De nieuwe film van de Belg Felix Van Groeningen (Gent, 1977) heeft een nogal opvallende poster. Op een rood vlak zien we, in silhouet, hoe een damhert een neushoorn bestijgt. Daaronder de titel van de film: Belgica.
De opvolger van het voor een Oscar genomineerde Broken Circle Breakdown (2012) gaat over twee broers, Jo en Frank, die de Belgica runnen, een muziekcafé in het hart van Gent. Het café is aanvankelijk alleen van jongste broer Jo, maar als losbol Frank zich er mee gaat bemoeien, wordt de Belgica al snel het populairste ‘oord van verderf’ in de stad. Maar het duurt niet lang of de broers worden slachtoffer van hun eigen succes.
Het damhert en de neushoorn keren in de film terug in het logo van de kroeg, maar waarom nou dat damhert en die neushoorn wordt niet echt duidelijk.Vandaar mijn eerste vraag, tijdens een telefonisch interview met Van Groeningen: waar kijken we naar en waarom?
Van Groeningen: ‘Twee dieren die mekander leuk vinden! Ik had een logo nodig voor de kroeg voor het subsidiedossier voor het Vlaams Audiovisueel Fonds en vroeg graficus Mario Debaene met wat voorbeelden te komen. Mario is een straffe gast met wie ik al eerder heb samengewerkt en hij komt vaak met ongelooflijke dingen. Waaronder dit beeld. Ik had zelf aanvankelijk mijn bedenkingen, want is het wel goede smaak, en gaan we daar last mee krijgen. Maar Arne Sierens, met wie ik het scenario heb geschreven , zei meteen: dat moet je doen! En hij had gelijk. Het is een absurd beeld en dat past bij de Belgica. Toen ik die klik eenmaal gemaakt had, heb ik er voor geijverd dat het ook het posterbeeld zou worden.’
In de film zien we dat de Belgica van een aanvankelijk toevluchtsoord voor nachtbrakers en boemelaars steeds strenger wordt in het toelatingsbeleid. De Belgica is België?
‘Zo zijn we er ooit aan begonnen, maar op een bepaald moment kwamen we vast te zitten. Het werd te geforceerd. Want is de ene broer dan Vlaanderen en de andere Wallonië? En wat wilden we precies zeggen? En toch: de metafoor is er. Als je de Belgica ziet als minimaatschappij, dan kan het net zo goed België zijn.’
De Belgica is gebaseerd op de Charlatan, een kroeg die uw vader ooit gerund heeft…
‘Dat moet ik toch nuanceren, want dit is echt niet het verhaal van die kroeg of van mijn vader. Het is veel meer het verhaal van de twee broers die de Charlatan in 2000 van mijn vader hebben overgenomen. Ik dacht eerst dat het veel fictiever zou worden, maar uiteindelijk heb ik toch veel uit de werkelijkheid overgenomen. Bijvoorbeeld dat bij Jo één oog constant dicht zit. Dat had een van de broers ook.’
Waarom moest dat ook in de film?
‘In de eerste versie van het script stond het niet, maar plots miste ik het. Ik vond het juist zo mooi aan het personage. Ik heb dat ook nog nooit in een film gezien. En het maakt de boog van Jo zo veel groter en specialer. Dat kon ik toch niet laten liggen.’
Ik las dat aanvankelijk Matthias Schoenaerts zou meedoen aan de film. Als Frank, neem ik aan.
‘Klopt. Ik had hem al vroeg gevraagd en keek er naar uit. Maar ik voelde twijfel bij hem. Ik kon hem maar moeilijk bereiken en op een gegeven moment is hij afgehaakt. Eerlijk gezegd was dat een opluchting, want ik wilde werken met iemand die er echt zin in had. Dat werd Tom Vermeir. Toen ik hem vroeg zei hij meteen: Felix, ik ben ervoor geboren.’
Hij lijkt er ook voor geboren, want zijn eindeloze energie zit in de hele film. Waarom wilde u zoveel energie?
‘Dat is de nacht . Ik heb als jongen in de Charlatan gewerkt en zo ging dat daar. Dag in dag uit mensen in het café, en dan weer een concert. Het leven gaat maar door, het lawaai gaat maar door.’