Coco Schrijber over How to Meet a Mermaid

Positieve illusie
Coco Schrijber: ‘Het begon met hoe wij de wereld van alles toedichten, terwijl wij daar zelf de bron van zijn. Als je je rot voelt, ziet alles er vreselijk uit, zijn de mensen naar. Als je je goed voelt, is de wereld mooi. Zo doorliep ik tijdens een middagje YouTube-filmpjes kijken in een tijdsbestek van zes minuten allerlei stemmingen. Van een new wave-clip uit de jaren tachtig werd ik melancholiek, een Sidney Lumet-film bracht me inspiratie. En toen ik ging koken, was alles weer weg. Toen dacht ik: die stemmingen worden opgewekt door allerlei prikkels, maar hoe betrouwbaar is dat gevoel nou eigenlijk? Rebecca is in een impulsief moment van diepe ellende overboord gesprongen. En dan ben je weg. Terwijl het haar de volgende ochtend misschien niks meer zou kunnen schelen wat haar dwars zat.’

Zo blijkt op vergelijkbare wijze het wereldbeeld van de achterblijvers bepalend voor hun kijk op wat er met een verdwenen geliefde kan zijn gebeurd. Schrijber: ‘Wij leven in de werkelijkheid die we ons kunnen veroorloven: dat is de premisse van de film.

Daarmee bedoel ik dat er een bepaalde werkelijkheid is die je als mens aan kunt. Die is dus niet voor iedereen hetzelfde. Kijk naar de moeder van Rebecca, hoe die de geschiedenis van haar dochter beziet. Als blijkt uit getuigenissen bij de politie dat jouw fantastische, leuke jonge dochter, die altijd zo vrolijk en goed voor haar ouders was, een wild seksleven en onderliggend verdriet had, en je kunt dat niet aan, dan maak je er moord van. Dat is dan de werkelijkheid waarmee jij kunt leven.’

Schrijber vervolgt: ‘Dat mechanisme is overal op toepasbaar. Zo zagen de Democraten in Amerika niet dat er een hele laag in de bevolking is die zich miskend en tekort gedaan voelt. En dus ook niet dat Trump de verkiezingen kon winnen. Hetzelfde fenomeen heb ik aan het werk gezien bij mijn eerste lange documentaire First Kill, over de aantrekkingskracht van oorlog. Twee partijen gaan de strijd aan en denken allebei dat ze gaan winnen: dat kàn gewoon niet waar zijn! “Positieve illusie” heet dat. In de liefde werkt het precies zo. Je denkt: dit gaat mij lukken, want hij houdt wel van mij. Ook al zijn alle tekenen dat het voorbij is. Ik vind dat fascinerend.’

Geknakte paardenbloem
Schrijber: ‘Wie je bent, bepaalt hoe je naar de werkelijkheid kijkt. Ik kom uit een a-cultureel gezin uit een Haagse achterbuurt, ben op een bepaalde manier opgevoed, heb cynische humor. Ik vind heftige dingen heel gewoon, terwijl een ander al in tranen uitbarst bij een geknakte paardenbloem. Dat verschil verklaart waarom we elkaar zo slecht begrijpen. Dat zie je ook bij de vrienden van Lex, die niet beseften hoe slecht hij er aan toe was. Sommigen waren boos, omdat hij hun vakantie had verpest. Niet omdat het nare of asociale mensen zijn; het zijn de brave burgers van Nederland. Iedereen denkt gewoon altijd vanuit zijn eigen perceptie. Het is allemaal – hoe goedbedoeld ook – eenrichtingsverkeer.'

'Mensen zijn blind. Zo lang je niet met bloedende polsen op de bank ligt, komt het niet bij de ander binnen. Een depressie is niet te begrijpen tenzij je dat zelf hebt meegemaakt. Daarom lukt het niet om nader tot elkaar komen. Als het af en toe wel gebeurt, in kleine dingetjes, op de vierkante millimeter, is dat echt héél bijzonder. En toch is dit mijn meest hoopvolle film. Ik wil de schoonheid van het bestaan laten zien, van wat er allemaal om ons heen is. Al is dat niet per se genoeg om je hier te houden. Dus doe je ogen open en kijk naar dat moois, kijk naar die ander en wees daar voorzichtig mee!’