Je leest dit artikel uit de VPRO Gids gratis op VPRO Cinema. Wil je meer lezen over oa documentaires, podcasts en boeken? Neem dan een digitaal abonnement.
In het romantische drama Ammonite wordt de gesloten paleontoloog Mary opengebroken door de petieterige Charlotte, die wordt gespeeld door actrice Saoirse Ronan. ‘Op de set liet Francis Lee ons min of meer onze gang gaan.’
cadeautje
‘Ik las het script voor Ammonite toen ik nog midden in de opnamen voor Little Women zat. Daarin speel ik Jo March, die heel luid, uitbundig en eigenzinnig is. Charlotte, de rol die ik in Ammonite zou moeten gaan spelen is juist het tegenovergestelde: in zichzelf gekeerd, vastgesnoerd in een korset en onderdanig. Als acteur ben ik dan gelijk geïnteresseerd. Bovendien wilde ik graag werken met regisseur Francis Lee, omdat ik zijn vorige film, God’s Own Country, prachtig vind. En de derde reden waarom ik uiteindelijk ja zei, was Kate Winslet, die toen al betrokken was bij de film. We kennen elkaar goed en waren al een tijdje op zoek naar een gemeenschappelijk project.’
Aldus actrice Saoirse Ronan via Zoom. Ronan (haar naam spreek je uit als Seursje Ronen) werd in 1994 geboren in Amerika, groeide op in Ierland en acteert al bijna haar hele leven. Ze viel voor het eerst op als twaalfjarige in Atonement (2007), wat haar gelijk een Oscarnominatie opleverde. De overgang van kindactrice naar volwassen actrice verliep verrassend soepel en drie andere nominaties volgden: voor Brooklyn (2015), Lady Bird (2017) en eerder dit jaar nog voor Little Women. Een nominatie voor Ammonite zou zo maar eens aan dat toch al indrukwekkende lijstje kunnen worden toegevoegd.
In Ammonite, dat zich afspeelt aan de kust van West Dorset, volgen we twee vrouwen die zich tot elkaar aangetrokken voelen. Het is 1840 en amateur-paleontoloog Mary Anning (Kate Winslet) leeft teruggetrokken met haar zieke moeder in het plaatsje Lyme Regis. Mary is al net zo gesloten als de keien waarin de fossielen verborgen zitten die ze dagelijks zoekt. Maar dat verandert wanneer ze de zorg opgedrongen krijgt voor de jongere Charlotte, die depressief is omdat ze kort daarvoor een miskraam heeft gehad.
Sloperij
Ammonite is pas de tweede film van de 51-jarige Britse boerenzoon Francis Lee. De eigenzinnige Lee probeerde het eerst als acteur, maar toen dat niet genoeg opleverde ging hij werken bij een sloperij. De droom om films te maken gaf hij niet op. Omdat hij zijn eigen ervaringen zelden terugzag in films besloot hij zelf zijn verhalen te schrijven en regisseren. Wat in 2017 resulteerde in het veelgeprezen God’s Own Country, over twee schaapherders die ontdekken dat ze zich tot elkaar aangetrokken voelen. De film viel op door de rauwheid, de spaarzame dialogen en de nietsverhullende seksscènes. En ook door het feit dat de film niet alleen door de gayscene werd omarmd, maar door de hele festivalscene.
Lee liet u en Kate eerst maanden repeteren voor hij aan de opnamen begon. Helpt dat bij het acteren?
Ronan: ‘Mij wel, want dan krijg ik een goed gevoel voor het verhaal en ken ik mijn tekst tenminste ook. Haha. Het helpt me ook bij het vinden van de juiste stem en het juiste accent van het personage. Dat komt voor mij namelijk altijd als eerste. De rest – haar houding, de manier waarop ze zich beweegt en zo – volgt dan meestal vanzelf.’
Tijdens de repetities zijn u en Kate nog gewoon zichzelf, verandert dat op de set? Voelt Kate anders aan wanneer ze Mary speelt?
‘Absoluut. Want Mary is heel anders dan Kate. Mary is gesloten, koud eigenlijk, en Kate is zo’n beetje het tegenovergestelde. Ik voelde meteen wanneer ze in Mary veranderde. Ze werd afstandelijker, sprak anders, en daardoor veranderde haar manier van bewegen ook. En ze keek me ineens veel minder aan, want Mary had zich emotioneel volledig afgesloten van de buitenwereld.’
Lee weet precies wat hij wil. Kan dat ook benauwend zijn voor een acteur?
‘Nee, dat hielp me juist. Het was goed te zien wat voor hem persoonlijk van belang was, dat is dus ook belangrijk in dit verhaal. En daar kon ik dan rekening mee houden in mijn eigen ideeën voor het personage.’
Hij liet jullie wel volledig vrij in het vormgeven van de seksscènes...
‘Klopt. Al had hij in het script wel een beetje aangegeven wat hij wilde. Tijdens de repetities hebben we een paar dagen besteed aan het invullen van die scène, en op de set liet hij ons min of meer onze gang gaan. Dan haalden Kate en in onze aantekenboekjes tevoorschijn waarin we elke beweging en elke handeling hadden opgeschreven. Ik ben ook zelden zenuwachtig wanneer ik een seksscène doe, juist omdat het zo weinig op seks lijkt. Het is meer een dans, alles is zorgvuldig uitgedacht. Maar het was wel fijn dat we die scène nu zelf hadden mogen bedenken, dat er niet iemand vanaf de zijlijn riep: “Draai je nu even om, laat wat meer bil zien. Doe gewoon wat je voelt!”’
Ik las dat Kate door deze scène in Ammonite baalde van het feit dat ze bij seksscènes in eerdere films het initiatief altijd aan haar mannelijke tegenspelers had gelaten. Wie had nu het initiatief?
'Ik denk dat we dat samen hadden. Hoewel... als ik nu naar die scène kijk zie ik dat vooral Charlotte het initiatief neemt. Dat hadden we helemaal niet zo gepland, maar dat ontstond vanzelf. Wat ik zo mooi vind aan die intieme scène, nog even los van de seks, is dat de rollen daar worden omgedraaid. Mary gaat van heel sterk en onafhankelijk, bazig bijna, naar kwetsbaar en bijna kinderlijk. En de petieterige Charlotte wordt een powerhouse. Tenminste, zo kijk ik naar die scène. Haha.’