The Wild Goose Lake: achtervolgingen in neonlicht

In de Chinese film noir The Wild Goose Lake speelt alle actie zich af in en rondom de tot voor kort onbekende wereldstad Wuhan.

Inmiddels is de stad met ruim tien miljoen inwoners wel bekend, zeg maar gerust berucht, vanwege de uitbraak van het coronavirus die daar afgelopen december begon. Maar dat ligt allemaal nog in de toekomst, wanneer we Yi’nan Diao, regisseur van The Wild Goose Lake, vorig jaar mei op het festival van Cannes spreken.

Dat de 51-jarige Diao voor Wuhan koos had twee redenen, die uiteraard niets met het virus te maken hadden. Eén: Hij zocht een wereldstad met een meer in de buurt en Wuhan is de ‘stad met de honderd meren’. Of liever was, want door urbanisatie zijn er van de oorspronkelijk 127 meren nog maar dertig over.

En twee: in 2012 vond er in Wuhan een ‘congres voor dieven’ plaats. Een heus nationaal congres, waarop dieven uit heel China bijeenkwamen om ervaringen uit te wisselen en om door middel van wedstrijden te bepalen wie de besten in hun vak waren. Ze maakten daarbij alleen zo veel rumoer dat ze de aandacht van de politie trokken en werden opgepakt. Regisseur Diao vertelt dat hij destijds wel een minuut lang gierde van het lachen toen hij erover las in de krant.

Beide elementen, het meer en het dievencongres, spelen een belangrijke rol in The Wild Goose Lake, waarvan de plot niet eenvoudig is na te vertellen. Het draait in deze stijlvolle misdaadfilm in ieder geval allemaal om gangster Zenong Zhou, die tijdens het onderdeel wie de meeste motoren kan stelen per abuis een politieman doodschiet. Waarna hij vervolgens een film lang niet alleen door de politie, maar – vanwege de prijs die op zijn hoofd is gezet – ook door andere gangsters wordt opgejaagd. De enige hulp komt van ‘baadster’ Aiai Liu, die als prostituee werkt bij het wildeganzenmeer uit de titel. Maar zoals in elke film noir is het natuurlijk de vraag of Aiai wel te vertrouwen is.

Deze film speelt zich af in de wereld van de kleine criminelen. Wat spreekt u aan in die wereld?
Diao: ‘Ik denk dat er in ons allemaal nog wel iets wilds schuilt en dat we daarom gefascineerd zijn door die donkere kant. Bovendien is de film deels gebaseerd op mijn eigen ervaringen met de onderwereld. Op school waren mijn beste vrienden slechte jongens. Natuurlijk heb ik niet meegedaan met hun illegale acties, maar ik wist wel waar ze mee bezig waren, want dat werd me in geuren en kleuren verteld. Toen ik daar later tijdens het researchen over las, werden hun verhalen ook allemaal bevestigd. Aan die jeugdherinneringen heb ik weer nieuwe verhalen toegevoegd, zoals de baadster en dat dievencongres, en dat werd uiteindelijk het script [Diao schrijft zijn eigen scenario’s, red.] van The Wild Goose Lake.’

Er zit een achtervolging met motoren in die – als je de motoren vervangt door paarden – doet denken aan een western. Was dat de bedoeling?
‘Misschien… Ja, toch wel. Ik wilde altijd al een achtervolging met motoren opnemen, en tijdens dat congres deden die dieven dus aan allerlei wedstrijden mee. Niet op motoren, dat heb ik ervan gemaakt. Ook omdat zo’n achtervolging in het donker van die prachtige visuele effecten geeft.’

In een andere scène danst een groep mensen met ledsneakers op Boney M’s discohit ‘Rasputin’. Waarom was die scène belangrijk voor u?
‘In Chinese steden gaan mensen ’s avonds vaak naar de pleinen om te dansen en te sporten. Veel jonge mensen hebben van die schoenen met oplichtende ledlampjes erin. Ze bewegen zich dan allemaal in formatie, wat in combinatie met die lichtjes een prachtig effect geeft. Toen ik dat eens zag, leek me dat ideaal voor een film.’

Uw film zit sowieso vol visuele vondsten. Er zijn achtervolgingen in neonlicht, schaduwen rennen over de muur. Zijn beelden voor u belangrijker dan de plot?
‘Ja, maar het verhaal is ook belangrijk. Dat verhaal komt immers eerst, daarna komen de visuele aspecten pas. Maar daar besteed ik dan wel veel aandacht aan. Ik ben zelf visueel ingesteld en noteer mijn ideeën daarover al in het script. Die visuele ideeën zijn essentieel in mijn films.’

Net als in uw vorige film, Gouden Beer-winnaar Black Coal, Thin Ice (2014), toont u ons in The Wild Goose Lake de onderkant van de Chinese maatschappij…
‘Ja, dat is belangrijk voor de film. Voor mij persoonlijk niet zo, maar voor de film wel. Ik wilde een film maken die zich vrijwel volledig afspeelt in het donker. Gangster Zenong Zhou moet zich voor iedereen schuilhouden en dan kom je al gauw uit bij de duisternis en bij de rafelranden van de samenleving. Daarom zie je ook zo veel vervallen gebouwen in mijn film. Het is dus niet zo dat ik besloot een film te maken die zich afspeelt aan de onderkant van de Chinese maatschappij, het verhaal bracht me daar.’

Het was geen politieke keuze?
‘O nee, absoluut niet. Dit is geen politieke film, maar een film over fatsoen en loyaliteit.’