Tijdens het HAFF gaat Before Love van Igor Kovalyov in première, zijn eerste onafhankelijke animatie sinds tien jaar. ‘Ik hoor mijn films eerder dan dat ik ze voor me zie.’

Igor Kovalyov (62) is een man van twee werelden. Geboren in Kiev en debuterend als animator in Moskou (Hen, His Wife en Andrei Svislotsky), vertrok hij in 1991 op uitnodiging van productiemaatschappij Klasky Csupo naar Hollywood . Daar bleef hij ruim twintig jaar en werkte mee aan tv-series voor de Amerikaanse kinderzender Nickelodeon en films (waaronder Aaahh!!! Real Monsters en The Rugrats Movie). Tussendoor maakte hij een aantal korte, onafhankelijke animaties (Bird in the Window, Flying Nansen, Milch) die prijzen wonnen tijdens festivals van Japan tot Noorwegen en van Canada tot Italië.

Lastig te duiden, intrigerende, duistere vertellingen zijn het, bevolkt door vreemde figuren die nauwelijks spreken. Als ze al iets zeggen, is het zachtjes, in een fantasietaal. Zijn zieke moeder, inmiddels overleden, deed Kovalyov een paar jaar geleden weer naar Rusland verhuizen. Daar was hij sindsdien betrokken bij een Russische jeugd­animatie voor televisie waarvan nu een filmversie voorbereid wordt. Waar zijn toekomst zal liggen, weet hij niet.

Er zat niet eerder tien jaar tussen twee titels van uw hand.
Igor Kovalyov: ‘Het script voor Before Love was al in 2010 af, maar ik werd in beslag genomen door andere zaken. Bovendien dacht ik dat het nog niet goed was en begon ik aan andere versies. Uiteindelijk heb ik toch het origineel weer opgepakt en dat verfilmd.’

Bent u nu tevreden?
‘Ik zou graag nog het een en ander willen veranderen aan de timing en het ritme. Voor mij is dat het belangrijkste van een film, hoe lang de scènes duren. Ik maak vaak de vergelijking met een dans of muziek; de dramaturgie komt op de tweede plaats.’

Waarmee begon het idee voor de driehoeksontmoeting die we in Before Love zien?
‘Ik zag een scène voor me waarin een vrouw een man een duw geeft waardoor hij achterover in een bloembed valt, waarna er een waterwagen passeert die de boel besproeit. Zoiets is een puzzelstukje, ik weet niet wat ervoor of erna gebeurt, ik val ergens midden in het verhaal. De kunst is om de rest van de puzzel erbij te vinden. Ik werk altijd lang aan het script, dat is de zoektocht, maar vervolgens kort aan de opname. En het monteren duurde maar één dag.’

Zoals bij al uw onafhankelijke animaties bepaalt het achtergrond­geluid een groot deel van de sfeer.
‘Zeker zestig tot zeventig procent van wat je hoort, blijft onzichtbaar, er gebeurt veel achter het scherm. Een radio uit een open raam, kinderstemmen, autoverkeer, vogelgezang. Wanneer ik een script schrijf, werk ik op twee pagina’s tegelijk. Links noteer ik wat in beeld komt, rechts staat het geluid. Ik hoor mijn films eerder dan dat ik ze voor me zie.’


Maakt u geen tekeningen?
‘Niet in het eerste stadium van het creatieve proces. Dan bestaat mijn werk alleen uit letters en cijfers: wat gebeurt er en hoeveel beelden duurt dat? Daarna ga ik de personages en de achtergrond ontwerpen, met potlood op papier, en dat scan ik naar de computer. Maar ik maak nooit een storyboard, ik heb alles in mijn hoofd.’

Waarom spreken uw personages in gefluisterde raadseltaal?
‘Het gaat om het overbrengen van een gevoel, het publiek moet een situatie herkennen waarna het zelf mag bedenken waarover gepraat werd. Elke kunst moet een mysterie hebben, ik hoef niet alles uit te leggen, ik vind het niet interessant wanneer mensen niet hoeven te kauwen maar alleen maar iets te slikken krijgen. Het grootste compliment is voor mij wanneer de ene kijker zegt begrepen te hebben dat mijn film daar- en daarover ging, en de andere iets heel anders beweert. Overigens heb ik gemerkt dat men in Azië meer van mijn werk houdt dan in Europa . Ik weet niet waarom.’

Houdt u tijdens het creëren rekening met de latere toeschouwers?
‘Volstrekt niet. Zo’n onafhankelijke film is mijn speelgoed, ik denk alleen aan mezelf wanneer ik ermee bezig ben. Bij tv- series en speelfilms is het precies andersom, daarbij staat het publiek voorop. Welke leeftijd heeft het, wat is hun achtergrond? Ik houd niet altijd van het resultaat, maar daarbij gaat het er simpelweg om iets te verkopen.’

U heeft gezegd dat het uw droom is ooit een speelfilm met echte mensen te regisseren.
‘Het script voor Before Love was aanvankelijk bedoeld voor live action, maar na een paar maanden maakte ik er toch animatie van.’

Waarom?
‘Misschien ben ik niet zo dapper, ik begon te twijfelen omdat ik zoiets nog nooit had gedaan. Het lijkt me ook ingewikkeld om acteurs allerlei details te moeten vertellen om te krijgen wat ik hebben wil. Als ik teken, doe ik alles gewoon zelf.’


Voor vertoningen van Before Love op het HAFF, klik hier.