Filmmaakster Fien Troch maakt familiedrama’s waarin de nadruk ligt op het gebrek aan communicatie tussen de generaties. Maar zelf groeide ze op in een warm gezin. ‘Misschien is dat juist reden dat ik die verhalen kan vertellen.’

In het prettig schurende drama Home volgen we vier scholieren – drie jongens en een meisje – die hun plek proberen te vinden in de wereld. Het is de vierde film van de Vlaamse filmmaakster Fien Troch (1978) en een duidelijke breuk met haar eerste drie films. Er is meer dialoog, meer plot, en voor het eerst mocht van Troch de camera bewegen.

Waarom ging het roer om?
Troch: ‘Ik heb die drie films [Een ander zijn geluk, Unspoken en Kid, GB] heel graag gemaakt, maar de manier waarop, dat hermetische en alles gebaseerd op sfeer, daar was ik een beetje klaar mee. Ik wilde het hermetische opentrekken en het passieve actief maken. Dat past ook veel beter bij het onderwerp. Home gaat over adolescenten, en al hangen die adolescenten veel rond, toch zit er een enorme energie in hun passiviteit.’

Veel nadruk in de film ligt op het gebrek aan communicatie tussen de generaties. Vaders zijn afwezig, moeders onmachtig of verknipt. Ging het er ook zo aan toe in huize Troch?
(lacht) ‘Gelukkig niet. Ik heb die vraag al vaker gehad, en in het begin dacht ik steeds: “Waarom vragen mensen dat toch?”, maar eigenlijk is het logisch. Al mijn films gaan er over! Bij de eerste kortfilm die ik maakte vroeg de jury al of alles goed was thuis. Terwijl ik juist ben opgegroeid in een heel warm gezin. Misschien is dat ook wel de reden dat ik die verhalen kan vertellen.’

'Ik begon met het idee dat ik de tieners een warm hart wilde toedragen, maar al snel besefte ik dat het dan iets met arme tieners en slechte volwassenen zou worden'

Fien Troch

Auteursfilms zijn toch altijd persoonlijk?
‘Ik heb zelf een dochtertje van acht, maar wilde in deze film niet zo dichtbij komen. Dus werd het een verhaal over tieners. Er zitten wel herinneringen en angsten van mij in Home, maar vaak op een subtiele manier, zodat ik me er een beetje achter kan verstoppen.’

Hoe zit u dan in deze film verstopt?
‘Enkel in het tiener zijn. In de strijd met de autoriteit. Ook wel in de ouders, maar dan vanwege wat ik om me heen zag gebeuren. Ik zag hoe opvoeders soms zwaar uit de bocht vlogen. Bijvoorbeeld bij mijn beste vriendin van toen.’

Toch zijn de tieners in Home niet altijd sympathiek. Ze zijn soms zelfs behoorlijk irritant.
‘Ik ben blij dat je dat zegt. Ik begon met het idee dat ik de tieners een warm hart wilde toedragen, maar al snel besefte ik dat het dan iets met arme tieners en slechte volwassenen zou worden. En het ging mij juist om het grijze gebied daartussen.’

Alle tieners worden gespeeld door niet-professionele acteurs. Waarom?
‘Dat was niet de oorspronkelijke opzet. We hebben vooraf een casting-oproep gedaan waarop iedereen welkom was. Maar België is klein en Vlaanderen nog veel kleiner. We hebben hier maar een handvol professionele acteurs van een jaar of zestien. Die kwamen zo’n beetje allemaal naar de casting, maar toen ik zag wat ik van de niet-professionele acteurs kon krijgen, was het snel beslist. Ik wilde namelijk dat mijn acteurs veel van zichzelf in hun rollen zouden leggen, dat ze veel zouden improviseren. Dat konden de professionele acteurs ook, maar ik zag ze dat spelen. Ik zag ze spelen dat ze nonchalant en ongeïnteresseerd waren.’

Hoe vind je niet-professionele acteurs?
‘We hebben er eentje letterlijk van de straat geplukt, een ander kwam via via bij ons, eentje werd door zijn moeder ingeschreven, en eentje, het meisje, heeft zich zelf aangemeld. Sommigen hebben nog lang getwijfeld of ze überhaupt wel mee wilden doen. Je bent toch de hele zomer kwijt.’

Hoe heeft u ze overtuigd?
‘Nou ja, het is wel een heel goed vakantiebaantje natuurlijk. Beter dan flyers uitdelen in een pretpark.’

Heeft u ze voor de opnamen nog bij elkaar gebracht, zodat ze een beetje aan elkaar konden wennen?
‘Daar heb ik erg mijn best voor gedaan. We zijn vooraf samen gaan eten en drinken. Dat was leuk, maar ook moeilijk, want het waren geen vrienden en je kan niemand verplichten een ander leuk te vinden. Bovendien bestond de groep ook nog eens uit één meisje en drie jongens. En ik heb ook nog yoga-achtige dingen bedacht...’

Voor zestienjarigen?!
‘Dat werkte inderdaad niet echt. Ik hoorde mezelf praten en geloofde dat zelf al niet eens. Uiteindelijk was het wel een vorm van bonding, want we hebben daar met z’n allen heel hard om gelachen. En beetje bij beetje groeiden we naar elkaar toe. Alles bij elkaar heeft dat proces wel een jaar geduurd.’

Er zitten in Home veel filmpjes die met een mobieltje zijn geschoten. Deden de acteurs dat zelf?
‘Ja. Dat hadden we vooraf zo bedacht. Alle vier kregen ze een smartphone waarmee ze elkaar tussen de scènes door moesten filmen.’

Waren ze vrij in wat ze mochten filmen?
‘Helemaal. We draaiden – zeg maar in de woonkamer – eerst een scène. Daarna gingen wij weg en konden zij hun gang gaan. Het voordeel was dat ze dan nog erg in hun rol zaten. We hebben echt een schatkist aan materiaal van ze gekregen. Heel mooie dingen. Ontroerend, grappig, onthutsend soms. Het was echt pijnlijk dat we dat niet allemaal in de film hebben kunnen steken.'

Meer over Fien Troch