futuristic documentary en word al blij als ik er aan denk.’
U bent inderdaad slachtoffer geworden van uw eigen succes! U ziet uzelf nu als redder van de wereld…
(lacht) ‘Nee nee. Zo zou ik het niet noemen. Ik wil mensen graag van bepaalde zaken op de hoogte brengen. Dan moeten ze zich zichzelf maar redden.’