Het sfeervolle I Don’t Wanna Dance toont de worsteling van een opgroeiend kind

Flynn von Kleist (33) en Yfendo van Praag (17) kwamen met elkaar in contact tijdens de research voor een documentaire over de kracht van muziek. De regisseur raakte gefascineerd door de achtstegroeper, die danste en klarinet speelde, vooral ook om de situatie thuis van zich af te zetten. Von Kleist had nauwelijks geïnformeerd naar Yfendo’s moeder of hij zat al bij de familie in de keuken. ‘Surinaamse gastvrijheid,’ zegt Von Kleist, ‘Alsof we elkaar al jaren kenden.’

Von Kleist besloot Van Praag met de camera te volgen. Het resulteerde in de documentaire Omdat ik Yfendo heet, waarin moeder en zoon ontwapenend eerlijk en zonder enige gêne over hun moeizame verhouding vertellen. Omdat er tijd over was tijdens de laatste draaidag vroeg Von Kleist of Van Praag met zijn moeder een scène wilde spelen waarin ze zich met elkaar verzoenden. De regisseur herinnert het zich als ‘een moment van magie tussen feit en fictie’.

De scène vormde de aanleiding voor het plan om in goed overleg met Van Praag zelf een speelfilm te baseren op het verhaal. Vier jaar later resulteerde het in I Don’t Wanna Dance, met Romana Vrede als moeder en Daniël Kolf (De libi) als oudere broer. Van Praag bleef betrokken bij de voorbereidingen en kreeg de hoofdrol.

Speelfilm en documentaire gaan volgens Von Kleist over het gebrek aan eigenwaarde van een ouder en de gevolgen daarvan voor een opgroeiend kind. Mede door zijn persoonlijke geschiedenis heeft de vaak complexe ouder-kindrelatie hem altijd bezig gehouden. ‘Het motto is niet voor niets: write about what you know.’

Een documentaire en een speelfilm over hetzelfde onderwerp – wat doet Von Kleist liever? ‘Zo groot zijn de verschillen niet. Je moet de kijker het gevoel geven dat het verhaal klopt en waarachtig is. Daarna kun je heel ver gaan. Een hybride filmstijl heeft dan ook mijn voorkeur.’

In I Don’t Wanna Dance is de moeder van Joey voortdurend in gevecht met zichzelf. Ze probeert haar wietverslaving te beteugelen en tegelijkertijd zo goed mogelijk voor haar twee zoons te zorgen, die bij haar in Amsterdam-Noord wonen. Dat gaat met vallen en opstaan, ook letterlijk, omdat ze niet zo goed ter been is. Mede daarom doet ze een zwaar beroep op de hulp en verantwoordelijkheid van haar oudste zoon. Dat wringt, zeker op momenten dat zijn moeder duidelijk laat merken dat ze Joey’s ambities als danser nauwelijks op waarde schat. Daarmee stelt ze het incasseringsvermogen van haar zoon nog eens extra op de proef.

Het is Von Kleist te doen om het opzoeken van de grens tussen onvoorwaardelijke liefde en zelfredzaamheid. ‘De loyaliteit van een kind ten opzichte van zijn vader of moeder is vaak enorm. In de film is Joey’s liefde voor zijn moeder beeldvullend. De vraag is: hoe hoog moeten haar problemen oplopen voor hij uiteindelijk voor zichzelf kiest?’

Yfendo van Praag heeft de film inmiddels samen met zijn moeder gezien. Van tevoren had hij haar op het hart gedrukt dat het ging om zíjn versie van hun gezamenlijke geschiedenis. ‘Dat was best spannend, maar na afloop was ze supertrots,’ vertelt hij stralend.

In werkelijkheid maken ze sinds een jaar niet langer deel uit van hetzelfde huishouden. Terwijl veel Surinaamse mannen en jongens hun moeder op een voetstuk plaatsen, heeft Van Praag het anders gedaan. Op zijn zestiende besloot hij voor zichzelf te kiezen. ‘Oké, dan ben ik de eerste Surinamer die zijn moeder kan loslaten. Of liever: die zijn moeder de ruimte geeft zichzelf te vinden. Als oudste kind heb ik haar altijd willen helpen en steunen. Op een gegeven moment kwam ik erachter dat het belangrijk was om voor mezelf en mijn jongere broer en zus te kiezen. Dat betekende namelijk ook dat mijn moeder meer rust en tijd voor zichzelf zou krijgen. Uiteindelijk heeft ze dat zelf ook ingezien. Misschien is dat wel wat we met de film proberen over te brengen, zeker voor ouders die hun kinderen strak opvoeden. De wil van de ouders is vaak wet, maar soms is het ook belangrijk de situatie vanuit het kind te bekijken.’

Of Van Praag het lastig vond om zichzelf te spelen? ‘Ik kon Joey spelen met de energie van Yfendo, en die is een stuk verder in zijn ontwikkeling. Bovendien had ik met Romana [Vrede, red.] en Daniël [Kolf, red.] twee tegenspelers die mij telkens naar een hoger niveau tilden. Dat werkte prima.’

Van Praag hoopt deze maand zijn vmbo-eindexamen op zak te hebben. Dan kan hij komend najaar naar dansopleiding Urban in Arnhem en daarna auditie doen voor de Toneelschool. Mogelijk gloort er een toekomst als acteur: hij speelde inmiddels ook al in een commercial voor het donorregister en in de webserie Locked Out van Ivo van Aart. Hoe hij zichzelf ziet over een jaar of tien? ‘Geen idee, man. Zo ver denk ik niet vooruit. Ik heb geleerd in het moment te leven. Stap voor stap, van rol naar rol. Acteren en dansen lijkt me een goede basis. Maar eh, eerst maar eens zien wat de mensen van I Don’t Wanna Dance vinden.’