‘Het idee voor de film kreeg ik op een feest dat mijn ouders een paar jaar geleden gaven ter gelegenheid van het twintigjarig bestaan van hun reizende theatergezelschap. Dat twintigste jaar was een jaar vol dramatische gebeurtenissen geweest. Zo had een van de leden zijn zoontje verloren. Maar het feest ging toch door. En het werd een bizar, geweldig feest. Ondanks het verdriet werd er gelachen en gedanst. Alsof iedereen had besloten: fuck death! Die chaos en energie wilde ik laten zien in mijn film.’
Aan het woord is de Franse regisseur Léa Fehner (1981). We zijn in Parijs en praten over haar tweede film Les ogres (de monsters), eerder dit jaar winnaar van VPRO’s Big Screen Award in Rotterdam.
Les ogres is inderdaad een chaotische en energieke film geworden. Over het reizende theatergezelschap Davaï (in het echt heet het nog steeds toerende gezelschap l’Agit Théâtre). De film volgt de kleurrijke troep medewerkers onder leiding van de tirannieke François en diens muizige vrouw Marion.
François en Marion worden gespeeld door Léa’s echte ouders (die ook François en Marion heten) en ook veel andere leden van het gezelschap spelen mee in de film. Léa Fehner zelf heeft in haar jeugd ook tussen de tenten en caravans geleefd, maar ze verliet het gezelschap al op haar zeventiende.
Voor haar film Les ogres dook de Franse regisseur Léa Fehner diep in haar eigen jeugd bij het reizende theatergezelschap van haar ouders.
Waarom ging u zo jong weg?
Fehner: ‘ Vooropgesteld, ik heb een heel gelukkige jeugd gehad. Maar ik werd ook wel eens moe van al dat theater. Dat zal zeker hebben meegespeeld bij mijn vertrek. Maar het belangrijkst was dat ik zeventien was en de wereld wilde zien.’
Met Les ogres keert u weer terug...
‘Voor deze film ben ik inderdaad weer diep in mijn eigen jeugd gedoken. Uitgangspunt waren de vragen die ik me vroeger stelde over al die mannen en vrouwen in het gezelschap die zoveel ruimte innamen. Ze waren teder en kwetsbaar, maar hadden vaak ook buitensporig grote ego’s. Ik verzamelde tal van verhalen en samen met mijn co-scenariste Catherine Paillé maakte ik daar fictie van. Toen zij een tijdje wegviel en ik niemand meer had om mee van gedachten te wisselen, besloot ik aan mijn ouders te vragen of zij me wilden helpen. Op basis van de tekst die ik toen had zijn we samen met de rest van het gezelschap gaan improviseren. Ik hoopte dat ze de tekst zouden verrijken, maar het ging veel verder. De verhaallijnen veranderden omdat de groep met allerlei aanvullingen kwam. Het was nooit mijn bedoeling dat ze ook daadwerkelijk in de film zouden meespelen, maar terwijl we zo bezig waren, zag ik dat ze heel goed in staat waren om personages te spelen die ze niet echt zelf waren, maar die wel sterk op hen leken. En vergeet niet, het zijn acteurs. Ze vinden niets leuker dan spelen.’
Hadden ze er geen moeite mee dat ze min of meer zichzelf moesten spelen?
‘Voor de meesten was het wel even wennen. Want er was altijd het gevaar dat het mis zou gaan. Dat het te dichtbij zou komen. Maar gevaar kan ook heel plezierig zijn.’
Was u bang dat uw ouders, die toch de hoofdrollen spelen in Les ogres, de film zouden overnemen?
‘Ja... Of nee. Ik was niet bang dat ze de film zouden overnemen. Wel dat ik, juist omdat het mijn ouders zijn, niet ver genoeg zou durven gaan. Op de set waarschuwde mijn vader me wel dat ik, door de manier waarop we werkten, een verhaal aan het vertellen was dat zichzelf continu herschreef. Als ik ergens bang voor was, dan was het dat ik de greep op mijn verhaal zou verliezen.’
In de film zitten François en Marion midden in een stevige huwelijkscrisis. Heeft u nog dingen geleerd over uw ouders die u voor de film niet wist?
‘Natuurlijk. Al kan ik niet zo gauw zeggen wat precies. Maar we hebben een heel persoonlijke film gemaakt, waar mensen naar gekeken en op gereageerd hebben. Natuurlijk zijn er zaken veranderd, en zo hoort het ook. Het leven is verandering. Ik vind het wel jammer dat bepaalde zaken niet in de film terecht zijn gekomen die ik wel had willen laten zien.’
Zoals?
‘Het verbaasde me een beetje dat ik zo weinig van de tederheid die er tussen mijn ouders is heb laten zien. Maar goed, ik vertel een verhaal dat zich maar over vier dagen afspeelt, en in die vier dagen gaat het niet niet goed tussen François en Marion.’
Les ogres kreeg op het afgelopen IFFR VPRO’s Big Screen Award. Wat betekent zo’n prijs voor u?
‘Om te beginnen is het altijd prettig voor een regisseur om een prijs te krijgen. Helemaal omdat dit een publieksprijs is. Bovendien is het fijn dat Les ogres nu uitgebracht wordt in Nederland. De film is al in Frankrijk vertoond en de kritieken waren goed, maar met de verkoop aan het buitenland wil het niet echt vlotten. Laten we hopen dat nu met Nederland het begin gemaakt is.’