Deze week ging het derde seizoen van de veelgeprezen misdaadserie Breaking Bad van start bij de VPRO. Een interview met bedenker Vince Gilligan en hoofdrolspeler Bryan Cranston.

Hoe zou het gaan met Walter White, de aanvankelijk zo sympathieke scheikundeleraar die wegens geldgebrek in de drugswereld verzeild raakte? Toen we hem vorig jaar in Albuquerque, New Mexico achterlieten, aan het eind van seizoen twee van Breaking Bad, had hij juist een ernstig ongeluk veroorzaakt, was hij in zee gegaan met een nieuwe zakenpartner, en stond zijn huwelijk op springen.

Vanaf zondag pakken we de draad weer op met seizoen drie, waarin Walter steeds vastberadener het slechte pad op gaat als bereider van hoogwaardig crystal meth, een populaire drug. Zijn kookmaatje, oud- leerling Jesse Pinkman, raakt in die overvloed van drugs een beetje de weg kwijt . Walters vrouw Skyler begint door te krijgen waar manlief mee bezig is. Walters zwager, politieman Hank Schrader, bijna ook. Seizoen drie betekent ook de doorbraak van de personages van drugsbaron Gustavo Fring en diens ‘opruimer’ Mike Ehrmantraut.

In de VS is het verhaal al wat verder, daar wordt dit jaar het vijfde en tevens laatste seizoen uitgezonden. Dat werd afgelopen zomer gepresenteerd op Comic-Con in San Diego, waar we ‘showrunner’ Vince Gilligan en hoofdrolspeler Bryan Cranston spraken. Hoe kijkt de bedenker en hoofdschrijver van de serie aan tegen het naderende einde?

Gilligan: ‘Enerzijds zie ik er wel tegenop. Het geeft een kick om met deze mensen te werken en steeds nieuwe wendingen te kunnen verzinnen voor het verhaal en de personages. En voor de fans van de serie zou je ook nog wel langer door willen gaan; de reacties zijn echt overweldigend. Maar er komt onvermijdelijk een moment waarop diezelfde fans er genoeg van krijgen. Dat wil ik voor zijn. Je kunt beter te vroeg dan te laat stoppen. Ik heb bovendien het idee dat het verhaal na dit seizoen wel verteld is. Voor de duidelijkheid: het seizoen bevat zestien afleveringen, dus er kan nog veel gebeuren.’

Wist u aan het begin al hoe het verhaal zou eindigen?
‘Niet precies. Ik had wel een duidelijke visie over Walter en de andere personages, waar ze moesten beginnen en hoe ze zich zouden ontwikkelen. Maar bij het maken van de pilot had ik bepaalde ontwikkelingen van later in de serie nooit kunnen voorzien. Wat dat betreft zijn de afgelopen jaren echt een leerschool geweest. Bij televisie heb je te maken met allerlei externe factoren, die je tot lastige keuzes kunnen dwingen. Neem de schurk Gus Fring, die in het tweede seizoen wordt geïntroduceerd; die hebben we puur bedacht omdat de acteur die een andere schurk speelde, Tuco Salamanca, opeens niet meer beschikbaar was. Zo lullig gaat het soms, maar daardoor kunnen wel weer onverwacht mooie dingen ontstaan.’

Inmiddels ligt het einde wel vast?
‘Nee, nog steeds niet. De eerste helft van het laatste seizoen is nu opgenomen, maar de laatste afleveringen moeten we nog schrijven. We zijn er nog steeds niet uit wat er precies gaat gebeuren. Het scheelt in ieder geval dat we nu naar een einde toewerken. In het verleden was dat soms lastig: Walt moest zich blijven ontwikkelen, moest een steeds grotere klootzak worden, maar in een volgend seizoen moest hij misschien wel nóg verder gaan. We moesten steeds de balans blijven zoeken tussen goed en slecht, tussen menselijk en misdadig.’

Hoe ver denkt u dat het publiek bereid is met Walt mee te gaan?
‘Van die vraag lag ik zeker tijdens de eerste seizoenen wel eens wakker: hoe houden we hem nog enigszins sympathiek? Ik weet dat we in de loop van de serie kijkers zijn kwijtgeraakt die zich afvroegen: waarom zou ik emotioneel blijven investeren in zo’n vreselijke vent? En dat snap ik wel. Maar intussen ben ik er ook van overtuigd dat een personage dramatisch interessant kan blijven zonder dat je je direct met hem kunt identificeren.’

Hoe dan; door hem in een spannend plot te plaatsen?
‘Ook, maar Walt blijft de motor van het verhaal. Ik heb Breaking Bad altijd beschouwd als een karakterstudie. Over iemand die een extreme verandering ondergaat, eerst uit noodzaak, maar in toenemende mate uit puur zelfzuchtige motieven. Ik vindt het fascinerend om te onderzoeken waar zijn grenzen liggen, of hij in staat is alle menselijkheid te verliezen.’

Is het een opluchting om de gedachtewereld van Walt straks los te mogen laten?
‘Ik kijk er wel een beetje naar uit. Ik zal hem ook wel missen, maar het is absoluut zwaar om Walt dag en nacht in mijn hoofd te hebben. Je gaat onwillekeurig denken zoals hij. Dat heeft mijn blik op de realiteit veranderd – niet dat ik criminele neigingen heb ontwikkeld, maar ik merk dat ik nogal paranoïde kan zijn, dat ik me snel afvraag of ik ergens veilig ben. Ik hoop dat ik dat straks weer kwijtraak.’

Hoofdrolspeler Bryan Cranston heeft veel minder moeite in het hoofd van Walter White te kruipen, zo blijkt wanneer hij aanschuift voor een gesprek:
‘Nee, dat valt reuze mee. Als acteur ben je altijd op zoek naar iemand met meerdere dimensies, die niet snel saai en eenzijdig wordt. In dat opzicht is het een geschenk om Walt te mogen spelen. Ik heb geen moeite hem thuis weer uit te zetten, daarvoor staat hij ver genoeg van me af.’

 

De serie kent memorabele schurken, maar zijn die nog wel nodig met een hoofdpersoon als Walt?
‘Eigenlijk niet hè? Misschien is Walt nog wel gevaarlijker dan de andere schurken, want die hebben de tijd gehad om in hun rol te groeien, om aan de situatie te wennen en zich enigszins te leren beheersen. Voor Walt geldt dat niet; dat wordt zijn achilleshiel. Hij is als een kind in een snoepwinkel, hij weet niet wanneer hij moet stoppen. Toch vind ik het interessant dat hij ’s avonds thuiskomt en dan de liefhebbende vader probeert te spelen. In oude televisieseries zie je altijd schurken die haten en moorden omdat ze gewoon honderd procent slecht zijn, maar deze tweeslachtigheid lijkt me veel realistischer. Ik ben ervan overtuigd dat iedereen zover kan komen dat je iemand koelbloedig vermoordt, je handen wast en weer een gewoon mens probeert te zijn.’

Verwacht u dat Walt ten slotte zijn verdiende loon krijgt?
‘Toen het programma begon, wist ik zeker dat het verhaal alleen kon eindigen met zijn dood, maar nu durf ik het niet meer te zeggen. De schrijvers hebben me al zo vaak verrast In de ironische logica van de serie zou het ook heel goed kunnen dat hij als enige overblijft, om te moeten leven met de hel die hij zelf heeft gecreëerd. We zullen zien.’

Meer over Breaking Bad